کاهش قابل ملاحظه شمار زنان شاغل در ایران
۱۳۹۳ شهریور ۲۸, جمعه
بنا بر داد‌ه‌های مرکز آمار ایران، در سال ۱۳۸۴ نزدیک به ۳ میلیون و ۹۶۱ هزار نفر از کل شاغلان کشور را زنان تشکیل می‌دادند. اما در سال گذشته شمار زنان شاغل به حدود سه میلیون و ۱۴۵ هزار نفر رسیده که این قیاس نشان از کاهش قابل‌ملاحظه تعداد شاغلان زن در سال‌های گذشته دارد. نگاهی به این آمار نشان می‌دهد که سالانه به طور متوسط بیش از صدهزار نفر از زنان شاغل ایران از بازار کار کنار رفته‌اند.
بر اساس گزارش ایسنا، با وجود این که ۵۰ درصد نیروی کار کشور را زنان تشکیل می‌دهند، اما آمارهای رسمی نشانگر آن است که دست کم در طول ۸ سال اخیر، تعداد شاغلان زن در ایران با کاهشی جدی مواجه بوده است.
به نوشته خبرگزاری ایسنا، سهیلا جلودارزاده، مشاور وزیر صنعت، معدن و تجارت، با تأکید بر لزوم مشارکت زنان در فعالیت‌های اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی گفته است: «توسعه پایدار بدون مشارکت همه‌جانبه بانوان امکان‌پذیر نیست و دولت‌ها باید به حق حضور ۵۰ درصدی بانوان در عرصه‌های مختلف اعتقاد داشته باشند.»
او با اشاره به تغییر بینش‌ها و نگرش‌های امروز و حضور زنان در فن‌آوری‌های جدید به پیش‌بینی سقف مشارکت ۳۰ درصدی برای فعالیت‌های زنان در سند چشم‌انداز سال ۱۴۰۴ ایران اشاره کرده، می‌افزاید: «جایگاه زنان در عرصه کار و تولید به ویژه اقتصاد مقاومتی حایز اهمیت است و نمی‌توان از مشارکت اجتماعی و اقتصادی زنان چشم‌پوشی کرد.»
حسن طایی، معاون توسعه اشتغال و کارآفرینی وزیر کار درباره حضور زنان در بازار کار می‌گوید که اشتغال یکی از محورهای مهم توسعه زنان در جامعه به شمار می‌رود و اگر نرخ مشارکت زنان در اجتماع افزایش یابد ارزش افزوده هم بیشتر می‌شود و در کنار کاهش نرخ بیکاری زنان شاهد کاهش جلوه‌های فقر اجتماعی و دیگر پیامدها و آسیب‌های اجتماعی خواهیم بود.
حسن طایی با اشاره به افزایش شمار زنان دارای تحصیلات عالی بر ضرورت تغییر رویه برنامه‌ریزان و سیاست‌گذاران به منظور ایجاد زمینه برای حضور زنان در عرصه‌های گوناگون تأکید می‌کند.
حمید حاج‌اسماعیلی، تحلیل‌گر بازار کار، بر این باور است که هیچ مانعی برای حضور و مشارکت زنان همپای مردان وجود ندارد و دقت و تعهد زنان و شرایط کار آنها در بسیاری موارد بیش از مردان موثر و نقش‌آفرین است.
وی با تاکید بر لزوم شاغل بودن زنان می‌افزاید: «اگر از نقش زنان در جامعه چشم پوشی کنیم در واقع از نیمی از سرمایه‌های نیروی انسانی خود چشم پوشی کرده‌ایم.»
لزوم تغییر سیاست‌گذاری
کارشناسان می‌گویند، با وجود بالا رفتن توانمند‌ی‌ها و قابلیت‌های بالقوه زنان ایرانی وجود نگاه سنتی در برخی سیاست‌گذاران از علل اصلی‌ای است که مانع از مشارکت آنها در انجام فعالیت‌های اقتصادی و اجتماعی می‌شود.
نگاهی به تصویب قانون‌های دست‌وپاگیری که مانع از حضور فعال زنان در بازار کار می‌شود، شاهدی بر این مدعاست. طبق گزارش خبرگزاری ایسنا، در تیرماه امسال (۱۳۹۳) بخشنامه محرمانه‌ای توسط شورای معاونان شهرداران مناطق شهرداری تهران صادر شد که مقرر می‌دارد تمام مدیران ارشد و میانه باید صرفا از میان کارمندان مرد انتخاب شوند.
در مردادماه امسال نیز نمایندگان مجلس طرحی تصویب کردند که بر اساس آن هرگونه عمل جراحی که به منظور پیشگیری دائمی از بارداری انجام شود، به استثنای موارد مربوط به تهدید سلامت، ممنوع خواهد شد. در شهریورماه هم طرحی در مجلس بررسی شد که طبق آن ساعات کاری مادران تا ۱۲ سالگی فرزندانشان به نصف کاهش پیدا خواهد کرد. در همین ماه رئیس اداره اماکن ناجا از ممنوعیت کار زنان در قهوه‌خانه‌ها و کافی‌شاپ‌ها خبر داد. به گفته او، در سفره‌خانه‌های سنتی هم زنان تنها اجازه کار در آشپزخانه را دارند.
روزنامه شرق نیز در گزارشی در شهریورماه از محدودیت حضور زنان نوازنده در رفتن به روی صحنه و در اجرای زنده در برخی شهرها از قبیل اصفهان، تبریز، ارومیه، زنجان و گرگان خبر داد.
بر اساس اظهارات علیرضا محجوب، دبیر کل خانه کارگر ایران، طی ۸ سال ریاست جمهوری محمود احمدی‌نژاد نرخ بیکاری زنان ایران به دوبرابر رسید. برخی از فعالان زن می‌گویند، زنان ایران اولین قربانیان اخراج‌ها، دستمزدهای نابرابر و تبعیض جنسیتی هستند.
حضور فعال زنان در بازار کار یکی از شاخصه‌های جوامع پیشرفته و مدرن امروز محسوب می‌شود. آمارهای منتشره در سال جاری (۲۰۱۴) نشان می‌دهد که شمار زنان شاغل در آلمان طی سال‌های اخیر رشدی چشمگیر داشته به نحوی که شمار زنان شاغل آلمانی حدود ۱۰درصد از میانگین اتحادیه اروپا بالاتر است. در آلمان از هر ۱۰ زن، ۷ نفر شاغل هستند.