وضعیتی تکراری اما همچنان پرخطر؛ آلودگی هوا از لاهور تا تهران
با آغاز فصل سرما پدیده مهدود بار دیگر به کلانشهرهای آسیا بازگشته است. آلودگی شدید هوا دهلی نو را به تعطیلی کشاند و تصادفات جادهای در پاکستان را رقم زد.
آلودگی شدید هوا و بروز مهدود، مدارس دهلی نو را به تعطیلی سه روزه کشاند. به دستور دولت هر گونه ساخت و ساز ساختمانی در این شهر برای پنج روز ممنوع اعلام شده و یک نیروگاه حرارتی واقع در این شهر نیز برای ده روز تعطیل شده است.
یکی از مقامات ارشد دولتی در دهلی نو، وضعیت کنونی این شهر را به یک "اتاق گاز" تشبیه کرده و از مردم خواسته است تا حد امکان خانههای خود را ترک نکنند. دهلینو نزدیک به ۱۶ میلیون نفر جمعیت دارد.
مقامات دولتی هند، برای کاستن از میزان تهدیدکننده ذرات معلق در هوا راهحلهایی از جمله آبپاشی خیابانها را در دستور کار قرار دادهاند. همچنین آتش زدن زبالهها در زبالهدانیها نیز ممنوع اعلام شدهاند. یکی دیگر از راهکارهای ارائه شده خاموشی نیروگاه برق شهر است. ژنراتورهای دیزلی تا اطلاع ثانوی تنها در بیمارستانها مورد استفاده قرار خواهند گرفت.
صدها تن از مردم دهلی نو در تظاهراتی اعتراضی خواستار شفافیت دولت در راستای مبارزه با آلودگی هوا شدند. به گفته مرکز مطالعات علمی و زیستمحیطی دهلی نو میزان بالای آلودگی کنونی هوا در ۱۷ سال گذشته بیسابقه بوده است. ساکنان دهلی نو هفته گذشته در جریان جشن دیوالی (جشن نورها) آتشبازیهای بزرگ و گستردهای را ترتیب دادند که همین امر به تشدید مهدود کمک کرد.
در شهرهای بزرگ پاکستان نیز پدیده مهدود به ایجاد ترافیک زنجیری و تصادفات رانندگی منجر شده است. غلظت مهدود در لاهور به اندازهای رسید که هفته گذشته فعالیت برج مراقبت در فرودگاه این شهر با اخلال مواجه شد. پنج پرواز نیز به دلیل عدم دید مناسب مجبور به تغییر مسیر و فرود در کراچی شدند.
اختلال در دید به دلیل مهدود تصادفات رانندگی متعددی را در بزرگراه لاهور به اسلامآباد و همچنین در شهرهای دیگر ایالت پنجاب رقم زد. بیش از دهتن در این تصادفات جان خود را از دست دادند.
دولت ایالت پنجاب درنظر دارد به عنوان راهحلی موقت دستور تعطیلی کارخانهها را صادر کند، اما هنوز در این زمینه به طور رسمی ابلاغیهای منتشر نشده است. به گفته کارشناسان کاهش بارندگی عامل اصلی ایجاد مهدود بوده است. احتمال بارندگی در هفتههای آینده بسیار اندک پیشبینی شده است.
چین نیز از جمله کشورهای آسیایی به شمار میرود که با معضل آلودگی شدید هوا روبرو هستند. این کشور اعلام کرده در راستای ارتقای سلامتی شهروندان و افزایش امید به زندگی تا سال ۲۰۳۰ یک سیستم جامع نظارت بر محیط زیست ایجاد خواهد کرد.
سازمان بهداشت جهانی در گزارشی در ماه سپتامبر اعلام کرد تنها در سال ۲۰۱۲ بیش از یک میلیون نفر جان خود را در چین به دلیل آلودگی هوا از دست دادند. وزارت حفاظت از محیط زیست چین اخیرا هشدار داد که پکن و مناطق اطراف باید خود را برای زمستانی خطرناک با آب و هوایی "نامساعد" آماده کنند.
آلودگی هوا در تهران نیز معضلی باسابقه و ریشهدار است. امسال با گذشت ۱۵ روز از ماه آبان پنجمین روز هوای ناسالم برای تهران به ثبت رسید. طبق استانداردهای جهانی شاخص کیفیت هوا از صفر تا ۵۰ در شرایط سالم، ۱۰۱ تا ۱۵۰ در شرایط ناسالم برای گروههای حساس و ۲۰۱ تا ۳۰۰ در شرایط بسیار ناسالم و ۳۰۱ تا ۵۰۰ در شرایط خطرناک تعیین شده است. شاخص هوای تهران در روزهای یاد شده در آبان ۱۰۶ به ثبت رسید. (عکس از آرشیو)
در حالیکه زنگهای خطر آلودگی هوا رفته رفته برای پایتخت به صدا درمیآمدند، بارش باران موجب شد تا کیفیت هوای تهران دستکم برای دو روز به میزان قابل توجهی بهبود یابد. شاخص کیفیت هوای تهران با توجه به بارش باران به ۴۱ رسید و به این ترتیب در شرایط سالم قرار گرفت. با این حال باران برای ساکنان پایتخت بدون دردسر هم نبود.
ترافیک زنجیروار و آبگرفتگی خیابانها و معابر بسیاری از مردم را با مشکل مواجه کرد. خبرگزاریها از سقوط زنی به کانال آب در خیابان پاسداران در شامگاه دوشنبه (۱۷ آبان) خبر دادهاند. تلاشها برای یافتن این زن تا بدینجا بینتیجه مانده و به گفته شاهدان عینی آب او را با خود برده است.