فلاحت‌پیشه: ایران و آمریکا تمایلی به جنگ ندارند
۱۳۹۷ مرداد ۵, جمعه
حشمت‌الله فلاحت‌پیشه با اشاره به سخنان چندی پیش رئیس جمهوری ایران که به تهدید تلویحی مبنی بر بستن تنگه هرمز تعبیر شده و واکنش مقامات ارشد آمریکا، تصریح کرد که هیچ یک از دو طرف راهبرد نظامی را در دستور کار ندارند زیرا "جنگ احتمالی بین دو کشور تبدیل به یک جنگ گسترده خواهد شد و کل منطقه و جهان را درگیر خودش خواهد کرد".
رئیس کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس شورای اسلامی روز جمعه (۵ مرداد/ ۲۷ ژوئیه) به خبرگزاری ایلنا گفت: «راه دیپلماسی بین دو کشور بسته شده است، بنابراین عملا مقامات دو کشور از طریق سخنرانی‌ها با یکدیگر سخن می‌گویند که در این نوع گفت‌وگوها تنها چیزی که وجود ندارد، ملاحظات دیپلماتیک است.»
دور جدید گفت‌وگو از طریق سخنرانی میان تهران و واشنگتن که دیپلماسی رسانه‌ای نیز خوانده می‌شود پس از خروج آمریکا از توافق هسته‌ای و تهدید به قطع صادرات نفت ایران آغاز شد که حسن روحانی در سفر چهار هفته پیش خود به سوئیس به آن واکنش نشان داد.
رئیس جمهوری اسلامی ایران در جمع ایرانیان مقیم سوئیس با بیان اینکه "آمریکایی‌ها مدعی شده‌اند که می‌خواهند به طور کامل جلو صادرات نفت ایران را بگیرند" گفته بود: «آنها معنی این حرف را نمی‌فهمند، چرا که این اصلا معنی ندارد که نفت ایران صادر نشود و آن وقت نفت منطقه صادر شود. اگر شما توانستید، این کار را بکنید تا نتیجه‌اش را ببینید.»
این اظهارات در داخل ایران بیش از همه با استقبال اصولگرایان تندرو و فرماندهان سپاه پاسداران روبرو شد. محمد علی جعفری، فرمانده کل سپاه چند روز بعد ضمن ستایش از روحانی که به زعم او "در حال پیش گرفتن رویکرد و نگاه انقلابی در صحنه نبرد امروز با دشمن به ویژه آمریکای مکار و جنایتکار" است "تنگه هرمز برای همه و یا برای هیچ‌کس" را گزینه احتمالی ایران برای مقابله با تحریم‌ها توصیف کرد.
حسن روحانی ۳۱ تیر در جمع سفیران جمهوری اسلامی گفت: «آمریکایی‌ها خیال می‌کنند وقتی ما می‌گوییم هنگامی که نفت ایران صادر نشود، هیچ کس نمی‌تواند نفت صادر کند، به دنبال بستن تنگه هرمز هستیم. در صورتی که راه‌های فراوانی وجود دارد و بستن تنگه هرمز روش ساده آن است، اما بسیاری تنگه‌های دیگر برای این کار در اختیار داریم.»
عقب‌نشینی تلویحی روحانی؟
برخی تحلیلگران با توجه به این واقعیت که ایران بر هیچ تنگه دیگری جز تنگه هرمز تسلط ندارد این سخنان را به معنای عقب‌نشینی از تهدید آمریکا و کشورهای منطقه در مورد مسدود کرده مهم‌ترین آب‌راه بین‌المللی انتقال نفت ارزیابی کرده‌اند.
شمار دیگری از ناظران معتقدند اظهارات روحانی می‌تواند تهدید تلویحی برای به خطر انداختن منافع آمریکا و متحدانش در منطقه تلقی شود که فرمانده سپاه قدس، واحد برون مرزی سپاه پاسداران آن را صریح‌تر بیان کرده است.
