وقتی کامپیوتر گریپ شد

آیا کامپیوتر می‌تواند بیمار شود؟

زمانی فرد کوهن در پی پاسخ به این پرسش بود که هنوز مردم به‌جای فرستادن ایمیل، نامه‌نگاری می‌کردند و در شرکت‌ها و ادارات به‌جای کامپیوتر، با ماشین تحریر کار می‌شد. او که مشغول تحقیقات برای پایان‌نامه‌ی دکترایش بود، برنامه‌ی کاملی را برای اولین بار نوشت که قادر بود خود را تکثیر کند. کوهن به‌زودی دریافت که این کشف او می‌تواند بسیار خطرناک باشد، اما از ابعاد آن بی‌خبر بود.

تصور کوهن از ویروس کامپیوتر، بیشتر شباهت به همان ویروس بیولوژیک داشت؛ برنامه‌ای که می‌توانست برنامه‌های دیگر را آلوده سازد. بدون اینکه کاربر از اتفاقی که رخ می‌دهد آگاه باشد، این ویروس الکترونیکی می‌توانست کنترل کامپیوتر را به‌دست گیرد.

از شوخی تا تبهکاری

هرچند ایده‌ی به‌دست گرفتن کنترل کامپیوتر بیگانه، در طی این مدت ۲۵ سال تغییر نیافته، اما تقریبا از پنج سال پیش با انبوهی از نرم‌افزارهای گوناگون در خدمت تبهکاران قرار گرفته است. در آن زمان، فرستادن ویروس به درون کامپیوتر غریبه، نوعی "شوخی" میان جوانان برنامه‌نویس محسوب شد، که آنچنان خسارتی به‌بار نمی‌آورد. اما امروز "گانگسترهای دنیای مجازی" به سیستم‌های کامپیوتری شرکت‌ها حمله می‌برند، یا حساب‌های بانکی اشخاص را به سرقت می‌برند. برخلاف گذشته، در پی حمله‌ی ویروس، صفحه‌ی کامپیوتر دیگر سیاه نمی‌شود و پیامی بر روی آن ظاهر نمی‌‌گردد..

پرفسور نوربرت پوهل‌من از دانشگاه گلزن‌کیرشن می‌گوید:«این گانگسترها آنقدر حرفه‌ای شده‌اند که حتی برنامه‌نویسان را به خدمت خود درمی‌آورند، تا برایشان ویروس تولید کنند.»

دردی بی‌درمان

با گذشت ۲۵ سال از به وجود آمدن ویروس کامپیوتر، هنوز هم پادزهری وجود ندارد، زیرا از یک سو طراحان این ویروس‌ها از دانش بالاتری نسبت به کاربران عادی برخوردارند و از سوی دیگر شیوع این ویروس‌ها بیشتر دلیل روانی دارد. فرد کوهن می‌گوید: «اسپم نه به کامپیوتر، بلکه به کاربر حقه می‌زند». این کاربر است که ایمیل‌های آلوده را باز می‌کند یا بر روی لینک‌های خطرناک کلیک می‌کند.

جالب اینکه اختراع ویروس تنها ابزاری در خدمت گانگسترهای مجازی نیست، بلکه خود موجب شده تا راه کسب درآمد برای بسیاری از شرکت‌هایی شود که نرم‌افزارهای آنتی‌ویروس تولید می‌کنند. فرد کوهن هم خود یکی از آنها است که با تاسیس یک شرکت مشاوره‌ای در راه مبارزه با ویروس‌ها فعالیت می‌کند.

مجموعه‌ای از خطرات در دنیای اینترنت:

ویروس: اولین برنامه‌ای بود که کامپیوترها را فلج می‌کرد. به محض روشن شدن کامپیوتر، فعالیت بخشی از آن مخدوش می‌شد.

کرم: ویروسی است که از کامپیوتری به کامپیوتر دیگر منتقل می‌شود.

ترویا: (برگرفته از داستان اسب ترویا) این ویروس خود را در درون برنامه‌ای بی‌خطر مخفی می‌کند و به محض نصب برنامه توسط کاربر، از درون برنامه خارج می‌شود.

:ROOTKITS به مجموعه‌ای از ابزار گفته می‌شود که هکرها می‌توانند با استفاده از آن حتی بدون تسلط به دانش برنامه‌ریزی وارد سیستم شده و کنترل آن را به‌دست گیرند، بدون آنکه اسکنر ویروس از وجود آن مطلع شود.

:BACKDOOR یا "در پشتی"، راه را برای برنامه‌نویسان باز نگه می‌دارد.

:EXPLOITS کدهایی در برنامه هستند که از فواصلی که در برنامه‌های اینترنتی یا نرم‌افزارهای مدیا وجود دارند استفاده می کند. با آن می‌توان نرم‌افزار زیان‌بار به درون کامپیوترهای غریبه وارد ساخت. این برنامه حتی در بازارهای مخفی و زیرزمینی به فروش می‌رسد.

SPYWARE: این نرم‌افزار، اطلاعاتی را در مورد کاربر جمع‌آوری می‌کند و برخی از آنها نیز حتی KEYLOGGER وارد سیستم کرده و همه فعالیتهای کاربر بر روی کیبورد را ثبت می‌کنند. بدین‌ترتیب می‌توان به اسامی رمز و کدها دست یافت.

: BOTNETS در سال‌های گذشته رشد چشم‌گیری داشته است. تبهکاران صدها کامپیوتر را تحت کنترل خود درآورده و بدون اطلاع صاحبان آن، از این کامپیوترها برای ارسال ایمیل‌های اسپم استفاده می‌کنند یا از آنها به‌عنوان سرور تصاویر پورنوگرافی سوء استفاده می‌شود.

:PHISHING این هم مشکل حل‌نشده دیگری است. تبهکاران با ارسال ایمیل مثلا به اسم یک بانک یا موسسات دیگر، به همه‌ی مشخصات خصوصی کاربران دسترسی پیدا ‌کرده و از آنها سوء استفاده می‌کنند.