1. پرش به گزارش
  2. پرش به منوی اصلی
  3. پرش به دیگر صفحات دویچه وله

یافته‌های باستان‌شناسی؛ جراحی جمجمه بدون بیهوشی در عصر مفرغ

HF۱۳۹۵ خرداد ۲۸, جمعه

در دوره مفرغ ( عصر برنز) دانش بیهوشی وجود نداشت، ولی این سبب نشد که در روسیه از سوراخ‌کردن جمجمه و جراحی مغز ابایی داشته باشند. جالب این که شماری از افرادی که این گونه جراحی شده‌اند جان سالم به در برده‌اند.

https://p.dw.com/p/1J8pG
Schädel
عکس: Volker Griener/SMNK

گروهی از مردم‌شناسان آلمانی و روسی در جنوب روسیه شماری جمجمه یافته‌اند که همگی یک شاخصه مشترک دارند‌: در اکثر آنها سوراخی در قسمت بالایی پشت سر دیده می‌شود.

بنا بر داده‌های موسسه باستان‌شناسی آلمان، ۱۳ جمجمه یافت‌شده همگی متعلق به عصر مفرغ (عصر برنز) هستند و سوراخ آنها همگی در نقطه واحدی قرار دارد که از انجام یک عمل جراحی خبر می‌دهد.

ریاست تیم آلمانی در این تحقیقات را خانم یولیا گرسکی از موسسه باستان‌شناسی آلمان به عهده داشته است. داده‌های این تیم حاکی از آن است که اکثر کسانی که جمجمه‌شان سوارخ شده جان سالم به در برده‌اند. جای معین و مشترک سوارخ در جمجمه‌ها و این واقعیت که هیچ اثری از شکستگی جمجمه، ضربه مغزی یا بیماری در دی ان ای DNI جمجمه‌ها یافت نمی‌شود، این نظریه را قوت می‌بخشد که جراحی‌ها یک اقدام آیینی بوده است.

البته یافته‌ها و داده‌های پزشکی قدیمی‌تر حکایت از جراحی‌های جمجمه در بیش از ده هزار سال پیش دارند. در بخش‌هایی از اروپا و به خصوص در انگلستان این گونه جراحی رایج بوده و احتمالا بدون بی‌حسی شدید و در نقاط کمتر حساس‌تری از جمجمه انجام می‌گرفته است.

درمان بیماری یا مراسم آیینی؟

با درک و دریافت‌های امروزی دشوار است که بتوان علتی برای جراحی جمجمه بدون بیهوشی یافت. اگر ضربه مغزی علت سوراخ‌کردن جمجمه بوده باشد خطوطی از شکستگی هم روی جمجمه دیده می‌شود. ولی اگر به قصد درمان صرع یا میگرن بوده یا طبق مراسم آیینی صورت گرفته باشد در جمجمه هیچ اثری از شکستگی دیده نمی‌شود.

در نتایج تحقیقات تیم آلمانی که در مجله American Journal of Physical Anthropology منتشر شده گفته می‌شود که جمجمه‌های یافت‌شده هم با میکروسکوپ، هم با رادیوگرافی و هم با سیتی اسکن مورد بررسی و مطالعه قرار گرفته‌اند.

این تحقیقات نشان می‌دهند که ایجاد سوراخ در جمجمه یا از طریق ساییدن با یک جسم تیز انجام شده یا یک تکه‌ گرد از استخوان جمجمه را درآورده‌اند.

جمجمه‌ها به افرادی میان ۱۰ تا ۶۰ سال تعلق دارند و با این که محل جراحی به لحاظ آناتومی (اندام‌شناسی) در جمجمه جزو حساس‌ترین و خطرناک‌ترین محل برای شکافتن یک عضو به شمار می‌رود، اکثر افراد مدتی مدید پس از جراحی زنده مانده‌اند. و این خود شاید نشانه‌ی آن باشد که "جراحان" خبره و کارآشنا بوده‌اند که جمجمه را از چنین نقطه‌ای باز می‌کرده‌اند. این امر به علاوه فقدان هرگونه نشانه‌ای از شکستگی جمجمه و ضربه مغزی یا بیماری دیگر این نظریه را تقویت می‌کنند که این جراحی‌ها بخشی از رسم و رسوم‌های آیینی آن زمان بوده است.