مذاکرات اتمی ایران و آژانس در آستانه اجلاس بغداد
۱۳۹۱ اردیبهشت ۲۵, دوشنبه
قدرت‌های جهانی روز دوشنبه (۱۴ مه/۲۵ اردیبهشت) به بررسی موشکافانه و دقیق نخستین دور از مذاکرات ایران با بازوی نظارتی سازمان ملل در زمینه انرژی هسته‌ای می‌پردازند. آنها می‌خواهند اطمینان حاصل کنند که تهران در صدد معامله و همکاری در مذاکراتی است که دور بعدی آن به زودی در بغداد برگزار خواهد شد. این مذاکرات دو روزه در ۳ خرداد در وین و پشت درهای بسته برگزار خواهد شد.
آخرین دیدار رسمی علی‌اصغر سلطانیه٬ نماینده ایران در آژانس بین‌المللی انرژی اتمی و هرمان ناکرتس٬ بازرس ارشد آژانس٬ به اوایل ماه فوریه برمی‌گردد. موضوع مورد بحث در آن دیدار٬ دو سفر بی‌نتیجه مقامات آژانس به تهران بود.
به گزارش خبرگزاری فرانسه٬ سلطانیه می‌گوید ازسرگیری مذاکرات هسته‌ای «اثبات‌کننده عزم ایران برای همکاری با آژانس است و نشان می‌دهد که ادعاها علیه ایران بی‌پایه و اساس است و فعالیت‌های هسته‌ای جمهوری اسلامی کاملا صلح‌آمیز است».
فرصتی برای سنجش اهداف ایران از برنامه هسته‌ای
برونو ترتاریس٬ پژوهشگر ارشد بنیاد تحقیقات استراتژیک در پاریس به خبرگزاری فرانسه گفته که مذاکرات هسته‌ای ایران و آژانس در وین «فرصت خوبی برای محک نیات ایران از پیش‌برد برنامه هسته‌ای است».
به اعتقاد کارشناسان٬ قدرت‌های جهانی می‌خواهند از طریق این مذاکرات اطمینان حاصل کنند که جمهوری اسلامی در سیاست‌های سخت‌گیرانه خود در قبال برنامه هسته‌ای تغییر مسیر داده و قصد دارد سازش‌گرانه‌تر رفتار کند.
مارک فیتزپاتریک٬ از موسسه بین‌المللی مطالعات استراتژیک لندن٬ در گفت‌وگو با خبرگزاری فرانسه هشدار داده است که «بروز هر نشانه‌ای مبنی بر این‌که ایران قصد دارد از همکاری‌های خود با آژانس به عنوان اهرمی برای چانه‌زنی بهره گیرد٬ آغازی بسیار بد خواهد بود و تاثیر منفی بر مذاکرات پیش‌رو در بغداد خواهد گذاشت.»
مذاکرات هسته‌ای با ایران پس از یک وقفه بیش از یک‌ساله، در جریان افزایش بی‌سابقه تنش‌ها، تشدید تحریم‌ها و احتمال درگرفتن جنگی دیگر در خاورمیانه، اواسط ماه آوریل در استانبول ازسر گرفته شد. گروه ۵+۱ متشکل از پنج عضو دائم شورای امنیت و آلمان، طرف مذاکره با ایران است و قرار است دور بعدی مذاکرات هسته‌ای با ایران، ۲۳ ماه مه (۳ خرداد) در بغداد برگزار شود.
بیشتر بخوانید: آمریکا خواستار برداشتن "گام‌های عملی فوری" از سوی ایران شد
جامعه جهانی پیش از ازسرگیری مذاکرات هسته‌ای با ایران در استانبول بارها به تاکید اعلام کرد که این آخرین فرصت جمهوری اسلامی برای پاسخ‌گویی به ابهامات و حل‌وفصل بحران هسته‌ای این کشور است.
کاترین اشتون٬ مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا پس از دیدار با سعید جلیلی در پایتخت ترکیه٬ این مذاکرات را "سازنده و مفید" خواند٬ اما قدرت‌های بزرگ جهان با اشاره به پیشینه رفتارهای ایران در این نشست‌ها، اعلام کرده‌اند که دیگر اجازه "زمان خریدن" و "وقت‌کشی" را به مقامات ایرانی نخواهند داد.
آخرین فرصت برای رفع تردیدهای جامعه جهانی
مقامات آژانس پس از آخرین بازدید از ایران - که ایالات متحده آن را یک "شکست کامل" خواند - اعلام کردند که "اختلافات اساسی" با ایران همچنان به قوت خود باقی است و جمهوری اسلامی اقدامی جدی برای رفع تردیدهای جامعه جهانی انجام نداده است.
پارچین هنوز هم قلب تردیدها است. ایران همچنان از صدور اجازه بازرسی از تاسیسات مشکوک هسته‌ای در پارچین در حوالی تهران خودداری می‌کند؛ تاسیساتی که در گزارش آژانس از آن با عنوان یکی از مراکز مهم در توسعه ابعاد نظامی احتمالی در برنامه هسته‌ای ایران یاد شده است.
بر اساس گزارش آژانس٬ دست‌کم تا سال ۲۰۰۳ برخی از فعالیت‌های مرتبط با تولید و توسعه تسلیحات هسته‌ای در این مرکز انجام شده است.
قدرت‌های طرف مذاکره با ایران همچنین می‌خواهند مقام‌های جمهوری اسلامی را متقاعد کنند که علاوه بر پذیرش افزایش بازدیدهای سرزده از همه تاسیسات هسته‌ای کشور٬ "پروتکل الحاقی" را هم بپذیرند و غنی‌سازی با خلوص ۲۰ درصدی که بخش عمده‌ای از آن در تاسیسات فوردو در نزدیکی قم انجام می‌شود را هم متوقف کنند.
اخیرا دیوید آلبرایت٬ از موسسه علوم امنیت بین‌الملل و اولی هاینونن٬ بازرس ارشد سابق آژانس انرژی اتمی در گزارشی مشترک اعلام کرده‌اند که «اگر ایران توضیحات کافی برای شفاف‌سازی ابعاد نظامی برنامه هسته‌ای خود ارائه نکند٬ این اقدام ریسک ناکامی مذاکرات را در پی خواهد داشت و راه را برای حمله نظامی به این کشور هموار خواهد کرد.»