ويتامين” آ“
۱۳۸۴ آذر ۱۶, چهارشنبه
همه ما اين جمله را از دوران كودكى خوب به ياد داريم، اين جمله كه بخور بچه ويتامين داره! اما، ويتامين‌ها چه هستند و چه وظايفى بر عهده دارند؟
ويتامين‌ها از مهمترين تركيبات شيميايى‌اند كه بدن براى فعاليت روزانه خود به آنها نيازمندست. بدن انسان توانايى ساخت ويتامين‌ها را ندارد. به همين علت اين تركيبات شيميايى كه نقش بزرگى در ساختمان وعملكرد درونى بدن بر عهده دارند بايد به ميزان كافى و مداوم از طريق خوراك روزانه تأمين شوند، زيرا بسيارى از فعاليت‌هاى حياتى بدن تنها با حضور ويتامين‌ها ميسر است.
ويتامين‌ها به انواع مختلفى تقسيم مى‌شوند و هر كدام از آنها وظايف مخصوص به خود را بر عهده دارد. از ميان آنها مى‌توان به ”ويتامين آ“ اشاره كرد.
”ويتامين آ“ تركيبى است كه در ساختمان پوست، موها ، چشم، دندان و لثه حضور دارد. حضور اين ويتامين سبب عملكرد صحيح و حفظ سلامت اين اعضا مىشود. ”ويتامين آ“ در سنين رشد در استخوان سازى شركت مى،كند به همين علت كودكان در حال رشد، خانمهاى باردار يا شيرده نياز بيشترى به ”ويتامين آ“ دارند.
”ويتامين آ“ تركيبى است كه در تمام گياهان سبز خوراكى مثل اسفناج وهمينطور كلم، هويج و گوجه فرنگى يافت مىشود. كره، شير و زرده‌تخم‌مرغ نيز سرشار از
”ويتامين آ“ هستند.
”ويتامين آ“ موجود در منابع حيوانى مانند شير و زرده تخم مرغ به سرعت جذب بدن مىشود. اما منابع گياهى مانند اسفناج در واقع حاوى پيش‌ساز ”ويتامين آ“ هستند كه پس از ورود به بدن ابتدا به كبد مى‌رود و پس از اندكى تغيير، تبديل به تركيب ”ويتامين آ“ تبديل مىشود كه بدن توانايى جذب آن را دارد.
”ويتامين آ“ در پوست به رشد، ترميم و بازسازى اين بافت كمك مى‌كند. اين ويتامين اشعه زيان بخش نور خورشيد را به خود جذب مى‌كند و مانع آسيب‌ديدن سلولهاى پوست مىشود، همچنين مقاومت اين سلولها را در برابر آلاينده‌هاى محيطى مانند دود و منواكسيد كربن افزايش مى‌دهد. ”ويتامين آ“ در ساخت كلاژن پوست شركت مى‌كند.
كلاژن تركيبى است كه حضور آن سبب استحكام پوست مىشود . ساخت كلاژن با بالا رفتن سن به طور طبيعى كاهش مى‌يايد و اين مسئله سبب افتادگى و ايجاد چين و چروك در سطح پوست مىشود. به همين علت ”ويتامين آ“ تركيب جادويى است كه در كرم‌هاى گرانقيمت زيبايى پوست و تركيبات جلوگيرى كننده از پيرى و افتادگى پوست به كار مى‌رود.
”ويتامين آ“ همچنين نقش مهمى در سيستم بينايى بر عهده دارد. عملكرد صحيح بينايى در محيطهاى كم نور و تاريك نيازمند حضور تركيب اين ويتامين است. كمبود ”ويتامين آ“ منجر به ضعف بينايى در تاريكى يا مشكل شب كورى مىشود. خشكى چشم، خشكى پوست و ريزش شديد موها نيز از پيامدهاى كمبود ”ويتامين آ“ است. مصرف برخى داروها مانند آنتى بيوتيك‌ها جذب بسيارى از ويتامين‌ها از جمله ”ويتامين آ“ را كاهش مى‌دهد.
”ويتامين آ“ از جمله ويتامين‌هاى است كه توسط بدن و در بافت كبد ذخيره مى‌شوند. به همين علت نه تنها كمبود، بلكه مصرف بيش از حد اين ويتامين براى بدن مضر است و سبب مسموميت مىشود. مسموميت ”ويتامين آ“ با سردرد تهوع و سرگيجه همراه است كه علت آن به هم ريختن تعادل اعصاب مركزى يا همان مغز و نخاع است. اين مسموميت گاه منجر به ريزش ناگهانى مو نيز مىشود.
”ويتامين آ“ در تركيب با ”ويتامين سى“ سيستم ايمنى بدن راتقويت مى‌كند و مصرف روزانه اين دو ويتامين ريسك بيماريهاى مانند سرطان را به طور محسوسى كاهش مى‌دهد.
براى تأمين ”ويتامين آ“ مورد نياز بدن مى‌توان از كپسولها يا قرص‌هاى ”ويتامين آ“ به عنوان مكمل‌هاى غذايى استفاده كرد.
شبنم نوريان