فیس‌بوک و گوگل در آستانه تقابلی جدی و تحول‌آفرین
۱۳۸۹ آبان ۲۳, یکشنبه
رقابت شدید گوگل و فیس‌بوک اکنون به نقطه حساسی رسیده و فردا روز سرنوشت‌سازی برای دو غول بی‌بدیل جهان مجازی خواهد بود. آنچه روز دوشنبه روی می‌دهد، دنیای فن‌آوری را هم دستخوش تغییراتی اساسی خواهد کرد.
به گزارش خبرگزاری رویترز، کمپانی فیس‌بوک با ارسال نامه‌ای به رسانه‌ها از آنها دعوت کرده است تا روز دوشنبه (۲۴ آبان/ ۱۵ نوامبر) در مراسم ویژه‌ای که این کمپانی برگزار خواهد کرد شرکت کنند. گفته می‌شود مارک زاکربرگ، بنیانگذار و مدیرعامل فیس‌بوک قصد دارد در این مراسم سیستم جدید پیامرسانی (Messaging System) فیس‌بوک را که نتیجه ایجاد تغییرات اساسی در سیستم قبلی است، معرفی کند.
پیت کش‌مور، سردبیر سایت Mashable که از معتبرترین وب‌سایت‌های حوزه آی‌تی است می‌گوید، احتمال معرفی سرویس چت فیس‌بوک بر روی گوشی‌های موبایل نیز وجود دارد.
این حدس و گمان‌ها بر مبنای پاکت‌های حاوی دعوت‌نامه‌های ارسالی برای رسانه‌ها شکل گرفته است؛ پاکت نامه‌های پست هوایی که پشت آن لوگوی Inbox فیس‌بوک نقش بسته است. «مراسم ویژه» فیس‌بوک در حاشیه نشست سه روزه وب ۲ در سن‌فرانسیسکو برگزار می‌شود. نشستی که بسیاری از کمپانی‌های برجسته در حوزه‌ی فن‌آوری اطلاعات و ارتباطات در آن حضور خواهند داشت.
مارک زاکربرگ و اریک اشمیت، مدیرعامل گوگل، از سخنرانان اصلی این نشست هستند. بسیاری از سرمایه‌گذاران در این نشست حضور می‌یابند تا استراتژی‌های گوگل برای حضور در شبکه‌های اجتماعی را بررسی کنند. گوگل در ماههای اخیر چندین شبکه اجتماعی کوچک را خریده و اریک اشمیت از مدت‌ها پیش وعده داده که این کمپانی در پاییز سال ۲۰۱۰ «لایه‌های اجتماعی» را نیز به محصولات خود خواهد افزود.
سرویس پیام رسانی «جی‌میل کُش» فیس‌بوک
از مدت‌ها پیش متخصصان و تحلیل‌گران با اشاره به ضعف‌های سیستم پیامرسانی فیس‌بوک گفته بودند که با افزایش چشمگیر کاربران این شبکه‌ی پیشتاز اجتماعی، اعمال تغییر یا ارائه نسخه جدیدی از آن ضروری خواهد بود. سیستم کنونی پیامرسانی فیس‌بوک از قابلیت ارسال پیام به دیگر سرویس‌ها (نظیر یاهو، جی‌میل یا هات‌میل) و نیز امکان فوروارد کردن پیام‌ها برخوردار نیست.
شاید این‌ها همان نیازهایی است که فیس‌بوک در پروژه‌ای که آن را "تیتان" نام نهاده، به آن پاسخ گفته و به نظر می‌رسد این تغییرات به حدی چشمگیر است که مقامات گوگل را نگران کرده است. آن‌طور که تک‌کرانچ گزارش داده، متخصصان فیس‌بوک و طراحان این سیستم از آن با عنوان پروژه "جی‌میل کُش" یاد می‌کنند.
