مسیح علی‌نژاد: یگانه ابزار و قدرت ما شبکه‌های اجتماعی است
۱۳۹۵ مرداد ۱۸, دوشنبه
دو هشتگ "#مردان_باحجاب" و "#MenInHijab" در شبکه‌های اجتماعی به یکی از هشتگ‌های پرطرفدار این روزها تبدیل شده است. آنقدر مردان ایرانی با این هشتگ عکس‌های خود را در صفحه‌های مجازی منتشر کردند تا توجه بسیاری از رسانه‌های بین‌المللی بار دیگر به مسئله حجاب اجباری جلب شد.
موضوع تازه برای اعتراض به حجاب اجباری در ایران این بار به شکل تازه‌ای در یک چالش پر سر و صدا ظاهر شد. مردان ایرانی به جای همسر، مادر و یا خواهرانشان، روسری یا چادر به سر کردند، بدون ترس از مورد تمسخر قرار گرفتن، عکس‌ها را در دنیای مجازی منتشر کردند و به این شکل بسیاری از آنها معنای واژه‌ای مثل "غیرت" را تغییر دادند.
بسیاری از مردان ایرانی در مورد واژه غیرت نوشتند. از اینکه حجاب نداشتن همسر، خواهر یا مادرشان نشانه بی‌غیرتی آنها نیست. از این نوشتند که حالا می‌خواهند به جای آنها که ۳۸ سال مجبور به پذیرفتن حجاب اجباری شدند، دقایقی خودشان را جای آنها بگذارند و با ارسال عکسی از خود و زنان بدون حجاب خانواده‌شان ثابت کنند، واژه غیرت در فرهنگ ایرانی اشتباه برداشت شده است.
توجه رسانه‌های بین‌المللی به چالش مردان با حجاب
مسیح علی‌نژاد، مبتکر طرح "آزادیهای یواشکی" که از دو سال پیش این کمپین را برای اعتراض به حجاب اجباری زنان راه انداخت، حالا بار دیگر توجه رسانه‌های بین‌المللی را به مسئله حجاب اجباری جلب کرده است.
توجه رسانه‌های دنیا به این مسئله تا جایی است که مسیح علی‌نژاد در گفت‌وگو با دویچه‌وله از این می‌گوید که خودش هم شگفت‌‌زده شده است.
«من واقعا شگفت‌زده‌ام که چطور مردان ایرانی توانستند وقتی در داخل ایران رسانه‌ای ندارند از طریق یک عکس صدای خودشان را به رسانه‌های بزرگ دنیا برسانند. برای مثال تایمز لندن، واشنگتن پست، ایندیپندنت گزارش‌های مفصلی در این باره نوشتند. رسانه‌های فرانسوی، تلویزیون بلژیک و هلند از این اتفاق گزارش دادند. روزنامه ریپوپلیکا در ایتالیا در این مورد نوشت. حتی کانال ZDF در آلمان در حالی‌که همین روزها در آلمان صحبت‌ها بر سر این بود که یک پسر ایرانی دست به خشونت زده اما در مورد مردان ایرانی که عکس‌هایشان را با حجاب منتشر کرده بودند، گزارش داد.»
انتقاد به عکس فتوشاپی ظریف
این چالش اما از یک عکس فتوشاپی آغاز شد. عکس فتوشاپ شده محمدجواد ظریف با روسری که مسیح علی‌نژاد آن را منتشر کرد. با انتشار این عکس انتقاد‌های بسیاری به این روزنامه‌نگار شد.
علی‌نژاد در ارتباط با این انتقاد‌ها می‌گوید: «پس از منتشر شدن آن عکس به من انتقاد کردند، ظریف چهره محبوبی است و چرا در تلویزیون‌های فرانسه، هلند، بلژیک و آلمان باید سرش حجاب فتوشاپی باشد؟ در واقع باید بگویم این برای من هم دردناک است، ما در ایامی که آقای ظریف مذاکره می‌کرد تا تحریم‌ها علیه ایران برداشته شود، یک صدا حمایت کردیم اما جایی که ایشان حقوق زنان را انکار می‌کند، باید پرسشگری کرد. چرا که در این صورت چه فرقی داشت که احمدی‌نژاد در قدرت باشد یا روحانی وقتی ما نتوانیم نقد بکنیم و همه هیس‌هیس بگویند. به من گفتند چهره ایران را خراب می‌کنی اما فکر می‌کنم اتفاقا کمپینی مثل کمپین "آزادیهای یواشکی" چهره‌ای زیبا از ایران نشان می‌دهد. نشان می‌دهد که زن و مرد کنار هم هستند. نشان می‌دهد که قائل به ظلم‌پذیری نیستند. نشان می‌دهد که باحجاب و بی‌حجاب کنار همدیگر ایستاده‌اند و دارند می‌گویند ما خواستار این هستیم که در قرن ۲۱ موی زن تهدیدی برای یک حکومت محسوب نشود و به زنان حق انتخاب بدهند.»
