ناظران سازمان ملل سوریه را ترک می‌کنند

با افزایش قهر و خشونت در سوریه، شورای امنیت موجبی برای تمدید مأموریت ناظران بین‌المللی در این کشور نمی‌بیند. مأموریت گروه ناظران اعزامی به سوریه پس از چهار ماه و نیم، روز یکشنبه (۱۹ اوت) به پایان می‌رسد. اعضای شورای امنیت روز پنجشنبه (۱۶ اوت) در نشستی پشت درهای بسته در نیویورک، گفتند که این مأموریت تمدید نخواهد شد.

در هفته‌های اخیر درگیری‌های خشونت‌بار میان نیروهای ارتشی و شورشیان مسلح به حدی بوده که ناظران بین‌المللی به ندرت توانستند اقامتگاه خود را ترک کنند. آنها از نیمه ماه ژوئن عملا هیچ فعالیت قابل ذکری نداشتند. روز چهارشنبه بمبی در برابر هتل محل اقامت آنها در پایتخت سوریه منفجر شد.

ژرار آرو، نماینده فرانسه در سازمان ملل و رئیس نوبتی شورای امنیت گفت که در حال حاضر "شرایط فعالیت ناظران بین‌المللی" در سوریه فراهم نیست. به گفته آقای آرو در دوره مأموریت این ناظران نه رژیم سوریه از کاربرد سلاح سنگین دست برداشته و نه خشونت در کشور کاهش یافته است.

به پیشنهاد بان کی مون، دبیرکل سازمان ملل، به زودی یک دفتر نمایندگی سیاسی در دمشق شروع به کار می‌کند. دولت سوریه با تشکیل این دفتر که ۲۰ تا ۳۰ کارمند خواهد داشت، موافقت کرده است. وظیفه این نمایندگی این است که پس از اتمام مأموریت ناظران بین‌المللی، از تلاش‌های سازمان ملل و اتحادیه عرب در جهت برگرداندن ثبات و امنیت در سوریه حمایت کند.

سازمان ملل در ماه آوریل گذشته شمار ۳۰۰ ناظر غیرمسلح را برای مراقبت بر آتش‌بس به سوریه اعزام کرد. فعالیت ناظران سازمان ملل به عنوان اقدامی مکمل مأموریت کوفی عنان تلقی شد و خروج آنها از سوریه، با شکست مأموریت دبیرکل سابق سازمان ملل بی‌ارتباط نیست. کوفی عنان در فوریه سال جاری به عنوان نماینده سازمان ملل و همچنین اتحادیه عرب برای یافتن راه حلی برای بحران سوریه انتخاب شد.

در طرح شش ماده‌ای کوفی عنان برای برقراری صلح و ثبات در سوریه، دو هدف اصلی وجود داشت: برقراری آتش‌بس و عقب‌نشینی ارتش سوریه از مناطق مسکونی. کوفی عنان اعلام کرد که تلاش‌های او به نتیجه نرسیده است و روز دوم اوت استعفا کرد. او از جامعه بین‌المللی انتقاد کرد که از اقدامات او به اندازه کافی حمایت نکرده است. به عنوان جانشین احتمالی عنان از اخضر ابراهیمی، وزیر خارجه پیشین الجزایر، نام برده می‌شود.

"پیامدهای بسیار وخیم"

در اجلاس اعضای شورای امنیت، روسیه از تمدید مأموریت ناظران سازمان ملل دفاع کرد، اما با مخالفت شدید ایالات متحده روبرو شد. به گفته ویتالی چورکین، نماینده روسیه در سازمان ملل، خروج نمایندگان سازمان ملل می‌تواند "پیامدهای بسیار وخیمی" برای سوریه و منطقه در بر داشته باشد.

روسیه از قدرت‌های بزرگ و همچنین ایران و عربستان، دو کشور بزرگ منطقه، تقاضا کرد که دولت سوریه و مخالفان مسلح را به توقف درگیری‌ها تشویق کنند. ویتالی چورکین، نماینده روسیه گفت که دولت او از کشورهای ذینفع در بحران سوریه دعوت کرده است که روز جمعه (۱۷ اوت) در اجلاسی برای گفت‌وگو درباره پیشنهاد روسیه برای حل بحران سوریه شرکت کنند.

چین "بی‌نهایت نگران"

روز پنجشنبه برای نخستین بار جمهوری خلق چین از دولت سوریه دعوت کرد که با مخالفان به گفت‌وگو بپردازد. یانگ جیشی، وزیر خارجه چین، در دیدار با بثینه شعبان، مشاور رئیس جمهور سوریه گفت که دولت بشار اسد باید به خواست مردم توجه کند و به اجرای اصلاحات بپردازد.

بنا به بیانیه وزارت خارجه چین، این کشور از دولت سوریه و همه طرف‌های درگیر در کشور تقاضا می‌کند که بی‌درنگ به برخوردهای قهرآمیز پایان دهند و با یکدیگر به گفت‌و‌گو بپردازند. دولت چین گفته است که از اوضاع سوریه "بی‌نهایت نگران" است.
چین یکی از معدود کشورهایی است که از رژیم بشار اسد حمایت می‌کند. چین و روسیه تا کنون از تصویب ۳ قطعنامه شورای امنیت علیه رژیم سوریه جلوگیری کرده‌اند.

