میکروپلاستیک کجا پنهان شده و چگونه میتوانیم از آن بپرهیزیم
میکروپلاستیک همیشه به چشم نمیآید. این ذرات ریز پلاستیکی با عبور از فاضلابها راهی محیط زیست شده و زیانهای کلانی را به بار میآورند. اما میکروپلاستیک کجا پنهان شده و آیا چارهای برای آن وجود دارد؟
۱. لوازم بهداشتی
برای بازدهی بهتر محصولاتی مانند ژل دوش، کرم دست یا خمیردندان برخی شرکتهای تولیدکننده از ذرات ریز پلاستیکی استفاده میکنند. برای نمونه میتوان به محصولات لایهبرداری یا پیلینگ اشاره کرد. سهم زباله تولیدشده از این ذرات ریز پلاستیک که به دریا میریزند، در تناسب با کل زبالههای پلاستیکی تنها دو درصد است. با چشمپوشی از میکروپلاستیک میتوان به راحتی درصد این زباله را به صفر رساند.
۲. از وان حمام به دریاها
لوازم آرایشی ما نیز حاوی میکروپلاستیک است. میکروپلاستیک این محصولات پس از ورود به فاضلاب، به دلیل ریز بودنشان، به راحتی از فیلتر فاضلاب عبور میکنند و به رودخانهها، دریاچهها و دریاها میریزند. در این میان کشورهایی همچون سوئد، نیوزیلند و بریتانیا و برخی دیگر، محصولات آرایشی آمیخته به میکروپلاستیک را ممنوع کردهاند.
لوازم آرایشی طبیعی به جای میکروپلاستیک
میکروپلاستیک در محصولاتی مانند ژل دوش، پیلینگ یا لایهبرداری و خمیردندان نقش ماده پیونددهنده، پرکننده و ساینده را بازی میکند. بنیاد فدرال محیط زیست آلمان گمان دارد که در آلمان سالیانه ۵۰۰ تن پلیاتیلن تنها برای محصولات آرایشی مصرف میشود. اما در بازار محصولات آرایشی طبیعی هم عرضه میشوند که در آنها به جای میکروپلاستیک از گلیکوزیدهای گیاهی ، اسید سیلیسیک و تخم کتان و خاک طبی استفاده میشود.
اسفنجهای ظرفشویی و دستمالهای گردگیری
اسفنجهای ظرفشویی، دستمالهای میکروفایبر و یا اسفنجی از الیاف پلاستیکی درست شدهاند. هنگام شست و شو یا نظافت، ذرات ریز پلاستیکی این دستمالها از آنها جدا شده و وارد راهآب ظرفشویی میشوند. اسنفجهای دیگری هم برای نظافت هستند که از الیاف طبیعی همچون سلولز، ذرت یا الیاف بامبوس تهیه شدهاند. این اسفنجها را میتوان در پایان کار در سطل زبالههای ارگانیک یا به کمپوستها انداخت.
میکروپلاستیک در ماشین لباسشویی
در بسیاری از شویندهها و نرمکنندههای لباس نیز میتوان این ذرات ریز پلاستیکی را یافت. در این محصولات از پلیاتیلن استفاده میشود. به ویژه در شویندههای مایع تا به آنان خصلتی ژلاتینی و قوام بیشتر بدهد.
میکروپلاستیک در پُرز و کُرک لباسها
هرگز نباید پُرز و کُرکهای انباشتهشده در ماشین رختشویی یا خشککن را در ظرفشویی و یا چاه ریخت. بلکه میباید حتما آنان را در سطل زباله خالی کرد. الیافی که در فیلتر تخلیه ماشین انباشته شده، نباید وارد فاضلاب شود.
پلاستیک در دهان
منشأ آدامس، چیکله است؛ صمغ شیریرنگ درختی به نام مانیلکارا. امروزه اما عمدتا آدامسها از مواد مصنوعی فرآوردههای نفتی تولید میشوند. اضافه بر آن مواد پیونددهنده، نرمکننده، رنگهای خوراکی و طعمدهندههای مصنوعی نیز در تولید آنان بهکار گرفته میشوند. جویدن آدامس بیشتر یک عادت است. ترک عادت چندان ساده نیست، اما شدنیست.
ذرات ریز پلاستیک در لباسهای تهیهشده از الیاف مصنوعی
لباسهای الیاف مصنوعی، لباسهایی بیدردسرند. هم چروک نمیشوند و هم سریع خشک میشوند و دیگر مزیتشان نیز، قابلیت تنفسپذیری و جذب و دفع سریع رطوبت است. اما ایرادی هم دارند و آن اینکه از تولیدات نفتی تهیه میشوند و هنگام شست و شو نیز ذرات ریز الیاف مصنوعی آنها به فاضلابها میریزند.
پنبه به جای الیاف مصنوعی
پارچههای پنبهای، پشمی، ویسکوزی (با الیاف گیاهی)، سلولز و مودال (با الیاف چوبی) و حتی پارچه کنفی نیز هنگام شست و شو الیاف خود را از دست میدهند. البته این الیاف در طبیعت تجزیه میشوند و چون از فرآوردههای نفتی نیستند، استفاده از آنان خطر کمتری برای سلامتی دارد. برای شستن لباسهای پُلار اما باید حتما از کیسه شست و شوی لباس استفاده کرد.