کابوس کنکور
روزهای پر تب و تاب برگزاری آزمون سراسری ۱۳۸۷ در اوایل تیر ماه امسال سپری شدند. در این روزها آینده‌ی حدود ۸۰۰ هزار جوان داوطلب برای ورود به دانشگاه رقم خورد. به گفته‌ی رئیس سازمان سنجش، عبدالرسول پورعباس، تنها حدود ۵۰۰ هزار تن از این داوطلبان، در دانشگاه‌های وابسته به وزارت علوم پذیرش می‌شوند.
بر اساس گزارش مرکز پژوهش‌های مجلس، شمار دختران شرکت کننده نسبت به کل شرکت کنندگان کنکور سراسری و نیز درصد تعداد پذیرفته شدگان دختر از سال ۱۳۶۲ تاکنون افزایش چشمگیری یافته است: شمار شرکت کنندگان زن در کنکور از ۴۲ درصد به ۶۵ درصد و میزان پذیرفته‌شدگان نیز از ۳۲ درصد به ۶۵ درصد رسیده است. برخی از دست‌اندر‌کاران، این افزایش حضور دختران در دانشگاه‌ها را نشانه‌‌ای "تهدیدکننده" ارزیابی می‌کنند که سبب "بالارفتن انتظارات زنان" می‌شود. این‌ها برای محدود کردن ورود دختران به دانشگاه، طرح "سهمیه بندی جنسیتی" را در دستور کار خود قرار داده اند.
طرح "سهمیه بندی جنسیتی" با مخالفت شدید سازمان‌ها و فعالین حقوق زن، روبرو شد. آن‌ها بر این باورند که پیشی گرفتن دختران در ورود به دانشگاه نه تنها "تهدیدکننده" نیست، بلکه عاملی برای تسریع پیشرفت زنان در گستره‌‌های اجتماعی و جبران تبعیض جنسیتی‌ای است که آن‌ها، طبق قوانین مجبور به تحمل آن هستند.
گذشتن از هفت‌خوان کنکور تنها یک مرحله از دشواری‌هایی است که داوطلب ورود به دانشگاه پشت‌سر می‌گذارد. مرحله‌ی دیگر تهیه‌ی شهریه‌ی کلان دانشگاه‌های غیرانتفاعی است که بر میزان آن هر ساله افزوده می‌شود.
به گفته‌ی وزیر علوم و آموزش عالی، محمد مهدی زاهدی: «با توجه به تورم، میزان شهریه دانشگاه‌های غیرانتفاعی و جامع علمی ـ كاربردی تا ۱۰ درصد افزایش می‌یابد.»
بحث تفکیک جنسیتی دانشجویان از زمان ریاست جمهوری محمود احمدی‌نژاد و دگرگونی‌هایی که در وزارت علوم و آموزش عالی صورت گرفته، باردیگر به طور جدی مطرح شده است. دیوار جنسیتی‌ای که اوایل مرداد ماه در دانشکده‌ی خبر در تهران برپا شد، یکی از آخرین ابتکارات اجرای اوامر مدیریت وزارت علوم است. مسئولان و کارمندان حراست دانشکده خبر، از جمله، به دانشجویان تذکر داده‌اند که جداگانه در قسمت مخصوص آقایان و خانم‌ها بنشینند و از نشستن دور یک میز خودداری کنند.
برنامه‌ی تفکیک جنسیتی در دانشگاه‌هایی که به اجرا در آمده، با اعتراض دانشجویان روبرو شده است، از جمله دانشجویان دانشکده‌ی خبر که بیشتر آن‌ها خبرنگار هستند، ایجاد دیواری برای جداسازی مردان و زنان در سالن غذاخوری گالری این دانشکده را «توهین به شخصیت و شعور دانشجو و خبرنگار می‌دانند.»
تحصیل در دانشگاه‌های خارجی، همواره یکی از رؤیاهای بیشتر دیپلمه‌های ایرانی بوده است. بنا بر آمار رسمی، هر سال بیش از ۱۵۰ هزار جوان ایرانی، ایران را با هدف ادامه‌ی تحصیل ترک می‌کنند. دلیل؟ شرایط دشوار ورود به دانشگاه‌های داخلی و مشکلات بی‌شمار هنگام تحصیل در دانشگاه‌ها.
تحصیل در دانشگاه‌های کشورهای خارجی نیز چندان ساده نیست. بر اساس پژوهشی که در کانادا صورت گرفته، دانشجویان ایرانی، اغلب با مسائلی چون دوری از خانواده، تنهایی، مشکلات مالی، آشنایی و خو گرفتن با فرهنگ کشور میزبان روبرو می‌شوند.
آه، لندن، پاریس!