سوال از رئیس جمهور در مجلس ایران اعلام وصول شد

علی لاریجانی، رئیس مجلس شورای اسلامی، روز چهارشنبه ۱۰ مرداد (اول اوت) اعلام وصول سؤال ۸۰ نماینده از رئیس جمهور را قرائت کرد. لاریجانی گفت: «قبلا ۹۲ نفر از نمایندگان مجلس شورای اسلامی تقاضای سوال از رئیس جمهور را به هیات رئیسه ارائه کردند که به کمیسیون اقتصادی ارجاع شد. کمیسیون اقتصادی با حضور نمایندگان رییس جمهور این موضوع را بررسی کرد که در نهایت ۸۰ نفر از نمایندگان مجلس شورای اسلامی برای این سوال باقی مانده است، یعنی بیش از یک چهارم از نمایندگان تقاضای سوال از رییس جمهور را دارند».

بر اساس اصول ۸۸ و ۸۹ قانون اساسی جمهوری اسلامی و طبق آیین‌نامه مجلس، تقاضای بیش از یک چهارم نمایندگان برای اعلام وصول طرح سؤال از رئیس جمهور و تقاضای بیش از یک سوم آنها برای اعلام وصول طرح استیضاح او لازم است.

لاریجانی در ادامه سخنان‌اش با اشاره به گزارش کمیسیون اقتصادی مجلس گفت که سؤال از رئیس جمهور پنج محور دارد که شامل "عدم موفقیت دولت در کنترل قاچاق کالا و ارز، استمرار تحریم‌های بانکی، عدم اقدام شایسته دولت درباره کاهش نرخ بیکاری، رکود اقتصادی شدید چند ساله و افزایش شتابان نرخ ارز خارجی و کاهش شدید ارزش پول ملی" می‌شود.

رئیس مجلس افزود که رئیس جمهور طبق آیین‌نامه موظف است "حداکثر تا مدت یک ماه" در پارلمان ایران حضور یافته و به سؤالات نمایندگان پاسخ گوید.

هم‌زمان علی اصغر یوسف‌نژاد، عضو هیأت رئیسه مجلس، از اعلام وصول طرح استیضاح علی ربیعی، وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی، با امضای ۴۰ نماینده خبر داد. طبق آیین‌نامه مجلس، وزیر کار ۱۰ روز فرصت دارد تا در مجلس حضور یافته و توضیحات خود را به نمایندگان ارائه دهد. پایان جلسه استیضاح با رأی‌گیری در این مورد همراه خواهد بود که می‌تواند در صورت رأی عدم اعتماد مجلس، به عزل وزیر بینجامد.

سؤال از رئیس جمهور برخلاف استیضاح که می‌تواند به رأی نمایندگان به عدم کفایت سیاسی و عزل او بینجامد، چنین پیامدی نخواهد داشت. این اقدام اما معنایی سیاسی دارد و به عنوان نارضایتی بخش بزرگی از نمایندگان مجلس از عملکرد رئیس جمهور، می‌تواند بازتاب قابل توجهی در افکار عمومی داشته باشد.

مجتبی ذوالنور، یکی از امضاکنندگان طرح سؤال از رئیس جمهور، روز گذشته گفته بود: «در یک هفته گذشته نمایندگان دولت تلاش فراوانی داشتند تا امضا‌های نمایندگان از حد نصاب بیفتد تا سوال از رئیس‌جمهور از دستور کار خارج شود که موفق به این کار نشدند».

نارضایتی از دولت تنها به جریان موسوم به اصولگرایان تندرو محدود نمی‌شود و برخی از اصولگرایان میانه‌رو و اصلاح‌طلبان نیز انتقادهای شدیدی را متوجه دولت روحانی کرده‌اند. از جمله غلامعلی جعفرزاده ایمن‌آبادی، عضو کمیسیون برنامه و بودجه مجلس امروز گفت: «قوه مجریه و وزارتخانه‌های دولت تقریبا تعطیل هستند و هیچ برنامه‌ای برای آینده کشور ندارند. انگار مملکت گل و بلبل است و ما کماکان نفت می‌فروشیم و مالیات می‌گیریم».

به کانال دویچه وله فارسی در تلگرام بپیوندید

اینک مدتی است که طرح سؤال از رئیس جمهور مطرح است، اما طراحان آن تاکنون ادعا می‌کردند که "فشار" و "دخالت" دولت باعث جلوگیری از اعلام وصول آن شده است. محمدجواد کریمی قدوسی، یکی از طراحان سؤال، بیش از دو ماه پیش در همین رابطه گفته بود: «اگر به نمایندگان باز هم فشاری وارد نشود و تهدید نشوند و امشب هیچ‌کس امضای خود را پس نگیرد، فردا اعلام وصول سوال از رئیس‌جمهور در صحن علنی مجلس قرائت خواهد شد».

محمدرضا عارف، رئیس فراکسیون امید مجلس، هفته گذشته گفته بود: «سؤال از رئیس جمهور به‌طور طبیعی یک معنای سیاسی پیدا می‌کند و اگر سؤال سیاسی شود ممکن است کارکرد اقتصادی و تخصصی خود را از دست بدهد». عارف افزوده بود: «سؤال از رئیس جمهور منعی ندارد، به شرط اینکه رفتار و کردار ما باعث نشود تلقی جامعه، سیاسی بودن سؤال باشد».

در روزها و هفته‌های گذشته برخی نمایندگان حتی از "طرح عدم کفایت سیاسی" رئیس جمهور و استیضاح حسن روحانی سخن می‌گفتند. حسینعلی حاجی دلیگانی از نمایندگانی بود که از تهیه طرحی با ۱۰ محور برای استیضاح روحانی توسط نمایندگان سه فراکسیون اصلاح‌طلب، اصولگرای تندرو و اصولگرای میانه‌رو، یعنی فراکسیون‌های امید، ولایی و مستقلین خبر داد. این خبر اما از سوی سخنگوی فراکسیون امید تکذیب شد.