وریا غفوری؛ "بغضی در گلو" بر مستطیل سبز
۱۴۰۱ شهریور ۲۸, دوشنبه
تشویق وریا غفوری در بازی‌های تیم استقلال تبدیل به یکی از "نباید"های سکوهای ورزشگاه آزادی شده است. این موضوعی است که با اولین ورود تماشاگران زن برای تماشای مسابقه تیم‌های استقلال و مس کرمان در هفته سوم مسابقات لیگ برتر، به آنها اعلام شده و گفته شده بود که برای صدور مجوز ورود مسابقات بعدی، از این دو خط قرمز رد نشوید: «تشویق دختر آبی و وریا غفوری».
آغاز کار حرفه‌ای
وریا غفوری ۲۹ شهریور ۱۳۶۶ در شهر سنندج استان کردستان به دنیا آمد. پدرش برای او نام وریا را انتخاب کرد؛ یک نام اصیل کردی به معنی هوشیار و آگاه.
اگرچه پدرش مخالف این بود که به جای درس و تحصیلات، فوتبال را دنبال کند، اما علاقه‌اش به این رشته ورزشی مسیر زندگی وریا را عوض کرد تا او بتواند امروز به چهره‌ای مطرح در فوتبال ایران تبدیل شود؛ چهره‌ای که البته نه تنها به دلایل فوتبالی، که به دلیل جسارتش در بیان موضوعات اجتماعی، جایگاه ویژه‌ای در میان مردم پیدا کرده است.
به کانال دویچه وله فارسی در تلگرام بپیوندید
غفوری فوتبال حرفه‌ای را پس از تجربه بازی برای چندین تیم محلی، با عضویت در باشگاه پاس همدان شروع کرد و در ادامه در تیم‌های شهرداری تبریز، نفت تهران، سپاهان اصفهان، استقلال و فولاد خوزستان ادامه داد.
بعد از چندین سال حضور در مسابقات لیگ برتر، با درخشش در تیم سپاهان بود که در آغاز فصل نقل و انتقالات تابستانی سال ۹۶-۹۵ به عضویت باشگاه استقلال درآمد و نه تنها مهره‌ای کلیدی و تاثیرگذار برای این تیم بود که با بستن بازوبند کاپیتانی و روحیه رهبری‌اش در زمین فوتبال، تبدیل به یکی از محبوب‌ترین کاپیتان‌های تاریخ این باشگاه شد؛ به نحوی که پس از تغییرات بسیار در این باشگاه و عدم تمایل مسئولین آن برای تمدید قراردادش در پایان فصل گذشته که به کوچ اجباری او از این تیم به باشگاه فولاد خوزستان منجر شد، حالا در دقیقه ۲۱ بازی‌های استقلال، نام اوست که از سوی طرفداران دوآتشه این تیم روی سکوهای ورزشگاه آزادی فریاد زده می‌شود.
تراژدی از دست دادن جام جهانی
کارلوس کی‌روش، سرمربی وقت تیم ملی فوتبال ایران، در سال ۱۳۹۳ برای نخستین بار نام وریا را در لیست مدعوین تیم ملی قرار داد. او در مسابقات جام ملت‌های آسیا ۲۰۱۵ در تمامی بازی‌ها در ترکیب ثابت به میدان رفت و به زعم بسیاری از کارشناسان، یکی از بهترین بازیکنان تیم ملی در این دوره از مسابقات بود.
ثبات وریا غفوری در ترکیب تیم ملی همچنان ادامه داشت و با وجود اینکه کی‌روش ابتدا نام او را در لیست ۳۵ نفره تیم ملی برای جام جهانی ۲۰۱۸ قرار داد، اما در ادامه با خط کشیدن روی اسم ۱۱ نفر، ۲۴ بازیکن نهایی ایران برای این مسابقات انتخاب شدند؛ جایی که روی نام وریای آماده در آن دوران، خط قرمز کشیده شد و این انتخاب با حواشی بسیار و البته انتقاد کارشناسان و حتی نماینده مجلس از این انتخاب سرمربی وقت تیم ملی همراه بود.
در این لیست رامین رضاییان و محمدرضا خانزاده به کاپیتان آماده استقلال ترجیح داده شده بودند.
علاوه بر فوتبال!
وریا غفوری اما تنها چهره مطرحی در عرصه فوتبال نیست و بیرون از زمین فوتبال نیز بارها با صحبت‌های شفاف و انتقادی نسبت به دغدغه‌های اجتماعی مردم خبرساز شده است.
یکی از مهم‌ترین این انتقادات زمانی بود که وریا غفوری در واکنش به صحبت‌های محمد جواد ظریف که گفته بود "افتخار می‌کنیم که به خاطر حمایت از فلسطین تحت فشار هستیم"، نوشت: «آقای ظریف شما می‌گوئید که افتخار می‌کنید به خاطر فلسطین، لبنان، یمن و سوریه تحت فشار هستید، اما شما تحت فشار نیستید، در واقع مردم معمولی تحت فشار هستند».
این پست اینستاگرامی او که با حمایت علی کریمی نیز همراه شد، با واکنش غیرمستقیم سیدعلی خامنه‌ای، رهبر جمهوری اسلامی، در دیدارش با مردم آذربایجان شرقی مواجه شد. او در بخشی از صحبت‌هایش گفت: «برخی کسانی که از امنیت کشور استفاده می‌کنند و کار و ورزش و... خود را انجام می‌دهند و بعد نمکدان می‌شکنند، بدانند امنیت چه طور به دست می‌آید».
