مقاومت شدید شورای امنیت در برابر سیاست ترامپ در قبال ایران

گرچه دونالد ترامپ، رئیس جمهوری آمریکا، در نشست شورای امنیت سازمان ملل متحد در روز چهارشنبه چهارم مهرماه (۲۶ سپتامبر) کماکان بر سیاست سختگیرانه خود در قبال جمهوری اسلامی تأکید کرد و این کشور را مجددا هدف اتهامات سنگینی قرار داد، اما با مقاومتی جدی روبه‌رو شد.

ترامپ در این نشست دیگر کشورهای عضو شورای امنیت را فراخواند تا هم‌گام با آمریکا تلاش کنند "رژیم ایران رفتار خود را تغییر دهد". اما دیگر اعضا موکدا از توافق اتمی با جمهوری اسلامی موسوم به برجام حمایت کردند.

شورای امنیت جلسه خود را به ریاست ترامپ تشکیل داد. آمریکا در حال حاضر ریاست ادواری یک‌ماهه این قوی‌ترین نهاد بین‌المللی را برعهده دارد.

دونالد ترامپ از این موقعیت استفاده کرد و کمپین خود برای انزوای جمهوری اسلامی را شدت بخشید. او دوباره تهران را متهم به صدور "خشونت، ترور و آشوب" کرد و حکومت ایران را مهم‌ترین حامی تروریسم در جهان خواند.

رئیس جمهوری آمریکا یک روز پیش از این نشست نیز در جریان سخنرانی خود در مجمع عمومی سازمان ملل، جمهوری اسلامی را "دیکتاتوری فساد" نامیده بود.

ترامپ در ماه مه گذشته خروج آمریکا از برجام را اعلام کرد و از بازگشت تحریم‌های این کشور علیه ایران خبر داد. روز ۱۳ آبان‌ماه آینده دور دوم تحریم‌های ایالات متحده در حوزه نفت و انرژی علیه جمهوری اسلامی اجرایی خواهند شد.

تازه ترامپ در نشست روز گذشته شورای امنیت اعلام کرد که ماجرا به این تحریم‌ها هم ختم نمی‌شود و مجازات‌های دیگری نیز در پی آن خواهند آمد تا "تمامی حوزه‌های رفتار بدخواهانه" را هدف قرار دهند. او به‌خصوص حمایت جمهوری اسلامی از بشار اسد، رئیس جمهوری سوریه را مورد حمله قرار داد و گفت، ایران نیز همچون روسیه کشتار در این کشور جنگ‌زده را "ممکن کرده است".

حمایت از برجام و انتقاد از "اقدامات بی‌ثبات‌کننده"

ولی امانوئل مکرون، رئیس جمهوری فرانسه، در مقابل گفت که برخورد با ایران نباید به "سیاست تحریم" فروکاسته شود. او بر نیاز به یک "استراتژی بلندمدت" مشترک در این رابطه تأکید کرد و گفت، گرچه "برجام کامل نیست، اما گامی قاطع است".

ترزا می، نخست‌وزیر بریتانیا نیز برجام را "بهترین وسیله" برای جلوگیری از دستیابی جمهوری اسلامی به بمب اتمی خواند، اما در عین حال از "اقدامات بی‌ثبات‌کننده ایران" در منطقه ابراز نگرانی کرد.

فرانسه و بریتانیا هم‌زمان به برنامه موشکی جمهوری اسلامی و حمایت ایران از حزب‌الله لبنان و شورشیان حوثی یمن و لزوم پرداختن شورای امنیت به آن نیز اشاره کردند.

هلند از اعضای غیردائم شورای امنیت نیز تأکید کرد، تا زمانی که تهران به تعهدات خود به توافق هسته‌ای پایبند باشد این کشور نیز از آن پشتیبانی خواهد کرد.

چین و روسیه نیز از برجام حمایت کردند. چین ضمن اشاره به اینکه "هیچ توافقی بی‌نقص نیست"، از برجام به عنوان توافقی بالقوه پایدار حمایت کرد و خواستار احترام به "حق مشروع تمامی کشورها" برای روابط اقتصادی متعارف با ایران شد.

