جنگ مجازی: مسدود شدن حساب‌های جعلی و حمله به مخالفان نظام
۱۳۹۷ مرداد ۳۱, چهارشنبه
در حالی که فیسبوک و توییتر روز سه‌شنبه خبر از بستن شماری از صفحات و حساب‌های کاربری دادند که به گفته آنها در داخل ایران ایجاد شده و به‌طور هماهنگ به پخش اطلاعات مخدوش برای جهت‌دهی به افکار عمومی مشغول بودند، شماری از کاربران هوادار جمهوری اسلامی نیز با دادن گزارش‌هایی خواستار بسته شدن حساب کاربری برخی از مخالفان نظام شدند.
فیسبوک در تازه‌ترین گزارش خود در باره بستن صفحات و حساب‌های کاربری مربوط به ایرانیان، از ارتباط این حساب‌های جعلی با با تلویزیون دولتی ایران و به‌ویژه شبکه پرس تی وی خبر داده است.
فیسبوک از بسته شدن ۶۵۲ صفحه متعلق به ایرانیان و روس‌ها خبر داده اما مشخص نکرده که چه تعداد از این صفحات متعلق به ایرانیان بوده است اما گفته که برخلاف صفحات روسی، این صفحات برای مداخله در انتخابات آمریکا فعال نبوده‌اند بلکه با فعالیت‌های مجازی خود افرادی را در خاور میانه، آمریکای لاتین، بریتانیا و آمریکا هدف قرار می‌داده‌اند.
فیسبوک گفته که چنین صفحاتی را از فیسبوک و اینستاگرام حذف کرده است.
به گزارش فیسبوک، این صفحات و گروه‌ها با فعالیت‌های مجازی خود افرادی فیسبوک در بیانیه‌ای گفته است بر اساس سر نخ‌هایی که از شرکت امنیت سایبری" فایر آی" دریافت کرده است توانسته به وجود چنین فعالیت‌هایی پی ببرد.
در بیانیه فیسبوک آمده است:« از طریق اطلاعات ثبت حساب کاربری مثل ادرس ایمیل و شماره تلفن پی برده‌ایم که این صفحات فیسبوکی از همان آدرس‌های "آی پی" به‌روز می‌شوند که برخی رسانه‌های دولتی ایرانی به روز می‌شوند و ادمین آنها مشترک است.»
محتویات صفحات مسدود شده شامل موضوعات بحث برانگیز روز، از جمله رابطه آمریکا و کره شمالی، مناقشه اسرائیل و فلسطینی‌ها و خروج بریتانیا از اتحادیه اروپا بوده است.
مارک زاکربرگ، مدیرعامل فیسبوک، در تماس تلفنی با خبرنگاران گفت: «اینها شبکه‌ای از حساب‌های کاربری بودند که مردم را در باره اینکه چه کسی هستند و چه‌کاری انجام می‌دهند، گمراه می‌کردند.«
زاکربرگ در ادامه گفت: «ما جلوی این فعالیت‌ها را گرفتیم ، زیرا اصالت برای ما مهم است. افراد باید بتوانند به ارتباطاتی که از طریق فیسبوک برقرار می‌کنند، اعتماد کنند.»
ارتباط حساب‌های جعلی با ایران
فیسبوک در بیانیه مطبوعاتی گفته که پس از تحقیق در باره گروهی به نام "مطبوعات جبهه آزادی" حساب‌های کاربری و صفحات متعددی از درون این شبکه را شناسایی کرده است. گروهی از درون این شبکه به نام "Quest 4 Truth" که ادعا می‌کرده یک نهاد رسانه‌ای مستقل است، در واقع با پرس تی‌وی، شبکه خبری ۲۴ ساعته انگلیسی زبان تلویزیون دولتی ایران، در ارتباط بوده است.
طبق تحقیقات فیسبوک اولین حساب کاربری مرتبط با "مطبوعات جبهه آزادی" سال ۲۰۱۳ افتتاح شده است.
امین ثابتی، پژوهشگر امنیت و دیجیتال، در گفت‌وگویی با دویچه‌وله فارسی توضیح می‌دهد این حساب‌ها متعلق به کاربران حقیقی نبوده و حساب‌ها و صفحاتی جعلی بوده‌اند که گروهی آنها را به صورت شبکه ایجاد کرده بودند.
توییتر صحنه مجادله موافقان و مخالفان جمهوری اسلامی
همزمان، توییتر نیز از بسته شدن ۲۸۴ حساب کاربری خبر داده و اعلام کرده این شرکت رد برخی از این حساب‌های کاربری را گرفته و به دولت ایران رسیده است.
این شبکه بدون اینکه به جزئیات بیشتری اشاره کند، اعلام کرده حساب‌های کاربری حذف شده به " اقدامات مخدوش سازی هماهنگ شده" دست می‌زده‌اند.
اهداف احتمالی حساب‌های کاربری جعلی
به نظر امین ثابتی این صفحات و حساب‌های جعلی دو هدف را دنبال می‌کرده‌اند: اول "جهت دهی به افکار عمومی" و هدف دوم هک کردن حساب‌های کاربری دیگران و یا آلوده کردن آنها به بدافزاراست.
