واکنش سیاستمداران و افکار عمومی جهان به نزدیک شدن کوبا و آمریکا
۱۳۹۳ آذر ۲۷, پنجشنبه
آمریکا و کوبا خواستار عادی‌سازی روابط خود هستند. باراک اوباما، رئیس جمهور آمریکا، و رائول کاسترو، رئیس جمهور کوبا، چهارشنبه (۱۷ دسامبر / ۲۶ آذر) همزمان در پیام‌هایی تلویزیونی اعلام کردند که دو کشور روابط دیپلماتیک دوجانبه را از سر خواهند گرفت.
اعلام سیاست جدید آمریکا در قبال کوبا واکنش‌های مختلفی را از سوی سیاستمداران، مردم و رسانه‌ها به دنبال داشته است.
رهبران جهان از خبر تصمیم آمریکا و کوبا برای از سرگیری روابط خود و گذشتن از میراث جنگ سرد و دشمنی بیش از ۵۰ ساله استقبال کرده‌اند.
پس از اعلام خبر یاد شده مردم در خیابان‌های هاوانا، پایتخت کوبا، به رقص و پایکوبی پرداختند.
از چین تا شیلی ابراز شادمانی از شنیدن این خبر دیده می‌شود. رهبران کشورهای آمریکای جنوبی در جریان نشستی تجاری در آرژانتین جلسه کاری خود را با کف زدن و ابراز خوشحالی متوقف کردند.
باراک اوباما هنگام اعلام تصمیم سیاست جدید آمریکا در قبال کوبا گفت که تلاش چند دهه برای منزوی کردن رژیم کمونیستی کوبا شکست خورده و وقت آن است که ورق برگردد.
سفارت آمریکا در هاوانا از سال ۱۹۶۱ بسته است، یعنی دو سال پس از آن که فیدل کاسترو در رأس جنبشی اعتراضی دیکتاتور کوبا، فولخنثیو باتیستا را سرنگون کرد.
بیشتر بخوانید: کوبا ۶۰ سال پس از انقلاب فیدل کاسترو
اوباما گفت آمریکا درصدد تغییر سیاستی است که باعث شده علایق دو کشور به مدت چند دهه پیگیری نشود. او افزود از کنگره آمریکا خواهد خواست به محاصره تجاری کوبا که از سال ۱۹۶۰ برقرار است خاتمه دهد و از قدرت خود به عنوان رئیس جمهور برای برقراری روابط دیپلماتیک و آزادی سفر شهروندان دو کشور استفاده خواهد کرد.
اوباما به اسپانیایی گفت: «ما همه آمریکایی هستیم.» او همچنین اعلام کرد که ممکن است از کوبا دیدن کند.
واکنش روسیه هم مثبت است
دولت روسیه نیز از تلاش‌های آمریکا برای عادی‌سازی روابط خود با کوبا استقبال کرد. معاون وزیر امور خارجه روسیه، سرگئی ریابکوف، گفت این گام در جهتی درست برداشته شده و دولت روسیه روند آتی را به دقت دنبال خواهد کرد.
دبیرکل سازمان ملل متحد، بان کی مون، گام کوبا و آمریکا برای نزدیکی به یکدیگر را "بسیار مثبت" ارزیابی کرد.
اتحادیه اروپا نیز که در جهت عادی‌سازی روابط خود با کوبا حرکت می‌کند از اقدام کوبا و آمریکا به عنوان "نقطه عطفی تاریخی" نام برد. فدریکا موگرینی، رئیس کمیسیون سیاست خارجی اتحادیه اروپا، گفت: «دیواری دیگر شروع به فروریختن کرده است.»
در آلمان نیز از سیاست جدید دولت باراک اوباما استقبال شد. فرانک والتر اشتاین‌مایر٬ وزیر امور خارجه آلمان٬ آغاز عادی‌سازی روابط دو کشور را "خبری خوب" دانست. او گفت که "احترام زیادی " برای شجاعت باراک اوباما در پایان دادن به "سیاست حذف گفتگو" قائل است.
همچنین لوران فابیوس٬ وزیر امور خارجه فرانسه، از سیاست جدید آمریکا استقبال کرد. به گفته او، "این چیزی بود که فرانسه مدت‌ها امیدوار بود به وقوع بپیوندد". فابیوس اظهار امیدواری کرد که تحریم‌ها علیه کوبا لغو شود.
