پاکستان و پیامد ممنوعیت مصرف مشروبات الکلی

هر نوعی از «ممنوعیت»، عواقبی را نیز به همراه خود می آورد. پس از اینکه ذوالفقار علی بوتو در سال ۱۹۷۷ مصرف مشروبات الکلی در پاکستان را ممنوع اعلام کرد، بر تعداد مصرف کنندگان مواد مخدر بشدت افزوده شد. در همین حال تولید مشروب دست ساز و بازار سیاه مشروبات الکلی رونق یافت. علیرغم ممنوعیت مصرف مشروبات الکلی، تنها یک کارخانه در پاکستان وجود دارد که هنوز هم به تولید مشروب می پردازد و در این میان از رشد بالائی نیز برخوردار است.

کارخانه‌ای با ۱۵۰ سال سابقه

کارخانه آبجو سازی مورره در سال ۱۸۶۱ میلادی در راولپندی تاسیس شد تا مصرف مشروبات الکلی سربازان انگلیسی را تامین نماید. در این کارخانه اکنون ۶۰۰ نفر مشغول به کار هستند و نیاز اقلیت های قومی و مذهبی پاکستان را تامین می کنند. شعبه دوم این کارخانه نیز بزودی در شهر بندری کراچی راه اندازی خواهد شد. کارخانه مورره در حال حاضر ۸ هزار شیشه آبجو در ساعت که بر اساس دستور العمل آبجو آلمان تهیه می شوند، تولید دارد و علاوه بر آن ویسکی، ودکا و جین نیز از دیگر تولیدات این کارخانه است. از هنگام قدرت گیری ژنرال پرویز مشرف در سال ۱۹۹۹ بر میزان مصرف مشروب در پاکستان افزوده شده و در سال ۲۰۰۴ به میزان ۲۳ درصد و سال گذشته ۳۵ درصد افزایش نشان می دهد.

در همین حال روحانیون و مسلمانان افراطی به مقابله با فروش مشروب برآمده اند. «باهاندرا» مدیر کارخانه مورره در این زمینه می گوید:« در رابطه با الکل در کتاب مقدس توصیه های متفاوتی شده است. نخست اینکه الکل تاثیرات خوب و بد دارد که تاثیر بد آن بیشتر است. دوم اینکه نباید به هنگام مستی به دعا و نیایش پرداخت و بالاخره اینکه الکل ساخته دست شیطان است و مصرف آن ممنوع شده است. روحانیون همواره از توصیه سوم که مصرف الکل ممنوع است استفاده می کنند. البته روحانیونی هم هستند که با توجه به همه توصیه ها از نظرات معتدل تری برخورداند».

مشروب اغنیا، مشروب فقرا

با ممنوع شدن مصرف مشروب در پاکستان توسط ذوالفقار علی بوتو در سال ۱۹۷۷، مشتریان کارخانه مورره به سه درصد که شامل مسیحیان، هندو ها و زردشتیان بود کاهش یافت. اما بازار مشروبات دست ساز و قاچاق آن از رونق زیادی برخوردار شد که در عین حال نشانگر تمایز سمبلیک در جامعه نیز هست. ثروتمندان توانائی خرید و مصرف مشروب اورجینال را دارند و فقرا باید به مشروب دست ساز بسنده کنند که با خطرات زیادی نیز مواجه هستند. در کشور مسلمان پاکستان نام این قربانیان در هیچ جائی ذکر نمی شود. باهاندرا در این زمینه می گوید:«تولید انبوهی از مشروبات دست ساز وجود دارد که برخی از آنها بسیار خطرناک هستند. سالانه تعداد زیادی بر اثر مصرف این مشروبات جان خود را از دست می دهند. این مشروبات از الکل صنعتی تولید می شوند که شباهب زیادی به اتانول قابل نوشیدن دارند. مصرف آن می تواند به فلج کامل، کوری و حتی مرگ منتهی شود».

ممنوعیت مصرف الکل، مشکل آن را حل نکرد، بلکه این مشکل را به خفا راند، جائی که دیگر هیچ کنترلی بر آن وجود ندارد.