چرا عملیات ارتش پاکستان در مقابله با تروریستها ناکافی است؟
۱۳۹۴ بهمن ۹, جمعههجده ماه بعد از آغاز عملیات "ضرب عضب" نیروهای امنیتی پاکستان برای مقابله با شبهنظامیان گروههای تروریستی در وزیرستان شمالی، این استان کماکان با موج حملات تروریستی خونبار روبرو است.
در ماه ژوئن ۲۰۱۴ حملهی تروریستی به فرودگاه کراچی که ۳۶ کشته و دهها مجروح برجا گذاشت و یکی از بزرگترین عملیات تروریستی تاریخ پاکستان بود، ارتش و دولت را برآن داشت تا عملیات "ضرب عضب" را کلید زنند.
مسئولان پاکستان اعلام کردند که با انجام این عملیات گسترده قصد دارند تا منطقه وزیرستان شمالی را از حضور تروریستها "پاک کنند" و به کشتهشدن شهروندان غیرنظامی در اقدامات انتحاری و تروریستی پایان دهند.
یک سال و نیم بعد از آغاز "ضرب عضب"، در حالی که نیروهای نظامی پاکستان مدعیاند که عملیات در بسیاری موارد موفقیتآمیز بوده و از توان و حضور نیروهای شبهنظامی طالبان و دیگر گروههای تروریستی در منطقه کاسته شده است، بررسیهای سرویس انگلیسی دویچهوله روایت دیگری دارد.
بیشتر بخوانید:طالبان مسئولیت حمله مرگبار به دانشگاهی در پاکستان را بر عهده گرفت
نتیجهی بررسی دویچهوله نشان میدهد که هیچراه مستقلی وجود ندارد تا بتوان آمار و ارقامی را که از سوی ارتش پاکستان و روابط عمومی نیروهای امنیتی کشور اعلام میشود، تایید کرد.
نیروهای امنیتی پاکستان مدعیاند در این هجده ماه بیش از ۲۱ هزار نفر را به اتهام جرایم تروریستی بازداشت کرده، ۱۳ هزار و ۲۰۰ عملیات ضدتروریسم انجام داده و ۱۸۳ چهرهی کلیدی دخیل در تروریسم را کشتهاند.
بررسیها نشان میدهد بهرغم این آمار چشمگیر که از سوی مقامات پاکستان اعلام میشود، اقدامات تروریستی کماکان واقعیت روزمره در وزیرستان شمالی است.
"سیاست دوگانه مقامات در مقابله با تروریسم"
عقیل شاه، تحلیلگر پاکستان و استاد دانشگاه اوکلاهما در رشتهی روابط بینالملل به دویچهوله گفت: «ارتش با برخی گروههای تررویستی مقابله میکند. اما همزمان از بعضی از این گروههای تروریستی بهعنوان پوشش و حائل برای اهداف خود و بهویژه مقابله و رقابت با هند و افغانستان بهرهبرداری میکند.»
بیشتر بخوانید:پاکستان و افغانستان در راه برنامهریزی صلح با طالبان
این تحلیلگر سیاست پاکستان میگوید سیاست دوگانه نیروهای امنیتی درقبال گروههای تروریستی، یکی از مهمترین دلایلی است که عملیات پاکستان علیه تروریسم موفق نیست و محکوم به شکست است.
عقیل شاه دولت پاکستان را متهم کرد که درعمل مبارزهی چندانی با طالبان پاکستان و گروه "حقانی" نمیکند و از این گروهها بهعنوان ابزاری برای رقابت و مقابله با افغانستان بهرهبرداری میکند. این تحلیلگر اضافه کرد که دولت پاکستان از گروه "جماعت الدعوه" نیز بهعنوان ابزاری برای پیشبرد مقاصد خود در رقابت با هند بهره میبرد.
انتقاد از "محدودیت جغرافیایی" مبارزه علیه تروریسم
یکی دیگر از انتقادهای جدی که در همهی ماههای گذشته متوجهی مقامات پاکستان بوده، "محدودیت جغرافیایی" است که برای عملیات ضدتروریسم مشخص کردند.
بسیاری از تحلیلگران و ناظران و شهروندان عادی پاکستان معترضاند که چرا عملیات صرفا محدود به وزیرستان شمالی است.
بیشتر بخوانید:رکورد بیسابقه: آمار قربانیان تروریسم ۸۰ درصد بالا رفته است
منتقدان میگویند با محدود کردن منطقهی جغرافیایی مبارزه با تروریسم، گروههای تروریستی به آسانی در دیگر مناطق عضوگیری کرده و حوزهی اقدامات تروریستی خود را به محل دیگری انتقال میدهند.
با اینحال برخی دیگر از تحلیلگران با استراتژی مقامات پاکستان در محدود کردن حوزهی جغرافیایی عملیات موافقاند.
علی احسان، کلنل بازنشستهی ارتش پاکستان به دویچهوله گفت:«مقامات چارهای ندارند جز اینکه پاکسازی را از نقطه مشخصی شروع کنند و به عواقب احتمالی سهمگین مبارزه با تروریستها در استانهای پرجمعیت بیندیشند.»
موفقیت نسبی هجده ماه عملیات ضدتروریسم در وزیرستان شمالی با تلفات انسانی بسیار همراه بوده است.
بسیاری از شهروندان عادی ناچار به ترک منازل مسکونی خود شدند، بسیاری از اموال آنها در درگیری میان نیروهای امنیتی و شبهنظامیان تخریب شد، هزاران تن در این درگیریها کشته یا مجروح شدند. دولت پاکستان تاکنون برای جبران خساراتی که به زندگی و اموال و امنیت شهروندان عادی تحمیل شده است، اقدامی نکرده و غرامتی نپرداخته است.