نمایشگاه عکسهای انقلاب، انقلاب در عکاسی
۱۳۸۸ آذر ۴, چهارشنبهپس از پیروزی انقلاب اکتبر ۱۹۱۷ دولت نوبنیاد شوراها، به هنرمندان آزادی عمل کامل داد. صدها هنرمند که در زمان حکومت تزاری از اختناق و سانسور رنج میبردند، با استفاده از آزادیهای تازه در تمام رشتههای هنری دست به خلاقیت زدند. هنر مدرن گامهای بلندی به پیش برداشت و تا ده سالی مسکو در عالم هنر پایتخت مدرنیسم به شمار میرفت.
بیشتر هنرمندان شوروی با صداقت از نظام انقلابی دفاع میکردند و عقیده داشتند که حکومت بلشویکی قادر است به رؤیای جامعهای فارغ از نابرابری و ستم تحقق بخشد. هنرمندان تمام انرژی خود را در خدمت ساختمان جامعه نوین سوسیالیستی گذاشته بودند.
اهمیت هنرهای تصویری
هنرمندان شوروی عقیده داشتند که در حکومت شوراها عکاسی وظیفهای تازه پیدا کرده و میتواند در متحول ساختن جامعه به سوی سوسیالیسم نقشی فعال ایفا کند.
عکاسان با تکیه بر اسلوبها و شگردهای تازه، عرصههای گوناگون زندگی را برای دوربین خود کشف کردند. هدف اصلی آنها نمایش انسان و زندگی تازه در پرتو پیشرفتهای جامعهی سوسیالیستی بود.
آثاری که عکاسان به ویژه در دوره اول پیروزی انقلاب در دهه ۱۹۲۰ خلق کردند، از اسناد مهم عکاسی خلاق و هنرمندانه در قرن بیستم است.
برای عکاسان شوروی، یک عکس قبل از هر چیز یک رسانه بود که باید پیامی خاص را به روشنی به مخاطب منتقل میکرد. عکس یک سند تصویری بود که میتوانست به ترویج ایدههای انقلابی کمک کند و تودهی مردم را به سوی آرمان سوسیالیستی بسیج کند. به ویژه در جامعهی نسبتا عقبماندهی روسیه که بیشتر مردم از سواد خواندن و نوشتن محروم بودند، هنرهای تصویری مانند عکاسی و سینما میتوانستند نقش مهمی در خبررسانی و آگاهسازی ایفا کنند.
هنر در قربانگاه تعصب حزبی
با عروج دیکتاتوری استالین از نیمه دهه ۱۹۲۰ شور و شوق آفرینش هنری در شوروی خاموش شد. مأموران حزبی از هنر چیزی جز تبلیغ نمیفهمیدند و به هنرمندان مستقل بدبین بودند. آنها هرگونه نوآوری هنری را با انگ "فرمالیسم" طرد کردند و به هنرمندان دستور دادند که باید مطابق اصول "رئالیسم سوسیالیستی" کار کنند، که چیزی جز تبلیغ سرراست نظام شوروی نبود.
هنرمندان واقعی یا از کار هنری دست شستند یا ناگزیر شدند آثار خود را در خدمت حزب و دولت قرار دهند. تسلط دولت شوروی بر هنر رفته رفته ریشهی نوآوری و خلاقیت را در قلمرو سوسیالیسم سوزاند.
بسیاری از نمونههای فیلم و عکاسی و نقاشی که زمانی به زندگی فرهنگی "اتحاد شوروی" تعلق داشت، از جامعه طرد شد و به پستوی موزهها و مجموعههای خصوصی رفت. کم نبودند آثاری که برای همیشه ناپدید شدند.
نمایشگاه "تصاویر انقلاب" که در "موزه لودویگ" شهر کلن برگزار شده، با خرید مجموعهای از کارهای عکاسان انقلابی شوروی فراهم آمده است. صدها عکس که تا چندی پیش در مجموعهای خصوصی در پراگ خاک میخورد، اینک برای عموم به نمایش گذاشته شده است.
نمایشگاه "تصاویر سیاسی" مجموعهای از کارهای عکاسان اتحاد شوروی در فاصله سالهای ۱۹۱۸ تا ۱۹۴۱، تا ۳۱ ژانویه ۲۰۱۰ در موزه لودویگ ادامه دارد.