کاسترو و اوباما از پاپ فرانسیس به خاطر نقش میانجیگری او برای آشتی دو کشور تشکر کرده بودند. در واکنش به این دو سیاستمدار، رهبر کاتولیک‌های جهان به هر دو کشور تبریک گفت که "بر مشکلاتی که تاریخ چند دهه اخیر آن‌ها را رقم زده" غلبه کرده‌اند.
رؤسای جمهور کوبا و آمریکا از کانادا نیز برای حمایت از مذاکرات محرمانه دو کشور برای نزدیک شدن به هم تشکر کرده‌اند.
واکنش‌ها در آمریکا
واکنش‌ها در آمریکا متفاوت بوده است. جمهوری‌خواهان آمریکا از تصمیم رئيس جمهور اوباما به شدت انتقاد می‌کنند. فرماندار سابق ایالت فلوریدا، جب بوش (برادر جورج دبلیو بوش که در فکر نامزدی انتخابات ریاست جمهوری آمریکاست)، گفت: «ما نباید برای برقراری روابط با رژیمی سرکوبگر وارد مذاکره شویم.»
همچنین مارکو روبیو، سناتور جمهوری‌خواه که خانواده‌اش در دهه ۱۹۵۰ در آستانه انقلاب کوبا به آمریکا فرار کردند، گفت که مخالف نزدیکی دو کشور است: «کاخ سفید از همه چیز چشم‌پوشی می‌کند و دستاورد کمی خواهد داشت.» او افزود که اوباما نتوانسته از کوبا تضمینی در مورد آزادی بیان و برگزاری انتخابات دموکراتیک دریافت کند. او اوباما را "بدترین رهبر مذاکرات در تاریخ مدرن آمریکا" خواند. جمهوری‌خواهان آمریکا از ماه ژانویه ۲۰۱۵ هم مجلس نمایندگان و هم سنای آمریکا را در کنترل خود خواهند داشت.
در برابر، سیاستمداران دموکرات آمریکا از سیاست اوباما برای عادی‌سازی روابط با کوبا حمایت می‌کنند.
سناتور ریچارد دوربین گفت: «گشودن در به روی کوبا در زمینه‌های گوناگون چون تجارت، مسافرت و تبادل نظر موجب خواهد شد که نیرویی مثبت برای ایجاد تحول شکل بگیرد. ۵۰ سال سیاست ما برای منزوی کردن این کشور نتوانسته چنین تحولی را به وجود آورد.»
واکنش کوبایی‌های در تبعید
آمریکایی‌های کوبایی‌تبار در ایالت فلوریدا که منزلگاه بسیاری از کوبایی‌های تبعیدی است و تنها ۱۵۰ کیلومتر با کوبا فاصله دارد، بیشتر ناخشنودی خود را بر زبان آورده‌اند.
خوزه باسولتو از گروه "برادران رهایی‌خواه" که با هواپیما در کوبا اعلامیه پخش می‌کرد از آزادی آلن گروس، شهروند آمریکایی، استقبال کرد. وی اما ابراز تاسف کرد از اینکه آمریکا در برابر سه جاسوس کوبایی محکوم شده را آزاد کرده است. یکی از کوبایی‌های آزاد شده محکوم به حبس ابد بود چون به یکی از هواپیماهای "برادران رهایی‌خواه" تیراندازی کرده و موجب سقوط آن شده بود.
آزادی زندانیان دو طرف یکی از توافق‌های اولیه بین آمریکا و کوبا بود که همزمان با اعلام خبر آغاز عادی‌سازی روابط دو کشور تحقق یافت. روز گذشته دو زندانی آمریکایی و سه زندانی کوبایی با یکدیگر مبادله شدند. آلن گروس٬ مقاطعه‌کار آمریکایی٬ که از پنج سال پیش در کوبا در زندان به سر می‌برد آزاد شد و به آمریکا بازگشت.
یک کوبایی در تبعید فلوریدا به نام مدیوس دیاز-اولیور به خبرنگار "تاگس‌شاو" گفت که اوباما با اعلام برقراری روابط دیپلماتیک با کوبا و تبادل زندانیان به مردم آمریکا و کوبا خیانت کرده است. اما چند آمریکایی کوبایی‌تبار جوان نظری دیگر داشتند و می‌گفتند از این تصمیم بسیار خوشحال هستند.