روسیه نیز بر حمایت خود از برجام تأکید کرد و خروج یکجانبه آمریکا از این توافق را "تهدیدی جدی" برای منع گسترش سلاح‌های هسته‌ای دانست.

کویت اما در نشست روز گذشته شورای امنیت، در عین تأکید بر پایبندی ایران به تعهدات هسته‌ای خود، بیشتر بر مواضع اتحادیه عرب در مقابل تهران متمرکز شد و از "دخالت‌های" جمهوری اسلامی در برخی کشورهای عربی از جمله یمن ابراز نگرانی کرد. به گفته این کشور، یمن به پایگاهی برای موشک‌هایی تبدیل شده که از سوی ایران تأمین می‌شوند.

دفاع تمام‌قد بولیوی از ایران

بولیوی قاطعانه‌ترین حمایت را در نشست شورای امنیت از جمهوری اسلامی کرد. اوا مورالس، رئیس جمهوری این کشور، "اقدامات یکجانبه آمریکا" علیه جمهوری اسلامی را قاطعانه" محکوم کرد و گفت که ایالات متحده با خروج از برجام در "پشت بهانه‌هایی برای دخالت در امور داخلی ایران" پنهان شده است.

به کانال دویچه وله فارسی در تلگرام بپیوندید

علاوه بر آمریکا، بقیه اعضای دائم شورای امنیت یعنی فرانسه، بریتانیا، چین و روسیه نیز به همراهی آلمان در توافق اتمی با ایران سهیم بودند. پس از خروج آمریکا، باقی‌ماندگان در برجام از ایران خواستند تا در جهت حفظ و نجات این توافق بکوشد.

حسن روحانی، رئیس جمهوری ایران، در نشستی خبری در مقر سازمان ملل در نیویورک گفت که تهران تا زمانی در برجام می‌ماند که بتواند از منافع آن بهره ببرد. اتحادیه اروپا در حال حاضر تلاش می‌کند راه‌هایی را برای حفظ مناسبات اقتصادی و تجاری خود با ایران بیابد و از فروپاشی برجام جلوگیری کند.

تحریم‌ها و تدابیر تنبیهی آمریکا کشورهای ثالث را هم در صورت تداوم معامله با ایران هدف قرار خواهد داد. اتحادیه اروپا می‌خواهد با ایجاد یک ساز و کار ویژه بانکی برای "نقل و انتقالات مالی مشروع"، دست‌کم از تأثیر تحریم‌های آمریکا بر طرف‌های معامله با ایران جلوگیری کند.

رئیس جمهوری ایالات متحده اما انتظار دارد که اتحادیه اروپا در نهایت در برابر آمریکا از خود نرمش نشان دهد. ترامپ اندک‌زمانی پیش از نشست شورای امنیت گفت: «فکر می‌کنم که اروپایی‌ها رفتار درستی از خود نشان خواهند داد». دیگر نمایندگان آمریکا نیز مواضع اروپا را به سختی مورد انتقاد قرار داده‌اند.

جمهوری اسلامی نشست روز گذشته شورای امنیت را به خاطر حمایت اعضای این شورا، به جز آمریکا، از برجام یک پیروزی برای خود قلمداد کرد. حسن روحانی اندک‌زمانی پس از این نشست، از اعضای شورای امنیت به خاطر حمایت از برجام و محکوم کردن حمله تروریستی اهواز سپاسگزاری کرد.

نشست روز گذشته شورای امنیت که قرار بود طبق خواست ترامپ تنها بر ایران تمرکز کند، به موضوعات عمومی‌تری هم پرداخت و وارد بحث مقابله با گسترش سلاح‌های کشتار جمعی شد. ترامپ همچنین به مذاکرات بر سر برنامه اتمی کره شمالی نیز پرداخت و ابراز خوش‌بینی کرد که با کیم جونگ اون، رهبر آن کشور، به توافقی مشخص برای خلع سلاح هسته‌ای پیونگ‌یانگ دست یابد.