میدان تحریر؛ جائی که آزار جنسی همگانی می‌شود
۱۳۹۲ تیر ۱۹, چهارشنبه
میدان تحریر قاهره، قلب این شهر و کانون تجمعات سیاسی و اجتماعی است. این میدان برای برخی معنای انقلاب و برای برخی دیگر معنای کابوس دارد. هر زن و دختر مصری که در اجتماعات این میدان شرکت می‌کند، باید حساب زنجیره‌ای از متلک‌ها و دست‌درازی‌های جنسی به خود را کرده باشد.
این مزاحمت‌ها، به طور معمول، کلامی هستند و در بدترین حالت به تجاوز جنسی منتهی می‌شوند. تاسف‌آور آن که بسیاری شاهد انگولک جنسی زنان هستند ولی کمتر کسی به اعتراض دم بر می‌آورد.
در روزهای تظاهرات عمومی، در توئیتر به زنان مصری توصیه می‌شود که حتی‌المقدور از حضور در تجمعات میدان تحریر پرهیز کنند و بدانند که حتی همراه داشتن یک مرد، امنیت آنها را تضمین نمی‌کند.
«بادیگاردهای تحریر»
مزاحمت‌ها آنچنان رایج هستند که سازمان‌ها و کنشگران مدافع حقوق زنان، گروهی به نام "بادیگاردهای تحریر" تشکیل داده‌‌اند. آنها نیم‌تنه‌هایی شب‌نما می‌پوشند تا در میان جمعیت مشخص باشند و فرد آزار دیده بتواند از آنها کمک بخواهد.
یک زن وبلاگ‌نویس مصری به تازگی در توییتر خطاب به شهروندان مصری نوشته است: « هیچ می‌دانید آن زمان که سرگرم شعار دادن و تماشای آتش‌بازی در میدان تحریر هستید، چه هتک‌حرمتی از زنان حاضر می‌شود؟ چشم‌هایتان را باز کنید!»
آزار جنسی زنان، سال‌هاست در زندگی روزمره مصری‌ها جریان دارد و عاملان آن نیز چندان مجازاتی نمی‌بینند. فروپاشی حکومت پلیسی این کشور در سال ۲۰۱۱ نیز موجب شد که متعدیان و متجاوزان، بی‌پرواتر از همیشه شوند و آشکارتر و خشن‌تر از قبل به هتک حرمت کلامی یا بدنی زنان بپردازند.
رفتار مردان متعدی همواره یکسان است: آنها زنی را نشان می‌کنند و با دوره کردن او، زن را از مرد همراهش جدا می‌سازند. بعد لباسش را جر می‌دهند، به کوچه‌خلوتی می‌کشانندش و بالاخره او را پس از دستمالی رها می‌کنند.
یک تشکل حقوق زنان در مصر به تازگی از یک تعدی وحشیانه به دختری جوان گزارش داده که به جراحت شدید اندام جنسی قربانی و بستری شدن او در بیمارستان منجر شد.
سازمان دیده‌بان حقوق بشر نیز در آغاز ماه ژوییه، نسبت به آزار جنسی زنان مصری در معابر عمومی و افزایش آن در طول تظاهرات اخیر هشدار داد. در بیانیه این سازمان آمده که از آغاز اعتراضات مردم مصر در ۳۰ ژوئن، دست‌کم ۹۰ زن در قاهره مورد هجوم و بعضا تجاوز جنسی قرار گرفته‌اند.
تحلیل‌گران این سازمان معتقدند که هدف این گونه جرایم، بازداشتن زنان مصری از مشارکت مدنی و ایفای نقش در سرنوشت کشورشان است. بسیاری دیگر نیز می‌گویند ادامه بحران سیاسی در مصر، عملا به معنای بدتر شدن امنیت اجتماعی زنان این کشور است.
بحث آزار جنسی در مصر همچنان تابو است
پرداختن به فرهنگ آزار جنسی زنان در دوران حسنی مبارک امری ممنوع بود. این موضوع، به تدریج و دست‌کم در عرصه هنر و نمایش، وارد گفتمان اجتماعی مصری‌ها شده اما هنوز عمومی نیست.
در سال ۲۰۱۰ فیلمی بر اساس نوشته محمد دیاب، نمایشنامه‌نویس مصری ساخته شد که "قاهره ۶۷۸" نام داشت. این فیلم ماجرای دختری به نام فائزه را حکایت می‌کرد که حجاب سفت و سختی داشت و هر روز با اتوبوس خط ۶۷۸ به سر کارش می‌رفت. اما او در همین اتوبوس بارها از سوی مردان انگولک و دستمالی می‌شد.
نلی، یک هنرمند دیگر مصری نیز اولین زنی شناخته می‌شود که جرات کرد از مردی که به او متلک جنسی گفته بود، شکایت کند. مرد هتاک در دادگاه محکوم شد.
اما در زندگی واقعی این نمونه‌های اعتراضی زیاد نیستند. ساختارهای فرهنگی جامعه مصر، آزار جنسی زنان و فرهنگ جنسیتی تحقیرآمیز در این کشور را نهادینه و عرفی کرده است. یک مثال تلخ مربوط به تظاهرات سال ۲۰۱۱ در میدان تحریر است که تعدادی از زنان دستگیرشده در تظاهرات مجبور شدند آزمایش بکارت بدهند.
فرمانده اداره اطلاعات ارتش در آن زمان از این اقدام دفاع کرد و گفت: « این آزمایش برای این انجام گرفت که این زنان پس از چند شب به سر بردن با مردان در میدان تحریر، مدعی نشوند که از سوی نظامیان مورد تجاوز قرار گرفته‌اند.»
این فرمانده، کسی جز ژنرال السیسی نبود که امروزه، رئیس ارتش مصر و قدرتمندترین فرد این کشور محسوب می‌شود.