نشست جهانی مبارزه با انقراض انواع
۱۳۸۷ اردیبهشت ۲۹, یکشنبهدر روز دوشنبه ۱۹ مه (۳۰ اردیبهشت)، نهمین دورهی کنفرانس جهانی سازمان ملل برای حفظ تنوع طبیعی، در شهر بن آغاز به کار کرد. در این کنفرانس که تا سیام ماه مه ادامه دارد و در آن به مسئلهی حاد "انقراض انواع" پرداخته میشود، نمایندگان بیش از ۱۹۰ کشور جهان شرکت دارند. هدف این بزرگترین و مهمترین نشست جهانی، حفظ محیط زیست و مقابله با نابودی روزافزون طبیعت، از جمله از بین رفتن جنگلهای استوایی و مجموعهی بزرگی از گونههای گیاهی و جانوری در جهان است.
زیگرید گابریل، وزیر محیط زیست آلمان در سخنرانی خود در آغاز کنفرانس جامعهی جهانی را به اقدام قاطع و فوری برای مقابله با نابودی گونههای زیستی فراخواند.
نکات چالشانگیز
هدف کنفرانس بن، دستیابی به راهکارهایی است که با تعیین و اعلام مناطق تحت حفاظت و اقدامات دیگر، از سرعت روند روزافزون نابودی جنگلها و آلودگی دریاها کاسته شود. از این گذشته، در مورد تأمین بودجهی پیادهکردن این راهکارها نیز در این نشست رایزنی میشود. همچنین قرار است، مقرراتی در زمینهی چگونگی دستیابی و تقسیم عادلانهی استفاده از انواع ژن گیاهان، تعیین گردد.
تجربهی کنفرانسهای پیش نشان داده است که بحث بر سر این نکات، به ویژه از جنبههای اقتصادی آنها، بدون چالش و مناقشه نیست.
تولید سوخت زیستی
یکی دیگر از مسائل مورد بحث در این کنفرانس، موضوع تولید سوخت زیستی است. این موضوع به دلیل افزایش سرسامآور بهای مواد غذایی در جهان که از جمله ناشی از اختصاص دادن بخشی مزارع به تولید مواد برای سوخت است، از اهمیت ویژهای برخوردار است. افزون بر اینها، در این نشست جهانی برای اولین بار گزارشی بینالمللی دربارهی خسارات اقتصادی از بینبردن طبیعت ارائه میشود. این گزارش به سفارش دولت آلمان تهیه شده است.
کاهش زیانرسانی
پیشینهی تشکیل کنفرانسهای جهانی حفظ محیط زیست سازمان ملل، به سال ۲۰۰۲ برمیگردد. در این سال در شهر ژوهانسبورگ در آفریقای جنوبی، کشورهای شرکتکننده در اجلاس جهانی حفظ محیط زیست، بر سر این امر به توافق رسیدند که "میزان زیانرسانی به انواع بیولوژیک را تا سال ۲۰۱۰ بهگونهای ملموس" کاهش دهند. همین فرمولبندی نشان میدهد که دولتها تنها بر سر این امر به توافق رسیدند که از سرعت "انقراض انواع" بکاهند. کارشناسان معتقدند که دیگر نمیتوان روند انقراض را متوقف ساخت.
توافقنامهی بینالمللی الزامآور
شرکتکنندگان در کنفرانس جهانی سازمان ملل در بن، قرار است در پایان این نشست، توافقنامهی بینالمللی الزامآوری را تهیه ببینند که بتواند دو سال بعد، در کنفرانس ژاپن، به تصویب برسد. از آنجا که کشورهای مختلف، منافع متفاوتی را نمایندگی میکنند، توافق بر سر مفاد اینگونه قطعنامهها بسیار دشوار است. تا کنون در این کنفرانسها تنها به صدور بیانیههای غرا اکتفا شده و نتایج حاصله از هشت کنفرانس پیشین چندان چشمگیر نبوده است.
اهمیت حفظ تنوع بیولوژیکی
این موضوع، ولی از اهمیت مسئلهی پیشگیری از "انقراض انواع" نمیکاهد. کارشناسان معتقدند که حیات و هستی آیندهی زمین، بهگونهای قطعی و بلاواسطه در گرو حفظ تنوع بیولوژیکی و استفادهی بارویه از آن است. تنوع بیولوژیکی که شامل تنوع زراعت نیز میشود، انواع موجودات و گیاهان و ژنهای آنان را دربرمیگیرد. سازوارههای گیاهی امکانات تهیهی مواد خام، مواد غذایی و دارو را فراهم میآورند و باعث میشوند که اکو سیستم (بوم سامانه) فرآیند بسامانی داشته باشد.
انتقاد نهادهای حفظ محیط زیست
نهادها و تشکلهای حفظ محیط زیست جهانی، در بیانیههای خود از دولتها میخواهند هرچه زودتر دست به اقدام بزنند و به وظایف خود جامهی عمل بپوشانند. آنها معتقدند که کشورهای ثروتمند، اگر خواهان جلوگیری از پیشرفت کشورهای فقیر نیستند، باید تعهدات مالی خود را در جهت پیادهکردن تصمیماتی که تا کنون گرفته شده، به اجرا درآورند.
در آستانهی تشکیل کنفرانس، سازمانهای طرفدار محیط زیست و طبیعت در اطراف هتل ماریتیم، که کنفرانس در آن برگزار میشود، دست به تظاهرات زدند. تظاهرکنندگان بر پلاکاردهای خود نام جانوران و گیاهانی را نوشته بودند که نسلشاندر حال انقراض است، جون محیط زیست آن به خاطر سودجویی شرکتهای بزرگی که در زمینههایی چون انرژی، شیمی و هواپیمایی فعالیت میکنند، به خطر افتادهاند.