احتمالا نام کاربری کاربران فیس‌بوک تبدیل به آدرس ایمیل آنها خواهد شد ([email protected]). همه رقبای اصلی فیس‌بوک خدمات ایمیل هم ارائه می‌کنند و با پتانسیلی که فیس‌بوک دارد، ارائه این سرویس اگر از کارآمدی بیشتری نسبت به رقبا برخوردار باشد، می‌تواند فیس‌بوک را به هاب ارتباطات آنلاین تبدیل کند. این یعنی جذب کاربران بیشتر، ارتباطات گسترده‌تر بر مبنای سرویس‌های فیس‌بوک، کسب درآمد بیشتر از طریق تبلیغات، سبقت گرفتن از رقبای قدرتمند دیگر و حرکت با شتابی بیشتر به سوی تسخیر فضای مجازی که آرمان فیس‌بوک و مدیر بلندپرواز و جاه‌طلبش، مارک زاکربرگ است.
اما آیا سرویس ایمیل فیس‌بوک می‌تواند به سادگی فراگیر و جای‌گزین سرویس‌های رایج شود؟ به اعتقاد پیت کش‌مور، نمی‌توان با قاطعیت از فراگیری قطعی این سرویس سخن گفت، چون در بسیاری از شرکت‌ها و سازمان‌ها در سراسر جهان، دسترسی به فیس‌بوک به دلایل امنیتی یا برای جلوگیری از اتلاف وقت کارمندان مسدود شده است. در کشورهایی نظیر ایران هم که این شبکه اجتماعی زیر تیغ فیلترینگ دولتی رفته و بدون دسترسی به فیلترشکن یا پراکسی، دسترسی به آن ممکن نیست.
نبرد برای جذب کاربران بیشتر؛ به‌خاطر چند میلیارد دلار
رقابت گوگل و فیس‌بوک در ماههای اخیر بیش از هر زمان دیگری تقابل‌جویانه شده و پس از مراسم روز دوشنبه احتمالا این رقابت ابعاد تازه‌ای خواهد یافت. بخش اصلی درآمدهای هر دو کمپانی از طریق تبلیغات آنلاین تامین می‌شود و رقابت بر سر سرویس ایمیل و سایر سرویس‌های اجتماعی در فضای مجازی برای جذب تعداد بیشتری از کاربران است که می‌توانند به افزایش درآمدهای این کمپانی‌ها کمک کنند. گوگل و فیس‌بوک از منظر تجارت و بازاریابی، اهداف مشترک و منافع هم‌سان و گاه متضادی دارند و پیشرفت برق‌آسای فیس‌بوک، احتمال تلاقی منافع و برخورد در آینده‌ای نزدیک را افزایش داده است.
کوچ متخصصان و مدیران ارشد گوگل به فیس‌بوک نیز از دیگر مسائلی است که مقامات گوگل را نگران کرده است. حقوق پیشنهادی فیس‌بوک به این متخصصان رقم بسیار بالاتری است. گوگل هفته گذشته تصمیم گرفت برای جلوگیری از این موج کوچ به فیس‌بوک، ۱۰ درصد به حقوق همه کارکنان خود اضافه کند.
در ادامه تنش‌های فزاینده میان این دو کمپانی، هفته گذشته گوگل امکان ورود اتوماتیک اطلاعات تماس کاربران از طریق حساب کاربری جی‌میل به فیس‌بوک را مسدود کرد و اعلام کرد برای فعال شدن مجدد آن، فیس‌بوک نیز باید چنین امکانی به گوگل بدهد.
فیس‌بوک از مدت‌ها پیش برای گسترش سرویس‌های آنلاین خود و تسخیر جهان مجازی گام برداشته و شاید تنها کمپانی موجود در جهان است که در مدت‌زمانی کوتاه، در عرصه‌های گوناگون قابلیت رقابت با غولی نظیر گوگل را پیدا کرده است؛ از تبلیغات آنلاین گرفته تا سرویس ایمیل. بیش از ۵۰۰ میلیون کاربر فیس‌بوک که کشوری پرجمعیت و بدون مرز را در فضای سایبر خلق کرده‌اند، بزرگ‌ترین سرمایه فیس‌بوک‌اند.
احسان نوروزی
تحریریه: داود خدابخش