نگرانی به‌جا در آلمان
۱۳۹۶ بهمن ۸, یکشنبه
طرح تعیین ناظر ویژه‌ی رسیدگی به امور یهودی‌ستیزی در آلمان روز ۱۸ ژانویه ۲۰۱۸ در پارلمان این کشور تصویب شد. این موضوع پس از یک تظاهرات در برلین در ماه دسامبر گذشته که در آن شعارهای ضداسرائیلی داده شد، در دستور کار دولت قرار گرفت.
دولت آلمان در امور حساس سیاسی، اجتماعی، فرهنگی و هنری که به طیف خاصی از جامعه مربوط می‌شوند در کنار وزیران و مشاوران ویژه در رشته‌های گوناگون، ناظران ویژه‌ای تعیین با تصویب پارلمان می‌کند که وظیفه آنها در درجه نخست برقراری پیوند میان دولت و پارلمان از یکسو و مخاطبان و شهروندان از سوی دیگر است.
هم اکنون بیش از ۳۰ ناظر ویژه در حوزه‌های گوناگون از جمله توان‌خواهی، امور خارجیان، حفاظت از اطلاعات خصوصی شهروندان، فرهنگ و رسانه‌ها، مسائل و شکایت‌های بیماران و مواردی از این قبیل فعالیت می‌کنند.
این ناظران ویژه همه در یک سطح و اختیار نیستند و گاه مسؤولیت‌های موقت دارند و در مواقعی در چارچوب رخدادهای خاصی، مانند برگزاری جام جهانی فوتبال در سال ۲۰۰۶ در آلمان منصوب می‌شوند. بسیاری از این ناظران همزمان با تعویض کابینه، جای خود را به ناظران تازه می‌دهند.
ناظر ویژه رسیدگی به امور یهودی‌ستیزی
آگاهان سیاسی و رسانه‌ها در آلمان اگرچه در این امر هم‌داستانند که دولت و مقام‌های رسمی باید همواره به موضوع یهودی‌ستیزی و مبارزه با آن توجه ویژه داشته باشند، اما در نوع پرداختن به این معضل، هم‌نظر نیستند.
یهودی‌ستیزی تاریخی طولانی در جامعه بشری دارد و به انحاء گوناگون خود را نشان داده است. این پدیده از دوران باستان و سده‌های میانه باورمندان دین یهود را دچار مشکلات عدیده ساخته، اما اوج آن، پیگرد و کشتار وحشیانه یهودیان توسط نازیها در آلمان در میانه قرن گذشته بوده است.
بیشتر بخوانید: یهودی‌ستیزی در اروپا "رشد کرده است"
جلوه‌های گوناگون یهودی‌ستیزی که بیشتر از سوی جناح‌های دست‌راستی مشاهده می‌شوند، امروزه نیز خود را در انتقاد از نهادهای فراکشوری و پشتیبانی از "اروپای ناب" نشان می‌دهند. جلوه دیگری از یهودی‌ستیزی که گاه رنگ و بوی مذهبی دارد، از سوی مسلمانان افراطی ابراز می‌شود که حکومت اسرائیل و گاه حتا موجودیت کشور اسرائیل و مردم آن را زیر سؤال می‌برند.
در ماه دسامبر گذشته گروهی از شهروندان عرب‌تبار در برلین در اعتراض به تصمیم ترامپ برای انتقال سفارت آمریکا به اورشلیم (بیت‌المقدس)، پرچم اسرائیل را به آتش کشیدند و شعارهای ضد اسرائیلی سر دادند. مجلس آلمان در واکنش به این اقدام، طرح تعیین ناظر ویژه در رسیدگی به امور یهودی‌ستیزی را تصویب کرد؛ مصوبه‌ای که بحث گسترده‌ای را در رسانه‌های آلمان دامن زد.
موافقان و مخالفان
در حالی که یوزِف شوستِر رئیس شورای مرکزی یهودیان در آلمان از تعیین یک ناظر ویژه دولتی برای موضوع یادشده استقبال کرد و این کار را گام موثری در مبارزه با یهودی‌ستیزی دانست، میشائیل وُلسون تاریخ‌دان آلمانی-اسرائیلی در دانشگاه مونیخ، این طرح و تصمیم را نادرست می‌داند.
هواداران این طرح بر این باورند که تعیین چنین ناظری نشانگر این امر است که دولت به رشد یهودی‌ستیزی در آلمان واقف شده و باید راهکارهایی برای برخورد و مبارزه با آن بیندیشد. در روزگاری که موج عوام‌گرایی‌های دست‌راستی‌ها بالا گرفته و حتا یکی از نمایندگان حزب آنها، یادمان هولوکاست در برلین را "یادمان ننگ" می‌نامد، وجود یک ناظر رسیدگی به امور یهودی‌ستیزی واجب است.
بیشتر بخوایند: درخواست احزاب مسیحی آلمان برای اخراج مهاجران یهودی‌ستیز
اما پروفسور وُلفسون معتقد است: «کسانی که فکر می‌کنند یهودی‌ستیزی با تاریخی سه هزار ساله را می‌توان با تعیین یک نهاد یا ناظر برطرف کرد، یا ساده‌لوح‌اند یا به بیماری بزرگنمایی دچارند.»
آقای وُلفسون می‌گوید تعیین ناظر برای حل یک معضل تاریخی-فرهنگی راهکاری بی‌تأثیر و بوروکراتیک است. او در یادداشتی در روزنامه "دی وِلت" می‌نویسد: «نهادهای مبارزه با یهودی‌ستیزی به اندازه کافی در آلمان هستند ولی باید از این نهادها پشتیبانی بیشتری کرد.»
وُلفسون ادامه می‌دهد «قانون در آلمان به اندازه کافی به مسأله یهودی‌ستیزی توجه کرده و این کار را جرم شمرده است. کافی است که مجریان، قانون را با سرسختی و پیگیری هرچه تمام‌تر اجرا کنند.»
وُلفسون فرانسه را مثال می‌آورد که دولت این کشور بیش از سه سال است که چنین ناظری تعیین کرده اما تاثیری در کاهش یهودی‌ستیزی در این کشور نداشته است.
شاید اشاره يِنز توراو (Jens Thurau) به عنوان حسن ختام بد نباشد که می‌گوید: «اینکه مأمور ویژه یهودی‌ستیزی در مبارزه با این معضل موثر است یا خیر، کاملا به کارآمدی شخص تعیین‌شده بستگی دارد.»