حجاب موضوعی زنانه است؟
به اعتقاد مسیح علی‌نژاد حجاب یک موضوع زنانه نیست. حجاب موضوعی است که تمام جامعه را دربرمی‌گیرد. موضوعی که به مردان ایرانی هم بازمی‌گردد. این عکس‌ها و پیام‌ها تایید کننده همین مسئله است.
علی‌نژاد می‌گوید: «این عکس‌ها و پیام‌ها روایت آن بخش از مردان ایرانی است که هیچ وقت در رسانه‌های داخلی سهمی نداشتند تا بگویند از ما استفاده نکنید تا زنان را سرکوب بکنید. تصویری که دنیا از مرد خاورمیانه و مردان ایرانی دارد این است که چقدر زورگو هستند که زنانشان اجازه ندارند بدون گرفتن اجازه رسمی از آنها سفر بکنند، پاسپورت بگیرند یا زنانشان اجازه ندارند لباس تنشان را انتخاب بکنند و همیشه هم از مرد استفاده شده تا زنان را سرکوب بکنند. پس این حجاب موضوعی زنانه نیست.»
جدا از اینکه موضوع حجاب در ایران زنانه نیست، هر بار با مطرح شدن این دغدغه، فریاد عده‌ای هم به هوا بلند می‌شود که دغدغه‌های مهم‌تری از حجاب در ایران وجود دارد.
مسیح علی‌نژاد در این مورد می‌گوید: «مثل این است که شما بروید سراغ دندان‌پزشک و بگویید که بیماری‌هایی مثل سرطان، قلب درد یا امراضی به این بزرگی در جامعه هست، چرا شما گیر داده‌ای به دندان! یا بروید سراغ یک نقاش و به او بگویید جامعه الان از بحران‌های بزرگی مثل فقر و بیکاری رنج می‌کشد، شما چرا داری نقاشی می‌کنی؟ این نقدها همیشه وجو داشته اما مبنای اصولی و منطقی ندارد. من هرگز نفی نمی‌کنم که جامعه ایرانی مشکلات بزرگتری دارد. ولی گام اول برای زنان ایرانی که سرکوب شده‌اند همین حجاب بود. دختران هفت‌ساله باید حجاب داشته باشند. ولی هیچ وقت دغدغه آنها جدی گرفته نمی‌شود. من تمرکزم را روی این مسئله گذاشته‌ام.»
برای عبور از تاریکی باید شمعی روشن کرد
«آیا واقعا قرار است جمهوری اسلامی با کمپین "نه به حجاب اجباری" به تبعیض علیه زنان خاتمه دهد؟» مسیح علی‌نژاد می‌گوید این سوالی است که بارها از او پرسیده‌اند و در جواب این پرسش می‌گوید: «این واقعا سوالی است که گاهی وقت‌ها امید بخش‌های زیادی از جامعه را می‌گیرد. ما توانمان به اندازه توان جمهوری اسلامی نیست. آنها ابزارهای متعددی در اختیار دارند. زندان، گشت ارشاد و میلیاردها بودجه هزینه می‌کنند برای اینکه بتوانند حجاب را تحمیل کنند. تنها ابزار و قدرتی که ما داریم چیست؟ شبکه‌های اجتماعی است و در فضایی که ۳۸ سال چهره واقعی زن ایرانی سانسور می‌شود، وظیفه من فقط این است که به این بخش از جامعه قدرت بدهم، صدا بدهم و این بخش از جامعه بتواند خود واقعی‌اش را در رسانه‌های دنیا ببیند.»
به اعتقاد مسیح علی‌نژاد، مبتکر صفحه "آزادیهای یواشکی" و چالش مردان با حجاب معتقد است، مسئله دردناک این است که بخشی از جامعه همیشه گوشه‌ای ایستاده تا کسی کاری بکند و بعد ازش بپرسند خب چه نتیجه‌ای دارد؟
علی‌نژاد با بیان اینکه نتیجه را شهروندانی می‌گیرند که آگاهی‌رسانی می‌کنند، می‌گوید: «اگر خودتان حداقل برای عبور از تاریکی شمعی روشن نمی‌کنید، شمع آن بخش از جامعه را هم خاموش نکنید که می‌خواهد اعتراض کند، می‌خواهد شنیده شود و می‌خواهد بر سانسور غلبه کند.»