وزارت بهداشت ایران: خرید و فروش اینترنتی کبد کلاهبرداری است
۱۳۹۲ شهریور ۳, یکشنبه
بر در و دیوارهای منتهی به بیمارستان‌های ایران این روزها آگهی‌های جدیدی در کنار تبلیغات خرید و فروش کلیه خودنمایی می‌کند: آگهی‌های خرید و فروش کبد. خرید و فروش کبد نه تنها به این فضا بلکه به فضای مجازی نیز راه یافته است.
دکتر محمد عقیقی، مسئول واحد پیوند وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی ایران روز یکشنبه (۳ شهریور/ ۲۵ اوت) در گفت‌وگو با خبرگزاری ایسنا نسبت به خرید و فروش اینترنتی کبد هشدار داد.
دکتر عقیقی در باره تبلیغات اینترنتی خرید و فروش کبد می‌گوید: «تبلیغاتی که تحت عنوان کبد فروشی در برخی سایت‌ها مطرح می‌شود، مطمئنا کذب بوده، سوءاستفاده و کلاهبرداری است نه یک فرایند درمانی واقعی.»
دکتر عقیقی بیان می‌دارد: «ممکن است در این سایت‌ها از کسی ثبت نام کنند و پول‌هایی نیز از وی بگیرند، اما مطمئن باشید این امر به پیوند از اهداکننده زنده منجر نخواهد شد و در این صورت بیماران تنها مال خود را می‌بازند.»
بیماران مرگ مغزی، مهم‌ترین منبع تأمین نیاز به کبد
این مسئول وزارت بهداشت ایران تصریح می‌کند که مهم‌ترین منبع تأمین نیاز به کبد از سوی بیماران مبتلا به مرگ مغزی است. به گفته دکتر محمد عقیقی، فرایند تأمین کبد توسط بیمار مرگ مغزی نیز فرایندی بسته است که در کنترل سیستم دولتی است و با نظارت وزارت بهداشت یا معاونت‌های دانشگاه‌ها انجام می‌شود.
دکتر عقیقی با اشاره به همین موضوع می‌افزاید: «بر این اساس کل فرایند پیوند در مداری بسته و تحت نظارت صورت می‌گیرد. در نتیجه بحث فروش عضو یا مطالبه مالی برای پیوند عضو از مرگ مغزی عملا منتفی است.»
فرایند اهدای کبد شامل انتخاب گیرنده مناسب، برداشت عضو، انتقال به بخش پیوند و انجام پیوند می‌شود.
شرایط محدود اهداکننده زنده کبد
دکتر محمد عقیقی تأکید می‌کند، با توجه به محدود بودن شرایط پیوند کبد هر کسی نمی‌تواند کاندید اهدای آن شود. به گفته او، عمل پیوند کبد دشوار است و بنا بر این هر کسی جان خود را به این خاطر به خطر نمی‌اندازد.
اهداکنندگان اغلب اعضای اصلی خانواده بیمار هستند
دکتر محمد عقیقی، مسئول واحد پیوند وزارت بهداشت ایران می‌گوید: «در پیوند کبد از فرد زنده نیز اغلب اهداکنندگان پدر، مادر، خواهر یا برادر بیمار هستند که اهداکننده به یکی از اعضای خانواده‌شان خواهند بود. در مجموع عملا اهدای بخشی از کبد را مانند داستان پیوند کلیه نداریم.»
در سال ۱۳۹۱ در مجموع ۴۸۴ پیوند کبد در ایران انجام شد که از این تعداد تنها ۳۴ مورد پیوند از بیمار زنده و طبیعی صورت گرفت و ۴۵۰ مورد آن مربوط به اهداکنندگان مبتلا به مرگ مغزی بود.
توصیه وزارت بهداشت: ثبت نام در بخش‌های پیوند کبد
دکتر محمد عقیقی به بیماران نیازمند به کبد توصیه می‌کند، برای انجام پیوند کبد در بخش‌های پیوند کبد ثبت نام کرده و در لیست انتظار قرار گیرند.
به گفته او، در حال حاضر شش بخش پیوند کبد در سطح کشور ایران در حال فعالیت هستند. بعد از بیمارستان نمازی شیراز در سال‌های گذشته بخش‌های دیگری نیز برای پیوند کبد در استان‌های آذربایجان شرقی،اصفهان، کرمان، بیمارستان‌های طالقانی و امام خمینی تهران راه‌اندازی شده است.
فعالیت جدی پیوند کبد در ایران از سال ۱۳۷۹ پس از تصویب قانون پیوند اهداکنندگان مرگ مغزی آغاز شد.
خرید و فروش کبد بعد از خرید و فروش کلیه
در چند سال گذشته افزایش فقر و مشکلات اجتماعی در جامعه ایران موجب شد که بسیاری برای تأمین نیازهایشان به فروش کلیه‌های خود روی بیاورند. در این میان دست دلالان نیز به بازار کلیه باز شد و این بازار نیز از سوء استفاده‌های مالی واسطه‌گران بی‌نصیب نماند.
طی گزارشی در سال ۱۳۸۹ در خبرگزاری مهر، حدود سه‌چهارم کلیه‌های پیوندی که "اهدایی" خوانده می‌شدند، در واقعیت خریداری شده بودند.
این خبرگزاری علت اصلی فروش کلیه را "فقر و نیاز مالی" عنوان کرده است.