خانم شعبان که از جانب بشار اسد برای جلب حمایت بیشتر چین به این کشور سفر کرده است، در گفت‌وگو با سران چین اظهار داشت که دولت سوریه آماده است با تمام نیروهای مخالف گفت‌وگو کند. او نیروهای خارجی را متهم کرد که به خاطر منافع خود سرزمین سوریه را به جنگ داخلی سوق داده‌اند.

کابوس جنگ داخلی

میشل سلیمان، رئیس جمهور لبنان، پس از اجلاسی که مقامات بلندپایه در کنار نمایندگان نیروهای گوناگون سیاسی در آن شرکت داشتند، بر عزم مشترک مردم لبنان برای دفاع از ثبات و امنیت کشور تأکید کرد. او گفت که بی‌ثباتی محکوم است، زیرا استقلال و حق حاکمیت ملی کشور را به خطر می‌اندازد.

در روزهای اخیر شبح مخوف بحران سوریه به کشور همسایه لبنان نزدیک شده بود. در بسیاری از نواحی کشور نمونه‌هایی از برخوردهای فرقه‌ای و مذهبی دیده شد. در کشوری که خاطره جنگ داخلی بیست ساله هنوز در اذهان زنده است، شلیک هر گلوله بر نگرانی مردم می‌افزاید.

روز چهارشنبه افراد وابسته به قبیله شیعی مقداد، در خیابان‌های بیروت به چند مغازه اتباع سوریه حمله بردند، لاستیک اتومبیل به آتش کشیدند و جاده فرودگاه را بستند. از بامداد پنجشنبه درگیری‌ها به دره بقاع هم‌مرز سوریه نیز کشیده شد. در این محل مردان نقاب‌دار، به کنترل جاده و بازرسی مسافران پرداختند.

به گفته مقامات امنیتی لبنان، گروهی از مردان مسلح در شتورا بازرگانی را که گفته می‌شود حامی بشار اسد بوده است، به اسارت گرفتند. به علاوه در نزدیکی مرز سوریه اتومبیل یوسف ابوفاضل، سیاستمدار طرفدار رژیم سوریه مورد حمله قرار گرفت و چهار نفر از سرنشینان آن مجروح شدند.

لوران فابیوس، وزیر خارجه فرانسه که به لبنان سفر کرده است، اقدامات آشوبگرانه، از جمله آدم ربایی‌ها را محکوم کرد و گفت که کشورش در کنار جامعه بین‌المللی از استقلال و حاکمیت ملی لبنان حمایت می‌کند.

"بشار جلاد ملت خود"

لوران فابیوس، وزیر خارجه فرانسه که از اردن دیدار می‌کرد، در امان خواهان کناره‌گیری فوری بشار اسد و انتقال سریع قدرت در سوریه شد. وزیر خارجه فرانسه در دیدار از اردوگاه زعتری در شمال اردن به خبرنگاران گفت: «دیدگاه ما روشن است: ما بشار اسد را جلاد ملت‌اش می‌دانیم و عقیده داریم که باید هرچه زودتر کنار برود.» در اردوگاه زعتری بیش از ۶ هزار آواره سوری اقامت دارند.

آقای فابیوس تصریح کرد: «ما در کنار سایر قدرت‌های بین‌المللی از مردم سوریه دعوت می‌کنیم که درباره برون‌رفت از بحران کنونی با هم گفت‌وگو کنند.» او اشاره کرد: «تحول سیاسی باید هرچه گسترده‌تر باشد، تمام لایه‌های ملت سوریه را در بگیرد و حقوق تمام اقلیت‌ها را تضمین کند.»

او افزود: «فرانسه امیدوار است که هرچه زودتر در سوریه دولت انتقالی تشکیل شود و دولت‌های بزرگ آن را به رسمیت بشناسند. این امر به سقوط بشار اسد سرعت می‌بخشد، امری که ضرورت آن کاملا احساس می‌شود.»

وزیر خارجه فرانسه که برای دیدار از کشورهای همسایه سوریه، یعنی لبنان و ترکیه و اردن، به این منطقه سفر کرده است، روز چهارشنبه وارد امان شد. دهها هزار نفر از آوارگان سوری در سه کشور همسایه مستقر شده‌اند. در روزهای گذشته فرانسه یک درمانگاه سیار در اردوگاه زعتری در دل بیابان اردن نزدیک مرز سوریه به وجود آورده است.

از آغاز درگیری‌های سوریه، بیش از ۱۵۰ هزار شهروند سوری به اردن گریخته‌اند. هر روز عده بیشتری از مردم سوریه از مناطق ناامن کشور خود، به کشورهای همسایه پناه می‌برند.

بنا به گزارش دفتر ناظران سوری حقوق بشر، مستقر در لندن، روز پنجشنبه در سوریه با خونریزی فراوان و تلفات بسیار سپری شد. به نظر این بنیاد که به مخالفان رژیم نزدیک است، در سراسر کشور بیش از ۲۳۰ نفر جان باختند. بیشتر افراد شهروندان عادی و برخی از آنها نفرات ارتشی یا از شورشیان مسلح بودند.

به گفته این دفتر نیروهای ارتشی و افراد شبه نظامی "شبیحه" در حومه دمشق به کشتارهای وسیع دست زدند. نیروی هوایی همچنان به بمباران برخی از مناطق ادامه می‌دهد. در حمله توپخانه ارتش سوریه به شهر حلب دهها نفر جان خود را از دست دادند.