وریا غفوری به دلیل این انتقادات البته با احضار به حراست وزارت ورزش و جوانان مجبور به انجام توضیحات شد؛ هرچند که بعد از این جلسه گفت که باز هم به بیان دغدغه‌های اجتماعی‌اش ادامه می‌دهد و ترسی از بازخواست مسئولان ندارد.
محکوم به سانسور
او بعدها یک بار در سوگ کولبرانی که به آنها تیراندازی شده و جانشان را از دست داده بودند، نوشت: «اینجا کردستان است؛ جایی که مردان برای سیر کردن شکم خود و زن و بچه‌شان باید کولبری کنند؛ اما به قیمت جانشان».
حمایت از فعالان محیط زیست و پرداختن به آتش‌سوزی در مدرسه دخترانه یا افزایش قیمت ارز و سکه… از جمله موضوعاتی بودند که وریا نسبت به آنها بی‌تفاوت نمانده و هر بار با پستی در اینستاگرام به آنها واکنش نشان می‌داد.
درگذشت سحر خدایاری، دختر جوانی که هواداران استقلال بعد از مرگش به او لقب "دختر آبی" دادند، اتفاق دردناک و تلخی برای اهالی فوتبال و به خصوص زنان هواداری بود که سال‌ها و به واسطه بسته بودن درهای ورزشگاه‌ها به روی آنها، محکوم به تماشای فوتبال از پای تلویزیون بودند.
او که بعد از تلاش برای ورود به ورزشگاه دستگیر شده و با قرار آزادی موقت در انتظار حکم نهایی دادگاه بود، در مقابل ساختمان دادگاه اقدام به خودسوزی کرد و در روز ۱۸ شهریور ۱۳۹۸ بر اثر شدت سوختگی درگذشت.
پس از این اتفاق بازیکنان استقلال در مصاف روز ۲۴ شهریور خود مقابل نفت مسجدسلیمان برای گرامیداشت یاد سحر خدایاری تی‌شرتی مشکی روی پیراهن ورزشی خود به تن کردند که روی آن عبارت "دختر آبی" به زبان‌های فارسی و انگلیسی به چشم می‌خورد؛ اقدامی که برخی رسانه‌های تندروی ایران آن را به وریا غفوری نسبت دادند و گزارش کردند که این وریا غفوری بوده که "تی‌شرت‌هایی با عبارت دختر آبی را بین بازیکنان پخش کرده و به رغم مخالفت جواد زرینچه، سرپرست تیم، از بازیکنان خواسته با این تی‌شرت‌ها وارد زمین شوند و عکس یادگاری بگیرند».
دویچه وله فارسی را در اینستاگرام دنبال کنید
آخرین بار پس از قطعی شدن قهرمانی استقلال در مسابقات لیگ برتر بود که وریا غفوری باز هم با گفتن از دغدغه‌های مردم خبرساز شد: «همیشه وقتی صحبت از مسائل اجتماعی و مدنی می‌شود فوتبال برای من دیگر اولویت نیست. برای من مهم است که از جایگاه اجتماعی که در آن قرار گرفته‌ام استفاده کنم تا زبان هواداری باشم که با هزار بدبختی برای تشویق ما به استادیوم می‌آید. من هر زمان که شرایط را می‌بینم و یا به آن فکر می‌کنم واقعا ناراحت می‌شوم و بغض گلویم را می‌گیرد چون کاری از دست ما برنمی‌آید، اما نمی‌دانم واقعا چطور مسئولان این موقعیت‌ها را می‌بینند و شرمنده نمی‌شوند».
در پی این اظهارات، صدا و سیما در یک برنامه تلویزیونی، تصویر وریا غفوری را از عکس تیمی استقلال، سانسور کرد. این در حالی بود که تصویر دیگر بازیکنان تیم استقلال در این عکس دیده می‌شد.
آخرین اظهارنظر وریا غفوری درباره مسائل اجتماعی و سیاسی، واکنش او بود به مرگ دلخراش مهسا (ژینا) امینی؛ واکنشی که به گفته رسانه‌ها می‌تواند علت مسدود شدن صفحه اینستاگرامی او باشد.
مهسا امینی، زن ۲۲ ساله اهل سقز که به گفته بستگان و نزدیکانش در سلامتی کامل به سر می‌برد، چند روز پس از آنکه توسط گشت ارشاد در تهران دستگیر شد، به شکل مشکوکی درگذشت.
وریا غفوری در واکنش به مرگ دردناک مهسا، شعری اعتراضی از فرخی یزدی، شاعر آزاده عصر مشروطه را در صفحه اینستاگرامی‌اش منتشر کرد که در بخشی از آن آمده است: «گلرنگ شد در و دشت، از اشکباری ما/ چون غیر خون نبارد، ابر بهاری ما/.../ یک دسته منفعت‌جو، با مشتی اهرمن‌خو/ با هم قرار دادند، بر بی‌قراری ما/.../ در این دیار باری، ای کاش بود یاری/ کز روی غمگساری، آید به یاری ما».
مواضع سیاسی و اجتماعی وریا غفوری اگرچه به زعم بسیاری عامل عدم تمدید قراردادش با استقلال پس از شش سال حضور متوالی در این تیم بود، اما باعث شد تا او به همین دلیل و فارغ از رنگ‌ها، به چهره‌ای فراموش‌نشدنی در ورزش ایران تبدیل شود.