قهرمانان گمنام <br> برندگان نوبل آلترناتیو ۲۰۱۰
۱۳۸۹ آذر ۱۵, دوشنبه
نوبل آلترناتیو یا "Right Livelihood Award" جایزهای است که هر سال به فرد یا نهادی اهدا می‌شود که پاسخی مناسب برای یکی از چالش‌های دنیای کنونی یافته باشد. این جایزه ۲۰۰ هزار یورویی، ارتباطی با جایزه نوبل ندارد و توسط "یاکوب فون اوکسکول"، نظریه‌پرداز و عضو سابق پارلمان اروپا، در سال ۱۹۸۰ بنیان‌گذاری شده است.
نوبل آلترنانیو امسال به سه سازمان حفاظت از محیط‌زیست و گروهی از پزشکان اسراییلی اهدا می‌شود که به بیماران و مجروحان فلسطینی و اسراییلی خدمات درمانی و پزشکی می‌دهند. این چهار سازمان، به پاس تلاش برای بهبود زندگی انسان‌ها و برداشتن گام‌هایی موثر در این راه، از سوی هیئت داوران بنیاد نوبل آلترناتیو برگزیده شدند.
اسقفی که باید ساکت شود
اسقف اتریشی اروین کرویت‌لر یکی از برگزیدگان سال ۲۰۱۰ است. اسقف کرویت‌لر که سال ۱۹۶۵ به برزیل مهاجرت کرده، یکی از کنشگران شناخته شده محیط‌زیست در این کشور است.
او سازمانی برای حفاظت از جنگل‌های استوایی برزیل بنیان‌گذاری کرده و گام‌های موثری برای بقای محیط‌زیست ساکنان بومی این مناطق برداشته است. البته تلاش‌های این اسقف کاتولیک خوش‌آیند زمین‌داران بزرگ، نیروگاه‌ها و سرمایه‌دارانی که از غارت جنگل‌های استوایی برزیل سود سرشاری می‌برند، نیست.
تهدید، تعقیب و توسل به خشونت علیه اروین کرویت‌لر، تا جایی پیش رفته است که این کشیش متعهد اکنون تحت مراقب ویژه پلیس زندگی می‌کند و مشخص نیست که در مراسم اهدای جایزه شرکت خواهد کرد یا نه.
اسقف اروین کرویت‌لر خود در مصاحبه‌ای به دویچه‌وله می‌گوید: «اسقفی که مداخله می‌کند اسقفی است که باید برود. این‌جاست که تصمیم به حذف کسی گرفته می‌شود و پیام‌های تهدیدآمیزی فرستاده می‌شود که یا باید ساکت شود یا این‌که ناگهان اتفاقی برایش خواهد افتاد. اما با این تهدیدها باید زندگی کرد.»
"قهرمان نیجریه‌ای محیط‌زیست"
یکی دیگر از برگزیدگان هئیت داوران بنیاد نوبل آلترناتیو، "نیمو باسی" فعال محیط‌زسیت از نیجریه است که مجله تایم پیش‌تر او را قهرمان محیط‌زیست نامیده بود. نیمو باسی و همکارن او توجه جامعه جهانی را به آلودگی شدید نفتی در سواحل نیجریه جلب کردند. باسی پیش‌تر در مصاحبه‌ای گفته بود لکه‌های نفتی‌ای که در خلیج مکزیک دید سال‌هاست که در دلتای نیجریه شناوردند.
اوله فون اوکسکول از بنیاد نوبل آلترناتیو می‌گوید :«وقتی وضعیت دلتای نیجریه را بررسی کردم، به شدت متأثر شدم. در حقیقت روی نفت راه می‌روید، آن‌هم در زمین‌هایی که مردم خوراکشان را کشت می‌کنند. روی دریاچه‌های پرورش ماهی لکه‌های نفت شناور است.»
نیمو باسی پس از شنیدن خبر اهدای جایزه به او و همکارانش، در مصاحبه با دویچه‌وله گفت: «این جایزه تأیید می‌کند که مبارز برای برقراری عدالت در محیط زیست ، همکاری جمعی ما با گروه‌های محلی در این راه ، به خصوص افرادی از این آلودگی آسیب می‌بینند، فعالیت بسیار مهمی است که توجه جهان را به خود جلب کرده است.»
تلاش برای حقوق مجروحان فلسطینی
فعالیت مهم دیگر که شایسته توجه جامعه جهانی است، تلاش گروهی از پزشکان اسراییلی برای ارائه خدمات درمانی و پزشکی به فلسطینیان است. این گروه از ژانویه ۱۹۸۸، زمان آغاز انتفاضه نخست فلسیطنیان فعالیت خود را آغاز کرده است.
"روخاما مارتون" پزشک اسرائيلی که از دیدن گزارش‌های تلویزیونی درگیری میان فلسطینیان و سربازان اسراییلی به شدت متأثر می‌شود، پس از تماس با همکار فلسطینی ساکن غزه، حدیدا شافی و یازده پزشک اسراییلی دیگر، همان شب سازمان امداد "پزشکان برای حقوق بشر اسراییل" را بنیان‌گذاری می‌کند.
هدف این سازمان بهره‌مند کردن مجروحان و بیمارن فلسطینی از حق دریافت خدمات درمانی وپزشکی است. روخاما مارتون، که سه ماه پیش خبر برگزیده شدن این سازمان توسط بنیاد نوبل آلترناتیو را شنیده است، به دویچه وله می‌گوید:«زبانم بند آمده بود. به شدت متأثر شدم. این جایزه را می‌شناختم و می‌دانستم که چه ارزشی دارد.»
حامی فقیران شرافتمند
چهارمین برگزیده هیئت داوران نوبل آلترناتیو "شری‌کریشنا اوپادهیایی" است که سازمانی به نام "ساپروس" (Support Activities for Poor Producers of Nepal) بنا نهاده است. هدف این سازمان مبارزه با فقر در روستاهای کوچک نپال با همکاری روستانشینان است. شری‌کریشنا اوپادهیایی می‌گوید: «مردم فقیر شرافتمند صدقه نمی‌خواهند، بلکه تنها خواستار سهم منصفانه‌ای در جامعه هستند.»
سازمان ساپروس به روستانشینان کمک می‌کند هیئتی تشکیل دهند که در آن به بررسی علت و زمینه‌های فقر بپردازند و راهی برای برطرف کردن آن پیدا کنند. این روش نتیجه موثری در پویایی روستانشینان نپال و کاهش فقر در این کشور داشته است.
شبنم نوریان
تحریریه: جواد طالعی