رسانه‌ها چه می‌نویسند؟
دویچه وله: دیگر وقت فرو ریختن این دیوار رسیده بود. این محاصره مدت‌هاست کهنه شده و نشان داده که بی‌تاثیر است. از آنجا که "دشمن" کمونیست قدیم دیگر وجود ندارد، رئیس جمهور آمریکا می‌خواهد فصلی جدید را رقم بزند و کوبا را از لیست کشورهای شرور حذف کند. هرقدر هم که این قدم‌ها کوچک باشند، فرو ریختن دیوار آغاز شده است.
"فرانکفورتر آلگماینه": سیاست جدید اوباما در قبال کوبا کاملا منطقی است. کوبای امروز دیگر مثل سابق نیست. امروزه کوبا پلی است که دو قاره آمریکا را به هم پیوند می‌دهد تا با تهدیدهایی که صلح جهانی را به مخاطره می‌اندازند مقابله کنند. اوباما با اقدام خود نشان می‌دهد که به خوبی از تاریخ درس آموخته است.
"تاگس‌شاو": اوباما در آخرین مراحل زمامداری از باورهای سیاسی خود پیروی می‌کند: تحریم و محاصره وسایل مؤثری نیستند. زمانی می‌رسد که رژیم‌های غیر دموکراتیک بر اثر تبادلات سیاسی نزدیک دیگر نمی‌توانند از تحول جلوگیری کنند. ممکن است کوبایی‌های در تبعید و جمهوری‌خواهان با صدای بلند اعتراض کنند، ولی این دیگر برای اوباما که به پایان دوره ریاست جمهوری خود نزدیک می‌شود، اهمیتی ندارد.
مایک گونزالس، نویسنده تبعیدی کوبایی، در"فوکس نیوز": اقدام رئیس جمهور اوباما نه تنها مانع پیشرفت آزادی در کوبا می‌شود بلکه گریزگاهی را به روی دیکتاتورهای کوبا می‌گشاید. اقدام اوباما به مثابه تسلیم در برابر درخواست چندین ساله کاسترو برای عادی‌سازی روابط میان دو کشور است. افزون بر این، تبادل گروگان آمریکایی، آلن گروس، با سه جاسوس کوبایی به گونه‌ای خشم‌انگیز دو موقعیت متفاوت را یکسان جلوه می‌دهد. حال وظیفه کنگره آمریکاست که مانع تاخت و تاز اوباما شود.
"نیویورک تایمز": آقای اوباما می‌توانست گام‌هایی معتدل و تدریجی برای شکستن یخ موجود بردارد. اما او به جای آن، با شهامت تمام تا جایی که توانسته پیش رفته است. تغییرات اعلام شده می‌تواند بالقوه از طبقه متوسط در حال رشد جامعه کوبا پشتیبانی کند. تلاش آمریکا برای اینکه از راه تحریم کوبا را به انجام اصلاحات دموکراتیک وا دارد، تا امروز شکست خورده است. در برابر اما گشایش امکان رشد و تقویت جامعه مدنی کوبا را به وجود می‌آورد.
"سی‌ان‌ان": آیا ما در حال آموختن از تاریخ‌مان هستیم؟ حرکت اوباما خبری خوش برای همه کسانی است که به محاصره ۵۰ ساله به عنوان یادگاری نامؤثر می‌نگرند. توسعه روابط تجاری نه تنها به تفاهم میان دو ملت بلکه به ایجاد امکان اشتغال بیشتر در آمریکا کمک می‌رساند. افزون بر این، این گشایش واکنشی مهم به سیاست ولادیمیر پوتین است. رئیس جمهور روسیه به آرامی به کوبا نزدیک شده است.
"یو‌اس‌ای تودی": دلیلی وجود ندارد که کوبا دست به اصلاحات بزند تنها به خاطر آنکه رئیس جمهور آمریکا خواهان آن است. کوبا هنوز با ایجاد تحول در خط مشی خود موافقت نکرده است. افزون بر این، رفتار اوباما این تصویر غلط را به دست می‌دهد که انگار آمریکا و نه خود کوبا در شکست این کشور مقصر بوده است. در ضمن نباید کوبا را از لیست کشورهای شرور حذف کرد، چون کوبا برای مثال از کره شمالی در قاچاق اسلحه حمایت کرده است.