به عقیده برخی صاحب نظران، این فعالیت‌ها در حوزه‌های حقیقی و مجازی اتفاق می‌افتد و کشورها علیه یکدیگر دست به عملیات تبلیغی یا جنگ روانی می‌زنند. اما اشکال کار فعالیت چنین حساب‌های جعلی چیست؟
امین ثابتی در این باره می‌گوید: «این صفحات یا حساب‌های کاربری با جا زدن زیرمجموعه‌هایش به نام شرکت‌ها و موسسه‌هایی با اهدافی غیر از چیزی که ادعا می‌کنند، به فریبکاری و تاثیرگذاری بر افکار عمومی دست می‌زنند و این ربطی به آزادی بیان ندارد.»
به گفته امین ثابتی، بر اساس گزارش فیسبوک این حساب‌های جعلی در مجموع ۱۲ هزار دلار برای تبلیغات روی فیسبوک و اینستاگرام خرج کرده‌اند. براساس تحریم‌های آمریکا، افراد و سازمان‌هایی که داخل ایران هستند نمی‌توانند بر روی فیسبوک تبلیغات انجام دهند.
استفاده از شبکه‌های اجتماعی علیه شبکه‌های اجتماعی
پیش از آنکه فیسبوک و توییتر گزارش اخیر خود را منتشر کنند، کارزاری از سوی برخی هواداران اصلاح طلب جمهوری اسلامی برای گزارش کردن حساب‌های کاربری برخی از مخالفان جمهوری اسلامی به راه افتاده بود که در مواردی به مسدود شدن و تعلیق فعالیت این حساب‌ها انجامید.
حساب‌های کاربری آیت‌الله تناسلی، راسویاب، پسر نوح، اشکان منفرد، جان لاک، و آرتا از جمله حساب‌های توییتری بوده‌اند که ظاهرا براساس گزارش‌های متعدد کاربران دیگر به دلایلی نظیر توهین با باورهای مردم برای دست کم مدتی مسدود شده‌اند.
اشکان منفرد در گفت‌وگو با دویچه‌وله فارسی از رشته حملات سایبری به حساب کاربری کاربران مخالف جمهوری اسلامی در توییتر خبر می‌دهد و می‌گوید این حملات سازماندهی شده است.
درپی یک حمله سایبری، توییتربرای منفرد چهل بار کد امنیتی ارسال کرده بود. ظاهرا کسی یا کسانی یا نرم افزاری درصدد بوده گذرواژه حساب کاربری او را عوض کند.
در اتفاق دیگری، حساب کاربری اشکان منفرد به توییتر گزارش شده بود. در پی این گزارش‌ها، حساب او شش ساعت به حالت تعلیق درآمد.
در روزهای اخیر، شماری از کاربران توییتر با انتشار اسکرین شات‌هایی، برخی از فعالان نزدیک به جناح اصلاح‌طلب جمهوری اسلامی را متهم به پیوستن به ارتش سایبری و افسران جنگ نرم کرده و گفته‌اند که این کاربران وظیفه گزارش کردن حساب کاربران مخالف را برعهده گرفته‌اند.
منفرد در مورد انگیزه این حمله‌های سایبری می‌گوید: «چیزی که کاملا مشخص است این است که تمام کسانی که حساب‌های کاربری‌شان مورد حمله قرار گرفته کسانی هستند که مخالف نظام هستند و مواضع خود را در توییت‌ها و پست‌های خود ابراز می‌کنند و بعضا فالوئرهای زیادی دارند.»
منفرد از جمله به حملات سایبری به حساب کاربری امیر طاهری، روزنامه‌نگار اشاره می کند که ده هزار فالوئر دارد. حساب توییتر امیر طاهری چند روز از دسترس خارج شده بود.
اشکان منفرد همچنین از حساب کاربری با نام مستعار"آیت الله تناسلی" نام‌می‌برد که با داشتن صد و ده هزار فالوئر، حدود۲۴ ساعت از دسترس خارج شد.
چرا توییتر خامنه‌ای مسدود نمی‌شود؟
همزمان با جنجال بر سر اینکه چه کسانی حساب کاربران مخالف را گزارش می‌کنند، و به دنبال بسته شدن برخی حساب‌ها از سوی توییتر، بار دیگر بحث بین کاربران شبکه‌های مجازی بر سر این سئوال بالا گرفته که پس از توییت مناقشه‌برانگیز علی خامنه‌ای، رهبر جمهوری اسلامی در باره اسرائیل، چرا حساب کاربری او مسدود نشده است؟
علی خامنه‌ای که خصومت دیرینه با اسرائیل را به صفحات مجازی کشانده، اول تیر۹۷(سوم ژوئن ) در توییتر وریفای شده خود به انگلیسی نوشت: « اسرائیل یک تومور سرطانی در منطقه غرب آسیا است که باید برداشته شود و ازبین برود. این ممکن است واین اتفاق خواهد افتاد.»
طبق قوانین توییتر شما نمی‌توانید فرد یا گروهی از افراد را به‌طور مشخص به خشونت فیزیکی و یا مرگ تهدید کنید.
توییتر در مورد سیاست‌های خود در مورد رهبران کشورها به وبسایت Fast Companمی‌گوید حذف یک رهبر از توییتر و یا حذف توییت مناقشه‌برانگیزی متعلق به او، منتهی به پنهان کردن اطلاعات مهمی خواهد شد که مردم باید ببینند و در باره آنها بحث کنند.