پرتی حواس چطور درد را کاهش می‌دهد؟
۱۳۹۱ تیر ۱۴, چهارشنبه
پژوهشگران دانشگاه هامبورگ با انجام تحقیق تاز‌ه‌ای ثابت کرده‌اند که احساس درد با پرتی حواس کم می‌شود. در تحقیق این پژوهشگران ۲۰ فرد داوطلب شرکت کردند که حاضر بودند احساس درد ناشی از تحریکات مختلف، از جمله افزایش دما روی سطح پوست بازوی‌شان را تحمل کنند.
این داوطلبان همزمان با تحریک گیرنده‌های درد در سطح پوست‌شان می‌بایست تمرین‌های مختلف ذهنی را انجام می‌دادند که از نظر پیچیدگی به دو درجه تقسیم‌بندی شدند. این داوطلبان در نهایت به پرسش‌های پژوهشگران در مورد میزان دردی که احساس کردند پاسخ دادند.
تأثیر پرتی حواس بر ارتباط مغز و اندام‌های بدن
نتیجه این تحقیق نشان می‌دهد کاهش احساس درد با میزان پرتی‌حواس فرد داوطلب مرتبط است. به عنوان مثال تمرین‌های ساده ذهنی تغییر معنی‌داری در میزان درک احساس درد نداشته است.
در مقابل تمرین‌ها سخت اثر روشنی در کاهش احساس درد داشتند. در این حالت فرد داوطلب به مراتب حساسیت کمتری در برابر تحریک‌کننده گیرنده‌های درد داشته است.
پژوهشگران دانشگاه هامبورگ با تصویربرداری رزونانس مغناطیسی مغز داوطلبان دریافتند که به چه دلیل احساس درد با پرتی حواس آنها کمتر می‌شود.
در این تصاویر واکنش نخاع داوطلبان هنگام احساس درد نیز ثبت شده است. نخاع همانند مغز جزو سامانه مرکزی اعصاب بدن انسان است.
قطع ارتباط "تلفنی" نخاع و مغز
عملکرد نخاع را می‌توان به خطوط ارتباط تلفنی میان اندام‌ها و مغز تشبیه کرد. پایانه‌های اعصابی که در نخاع قرار دارند تحریک‌های ثبت شده توسط اعصاب در اندام‌ها را به مغز منتقل میکنند و بر عکس.
تصویربرداری رزونانس مغناطیسی مغز داوطلبان نشان می‌دهد که هنگام انجام تمرین‌های سخت، فعالیت اعصاب درد به مراتب کمتر از زمان فعالیت آنها هنگام انجام تمرین‌های آسان شده است.
پژوهشگران بر این باورند که تمرین‌های ذهنی سخت مغز را مشغول خود میکنند، تا حدی که دریافت سیگنال‌های درد از نخاع کند و گاه متوقف می‌شود.
پژوهشگرانی که در مورد درد تحقیق میکنند پیش‌تر به شواهدی دست‌یافته بودند که نشان می‌د‌اد ترشح ماده آرام بخشی درون بدن، ممکن است دلیل کاهش حس درد هنگام پرتی حواس باشد.
تأثیر حواس پرتی بر شناخت- رفتاردرمانی
کریستین اشپرنگر یکی از پژوهشگران دانشگاه هامبورگ با توجه به نتیجه تحقیق تازه می‌گوید: «کم شدن حس درد هنگام پرتی حواس نمی‌تواند پدیده‌ای کاملأ روانشناختی باشد، بلکه بر اساس مکانسیمی رخ می‌دهد که در مراحل اولیه پردازش حس درد در پایانه اعصاب فعال شده است.»
پژوهشگران می‌گویند نتیجه این تحقیق ممکن است بر روش‌های مختلف درمان درد، به عنوان مثال شناخت- رفتار درمانی هم توانایی تأثیر‌گذاری بر نخاع را داشته باشند.
حواس پرتی ممکن است فرآینده‌های مرتبط با درد را نیز تحت تأثیر قرار دهد. در شناخت- رفتار درمانی به عنوان مثال، الگوهای فکری متعادل‌تر جایگزین الگوهای فکری مخرب می‌شوند.