کلیات بودجه "سیاسی اقتصادی" سال ۱۴۰۱ در مجلس تصویب شد
۱۴۰۰ دی ۱۹, یکشنبه
اکثریت نمایندگان حاضر در نشست علنی یکشنبه ۱۹ دی ماه مجلس شورای اسلامی به کلیات لایحه پیشنهادی دولت برای بودجه ۱۴۰۱ رای موافق دادند.
ابراهیم رئیسی که ۲۱ آذر برای تقدیم لایحه بودجه سال آینده در مجلس حضور یافته بود روز یکشنبه نیز در دفاع از کلیات آن سخنرانی کرد.
یکی از مسائل مناقشه‌برانگیز لایحه پیشنهادی دولت حذف ارز ترجیحی (دلار ۴۲۰۰ تومانی) برای واردات کالاهای اساسی است که در حال حاضر شامل بخشی از داروها و تجهیزات پزشکی و شش قلم دیگر (گندم، جو، ذرت، سویا، روغن خام و دانه‌های روغنی) می‌شوند.
دولت پیش از این برای حذف ارز ترجیحی لایحه‌ای با قید دو فوریت به مجلس ارائه داده بود که به دلیل عدم تصویب دو فوریت آن پس گرفته شد.
اختلاف بر سر حذف دلار ۴۲۰۰ تومانی
رئیسی در سخنرانی خود گلایه کرد که مجلس با رد فوریت این لایحه آن را بلاتکلیف گذاشته و نه درباره ادامه اختصاص دلار ۴۲۰۰ تومانی نظر داده نه در مورد حذف و اقدام‌های جبرانی برای جلوگیری از تاثیر سوء آن بر معیشت مردم.
به کانال دویچه وله فارسی در تلگرام بپیوندید
به گزارش خبرگزاری ایسنا این سخنان با واکنش رئیس مجلس، محمد باقر قالیباف روبرو شد که گفت: «توقع دولت این بود که مجلس در مورد این موضوع مهم ظرف ۴۸ ساعت تصمیم‌گیری کند، قطعا مجلس فی‌البداهه و ۴۸ ساعته نمی‌تواند برای این امر مهم تصمیم بگیرد.»
ایرنا، خبرگزاری رسمی دولت مدعی است رای موافق به کلیات لایحه بودجه به معنای موافقت اکثریت مجلس با حذف دلار ۴۲۰۰ تومانی است. لایحه بودجه پس از تصویب کلیات آن به کمیسیون تلفیق می‌رود و مطابق معمول بسیاری از جزئیات آن می‌تواند دچار تغییر شود.
رحیم زارع، سخنگوی این کمیسیون می‌گوید حذف ارز ترجیحی مشروط است و شرط آن این است که دولت تضمین دهد اقلام پرمصرف را با قیمت ثابت و بدون تغییر به دست مردم برساند.
کسری ۳۰۰ هزار میلیارد تومانی بودجه
در قانون بودجه سال جاری هشت میلیارد دلار برای واردات کالاهای اساسی در نظر گرفته شده که به گفته قالیباف بخش اعظم آن در نیمه اول سال هزینه شده است.
به عبارت دیگر دولت با تنگناهای درآمدی و مالی کنونی ارزی برای اختصاص به کالاهای اساسی در اختیار ندارد و حذف ارز ترجیحی در ضمن یکی از راهکارهای کاهش کسری بودجه است.
مسئولان دولت سیزدهم خود را وارث یک خزانه خالی و کسری هنگفت بودجه معرفی می‌کنند و در عین حال وعده می‌دهند بودجه سال آینده کسری نداشته باشد.
سخنگوی کمیسیون تلفیق می‌گوید تراز عملیاتی بودجه سال آینده به نسبت امسال بسیار کاهش دارد اما با این همه کسری بودجه سال ۱۴۰۱ حدود ۳۰۰ هزار میلیارد تومان است.
گره خوردن بودجه به نتیجه مذاکرات وین
رحیم زارع پیش از رای‌گیری درباره کلیات لایحه بودجه به نمایندگان توصیه کرد به آن رای موافق بدهند زیرا به گفته او: «دولت در وضعیتی قرار دارد که این بودجه هم سیاسی است و هم اقتصادی.»
ظاهرا این اشاره به ارتباط تحقق درآمدهای بودجه با به نتیجه رسیدن مذاکرات احیای برجام و رفع یا کاهش احتمالی تحریم‌ها است.
مسعود میرکاظمی، رئیس سازمان برنامه و بودجه ادعا کرده بودجه سال ۱۴۰۱ بدبینانه و با فرض ادامه تحریم‌ها تنظیم شده است. با این حال دولت پیش‌بینی کرده در سال آینده روزانه یک میلیون و ۲۰۰ هزار بشکه نفت به قیمت هر بشکه ۵۵ تا ۶۰ دلار صادر شود.
سایت تجارت‌نیوز چندی پیش در تحلیل لایحه بودجه ۱۴۰۱ نوشته بود با وجود تاکید دولت بر گره نزدن بودجه به سرنوشت مذاکرات احیای برجام، میزان صادرات روزانه نفت حدود دو برابر میانگین صادرات در سال جاری است که بین ۶۰۰ تا ۷۰۰ هزار بشکه در روز برآورد می‌شود.
افزایش شدید بودجه سپاه و صدا و سیما
یکی از جنبه‌های قابل توجه لایحه پیشنهادی دولت افزایش چشمگیر بودجه نهادهای حاکمیتی مانند سپاه پاسداران و صدا و سیما است.
بودجه سپاه پاسداران در سال‌های اخیر به طور منظم افزایش یافته و در سال جاری نسبت به سال قبل ۵۸ درصد بیشتر بود. دولت رئیسی پیشنهاد کرده بودجه سپاه در سال آینده با افزایشی حدود ۲۴۰ درصدی ۹۳ هزار میلیارد تومان باشد.
دولت سیزدهم در لایحه بودجه سال آینده برای بودجه صدا و سیما نیز افزایشی به میزان حدود ۵۶ درصد به نسبت امسال پیشنهاد کرده و آن را به پنج هزار و ۲۸۹ میلیارد تومان رسانده است.
دویچه وله فارسی را در اینستاگرام دنبال کنید
در بودجه پیشنهادی دولت برای سال ۱۴۰۱ حداقل حقوق با افزایشی ۲۹ درصدی چهار و نیم میلیون تومان در نظر گرفته شده و میانگین افزایش حقوق در بخش‌های مختلف دستگاه‌ها و نهادهای دولتی حدود ۱۰ درصد خواهد بود.
علیرضا پاک فطرت، نماینده شیراز در مجلس در مخالفت با کلیات لایحه بودجه سال آینده می‌گوید میزان افزایش دستمزدها با تورمی که بیش از ۴۰ درصد است همخوانی ندارد و این روند به کوچک‌تر شدن سفره مردم منجر می‌شود.
او یکی دیگر از مشکلات بودجه سال آینده را بی‌توجهی به پروژه‌های عمرانی عنوان کرده و به ایسنا گفته است: «۷۰ هزار پروژه نیمه تمام عمرانی در کشور موجود است که بیش از ۱۰ سال از عمر آنها گذشته است اما در بودجه سال آتی به آنها توجه نشده است. »
پروژه‌های عمرانی یکی از بخش‌های مهم اشتغال‌زایی به شمار می‌روند و بی‌توجهی به آن وعده دولت سیزدهم برای ایجاد یک میلیون شغل در سال را با خطر شکست قطعی روبرو می‌کند.