نذری بخوریم، سرطان نگیریم و به محیط زیست هم آسیب نزنیم
۱۳۹۸ شهریور ۱۴, پنجشنبه
سال‌هاست که استفاده از ظرف‌های یکبارمصرف در میان شهروندان ایرانی رواج پیدا کرده است. اوج استفاده از این ظروف را می‌توان در مناسبت‌هایی چون ایام محرم دید؛ در روزهایی که بازار توزیع غذای نذری و چای و نوشیدنی در هیئت‌های عزاداری و در میان خانواده‌ها داغ است.
استفاده از این ظروف اما تبعات سنگینی برای محیط زیست به همراه دارد. براساس گزارش‌های منتشرشده، تنها در ایران سالانه بیش از یک تا سه میلیون تن پلاستیک تولید می‌شود. صدها سال طول می‌کشد تا بیشتر این پلاستیک‌ها که بادوام هستند، به خودی خود تجزیه و نابود شوند.
کاهش ۵۰ درصدی قیمت ظروف پلاستیکی
با تمام تلاش‌هایی که فعالان و دوستداران محیط زیست برای ترغیب مردم در ایران برای کاهش مصرف پلاستیک و کاهش زباله‌های پلاستیکی انجام می‌دهند، حالا عضو هیئت مدیره انجمن تولیدکنندگان ظروف یکبار مصرف ایران از کاهش ۵۰ درصدی قیمت ظروف پلاستیکی در ماه محرم امسال نسبت به ماه محرم سال گذشته خبر داده است.
به گفته مهدی صمدی علت کاهش قیمت، افزایش عرضه این محصولات به دلیل کاهش صادرات مواد اولیه پتروشیمی در ۴ ماه گذشته و کاهش نرخ دلار است.
ترغیب شهروندان به خودداری از مصرف ظروف یکبارمصرف
خطر پلاستیک برای محیط زیست یکی از دلایلی است که دوستداران طبیعت و فعالان محیط زیست را در ایران از مدت‌ها پیش برآن داشت تا با پویش‌های گوناگون در سراسر ایران مردم را به خودداری از به‌کارگیری ظروف یکبار مصرف به ویژه در ایام عزاداری تشویق کنند. اکنون با کاهش قیمت این ظروف در این روزها، فعالان این حوزه دلیل بیشتری برای نگرانی خواهند داشت؛ فعالانی که با راه‌اندازی پویش‌های گوناگون تلاش کرده‌اند آگاهی عموم را نسبت به این مسئله بالا ببرند.
پویش "محرم، شهر پاک" یکی از این کارزارهایی است که در آن انجمن‌های زیست‌محیطی هر شب با حضور در هیئت‌های عزاداری، به شهروندان آموزش‌های زیست‌محیطی می‌دهند. از نمونه تلاش‌های انجام شده در این حوزه، می‌توان به ابتکار اداره حفاظت محیط زیست خرمشهر اشاره کرد که استفاده از ظروف یکبارمصرف را ممنوع اعلام کرده است. مژگان سخایی، رییس اداره آموزش و مشارکت‌های مردمی اداره کل حفاظت محیط زیست خوزستان، در گفت‌وگو با ایسنا، از برگزاری نشست‌هایی با ائمه جماعات و مداحان برای همکاری در ترویج آموزه‌های زیست‌محیطی از جمله در استفاده نکردن از ظروف یکبارمصرف پلاستیکی خبر داد.
به کانال دویچه وله فارسی در تلگرام بپیوندید
یکی از جایگزین‌هایی که فعالان محیط زیستی برای دوری از ظروف یکبار مصرف پلاستیکی توصیه می‌کنند، استفاده از یکبارمصرف‌ها با پایه گیاهی و تجزیه‌پذیر است. مديركل محيط زيست و توسعه پايدار شهرداری تهران هم در ویدیویی که در توییتر منتشر کرده است، به شهروندان "هفت توصیه مهم" می‌کند، برای کمتر مصرف کردن پلاستیک در ماه محرم.
سهم کارگران شهرداری از نذری
اما استفاده از ظروف یکبار مصرف پلاستیکی به ویژه در ایام محرم علاوه بر تولید بیش از اندازه زباله‌های پلاستیکی، به آلودگی محیط شهری هم منجر می‌شود و کوچه و خیابان را در شهرهای مختلف ایران، از چهره می‌اندازد. برخی از کاربران توییتر با اشاره به این مسئله از زاویه‌ی دیگری هم به معضل ظروف پلاستیکی در ایام محرم پرداخته‌اند و از عزاداران این روزها می‌خواهند که به فکر رفتگران شهرداری هم باشند.
پیامد استفاده از ظروف یکبار مصرف برای سلامتی
اما تنها جنبه‌های زیست‌محیطی مصرف پلاستیک و دغدغه کارگران شهرداری نیست که بسیاری از کارشناسان را واداشته، نسبت به ظرف‌های یکبار مصرف هشدار جدی دهند.
خبرگزاری ایسنا در گزارشی به زیان این ظروف برای سلامتی پرداخته و می‌نویسد: « همین ظروف زمینه ساز و عامل بیماری‌هایی همچون سرطان هستند.» رئیس اتحادیه حمایت از بیماران سرطانی خراسان شمالی هم در گفت‌گویی با رسانه‌های ایران با اشاره به "پذیرایی از مردم با لیوان‌های یک بار مصرف در ایستگاه‌های صلواتی به مناسبت عزاداری‌های این ایام"، می‌گوید: «در داخل این ظروف، ماده‌ای به نام پلی‌پیلن وجود دارد که مقابل گرما و دمای بالا مقاوم نیست و بیشتر این ظروف برای استفاده از نوشیدنی و غذاهای سرد مناسب‌اند. ظروف یکبار مصرف دارای ترکیباتی مضر بوده و در تماس با چربی و اسید، مواد تشکیل دهنده آن جدا شده و به داخل مواد غذایی نفوذ می‌کند.»
دویچه وله را در اینستاگرام دنبال کنید
حریری در این مصاحبه توصیه می‌کند، "مساجد، تکایا و حسینیه‌ها برای سرو نوشیدنی و غذاهای طبخ شده همانند گذشته از لیوان و استکان بلور و کاسه و بشقاب‌های ملامین، رویی و ... به جای ظروف یکبار مصرف استفاده کنند".
"سبد غذایی خشک" به جای نذری؟
شاید با تلاش‌های فعالان محیط زیست و کارشناسان و مسوولان، آگاهی شهروندان ایرانی در مورد زیان‌های استفاده از ظروف یکبارمصرف بیشتر شود و در نتیجه آن استفاده از این ظروف در همه ماه‌های سال و به ویژه در ایام محرم کاهش یابد.
شاید هم تا رسیدن محرم بعدی، شمار بیشتری از شهروندان به گزینه‌های جایگزین نذری روی بیاورند، گزینه‌ای مانند آنچه رییس اداره آموزش و مشارکت‌های مردمی اداره کل حفاظت محیط زیست خوزستان توصیه می‌کند. مژگان سخایی می‌گوید: «شهروندان به جای توزیع غذای نذری گرم در ظروف یکبار مصرف پلاستیکی، می‌توانند از سبد غذایی خشک استفاده کنند. به عبارتی همان هزینه‌ای را که می‌خواهند برای تهیه و پختن غذا و خرید ظروف پلاستیکی پرداخت کنند، صرف خرید اقلامی مثل برنج، روغن، ماکارانی، مرغ، گوشت، رب گوجه، حبوبات و ... کرده و آنها را بین نیازمندان توزیع کنند.»