سردار قاسم سلیمانی شب گذشته (پنجشنبه چهارم مرداد) خطاب به دونالد ترامپ گفت: «ما آماده هستیم در مقابلت بایستیم. دریای سرخ که امن بود، امروز دیگر برای حضور آمریکایی‌ها امن نیست. نیروی قدس حریف نظامیان آمریکایی است.»
برخلاف این تهدیدهای آشکار، رئیس کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس اعتقاد دارد که به رغم تند شدن مناقشه لفظی بین ایران و آمریکا این "دو کشور هیچ تمایلی برای جنگ با یکدیگر ندارند".
«هشدار روحانی درست ترجمه نشده»
فلاحت‌پیشه به ایلنا گفت: «جمهوری اسلامی ایران بنا ندارد در بازار نفتی دنیا تلاطم ایجاد کند و به هیچ عنوان این رفتارها در تاریخ مناسبات سیاسی و دیپلماتیک ایران جایی ندارد؛ مطرح کردن این موضوع از سوی رئیس‌جمهور در واقع هشدار به آمریکاست منتها آنها این هشدار را درست ترجمه نمی‌کنند فقط مطرح می‌کنند تحریم ایران آثار منطقه‌ای خواهد داشت.»
مقامات آمریکایی پیش از این درباره عواقب بستن تنگه هرمز هشدار داده و تاکید کرده‌اند که در صورت عملی شدن تهدید ایران، با دخالت نظامی این گذرگاه دریایی را به سرعت باز خواهند کرد.
سردار حسین علایی، موسس و نخستین فرمانده نیروی دریایی سپاه که ظاهرا با توان رزمی ایران و آمریکا آشنایی کافی دارد می‌گوید ایران توان بستن تنگه هرمز را دارد اما آمریکا نیز می‌تواند آن را دوباره باز کند.
توصیه سردار علایی: تقویت قدرت چانه‌زنی دولت
علایی ۲۸ تیرماه در گفت‌وگو با خبرگزاری دولتی ایرنا توصیه کرد که اگر ایران قصد بستن تنگه هرمز را داشته باشد باید هزینه‌های این اقدام را هم محاسبه کند. او با بیان این که تکیه بر توانمندی نظامی صرف، نمی‌تواند راه‌گشا باشد می‌گوید تقویت قدرت نظامی باید در خدمت افزایش قدرت چانه‌زنی دولت در مذاکره "با دشمنان یا با رقبا و یا حتی کشورهای همکار" باشد.
مسئول دستگاه دیپلماسی جمهوری اسلامی، محمد جواد ظریف آذر ماه سال ۹۲ در یک سخنرانی در دانشگاه تهران اذعان کرده بود که توان نظامی دو کشور ایران و آمریکا با هم قابل مقایسه نیست.
ظریف در این سخنرانی گفت: «غربی‌ها از چهار تا تانک و موشک ما نمی‌ترسند. از این مردم می‌ترسند. آیا شما فکر کرده‌اید که آمریکا که با یک بمبش می‌تواند تمام سیستم‌های نظامی ما را از کار بیندازد، از سیستم نظامی ما می‌ترسد؟»
اظهارات ظریف با واکنش تند اقتدارگرایان و فرماندهان سپاه روبرو شد و فرمانده وقت بسیج، محمدرضا نقدی این سخنان وزیر خارجه ایران را "ناشی‌گری سیاسی" خواند.
به کانال دویچه وله فارسی در تلگرام بپیوندید
در حالی که تهدیدهای متقابل برخی مقامات آمریکایی و نظامیان ایران ادامه دارد، رئیس کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس درباره تنگه هرمز به ایلنا گفته است: «در طول ایام آمریکایی‌ها تهدیدهای زیادی علیه ایران داشتند اما ایرانیان به وظیفه خودشان برای حفظ امنیت این شاهراه بین‌المللی عمل کردند.»
به این ترتیب به نظر می‌رسد دست‌کم برخی از مسئولان جمهوری اسلامی در شرایط کنونی ترجیح می‌دهند به جای تکرار تهدید بستن تنگه هرمز، بر نقش این کشور در حفظ امنیت این گذرگاه دریایی تاکید کنند.