«هوش واستعداد تضمین‌کننده موفقیت در دانشگاه نیست»
۱۳۹۱ خرداد ۱, دوشنبه
دویچه وله: اگر پشتکار الزاما به موفقیت در تحصیلات دانشگاهی نمی‌انجامد، پس چه عاملی موثر است؟ شاید هوش؟
رولف شول‌مایستر: نخیر، هوش هم عامل موثری نیست. آنچه موفقیت در تحصیل را تضمین می‌کند، انگیزه‌ی یادگیری است. انگیزه خود را در نحوه‌ی یادگیری مطالب نشان می‌دهد و در عین حال اگر به میزان کافی وجود نداشته باشد، باعث سردرگمی می‌شود. همین که در مواردی همچون مسائل پیچیده در ریاضیات یا مباحث آمار بگوییم: "این را می‌گذارم برای هفته‌ی آینده"، خود نشان از نبود انگیزه‌ی کافی دارد. علاوه بر این تعداد واحدهای درسی در طول هفته نیز می‌تواند دانشجویان را بی‌حوصله کند. هفته‌ای هشت تا دوازده واحد درسی واقعا زمانی برای درس‌خواندن باقی نمی‌گذارد.
شما در پژوهش‌تان پنج نوع مختلف از نحوه یادگیری مطالب درسی را از یکدیگر متمایز کرده‌اید، کدام یک از این روش‌ها موفقیت در یادگیری را بیشتر تضمین می‌کنند؟
بهترین روش برای یادگیری روش "خودآموزی" است. در این روش در مدت یک ساعت بیشترین دقت و توجه وجود دارد. در مقابل برخی روش "جلوگیری از یادگیری" را برمی‌گزینند که در آن دائما حواس آموزنده با تلویزیون و فیس‌بوک منحرف می‌شود. در این روش وظائف دائم به زمان دیگری محول می‌شود و دانشجو تازه در آستانه‌ی امتحانات به سراغ کتاب‌ها می‌رود.
شما در تحقیقی که منتشر کرده‌اید، آورده‌اید که دانشجویان در آلمان تنها هفته‌ای ۲۳ ساعت برای درس‌خواندن وقت صرف می‌کنند. با این‌حال دانشجویان دائم از استرس‌های ناشی از درس‌خواندن می‌گویند. آیا این استرس به روش یادگیری آن‌ها بازمی‌گردد؟
بله این مسئله از یک سو به نوع روش یادگیری بازمی‌گردد، اما از سوی دیگر با ساختار رشته‌های تحصیلی نیز در ارتباط است. در آلمان در رشته‌های تحصیلی مختلف کلاس‌های درسی زیادی در طول هفته ارائه می‌شود. بسیاری از دانشجویان نمی‌دانند خود را برای کدام کلاس باید آماده کنند. در نهایت هم که پس از چهار ماه یا در ژانویه یا در ژوئیه تمام امتحانات از راه می‌رسند و دانشجویان با استرس مضاعفی روبرو می‌شوند.
ساختار رشته‌های تحصیلی باید چگونه تنظیم شود تا یادگیری برای دانشجویان با استرس کمتری همراه شود؟
ما در رشته‌هایی نظیر مهندسی و علوم رایانه واحدهای درسی را به صورتی تقسیم کردیم که دانشجویان تنها در یک ماه و به صورت فشرده به کلاس درس بروند. در این حالت دانشجویان زمان بیشتری برای مطالعه خواهند داشت. آن‌ها به جای ۱۴ هفته تنها ۴ هفته سر کلاس حاضر خواهند شد و به جای ۲۳ ساعت، ۳۴ ساعت زمان برای مطالعه اختصاص خواهند داد. پژوهش بر روی این دانشجویان با شیوه‌ی جدید نشان داده است که آن‌ها در پایان ترم نمرات بهتری نیز دریافت کرده‌اند.
پس شما به روش ارائه فشرده‌ی کلاس‌های درسی معتقد هستید. آیا این روش برای همه‌ی رشته‌های تحصیلی پاسخ‌گو خواهد بود؟
ما این روش را تاکنون در مورد رشته‌های مختلف درسی به کار بسته‌ایم و جواب هم گرفته‌ایم. در کانادا هم دانشگاه‌هایی هستند که واحدهای درسی را به صورت فشرده ارائه می‌کنند تا دانشجویان زمان بیشتری را به مطالعه اختصاص دهند.
آیا روش شما تاکنون مورد توجه دانشگاه‌ها در آلمان واقع شده است؟
بله، تعدادی از دانشگاه‌ها در آلمان از هم‌اکنون روش ما را برای ارائه واحدهای درسی برگزیده‌اند. برخی دیگر از دانشگاه‌های آلمان نیز در حال به کارگیری آزمایشی این روش هستند تا در صورت موفقیت آن را به طور رسمی پیشنهاد کنند. جالب‌تر آن که روش ما مورد توجه دانشگاه‌هایی در اتریش نیز واقع شده است.