نماینده مجلس: بین آمریکا و اروپا هماهنگی‌هایی شده است
۱۳۹۷ بهمن ۱۴, یکشنبه
واکنش به "ابزار حمایت از مبادلات تجاری" اروپا با ایران موسوم به اینس‌تکس که جمهوری اسلامی از ماه‌ها پیش در انتظار آن بود، پس از گذشت سه روز از اعلام رسمی آغاز راه‌اندازی آن نیز هنوز ادامه دارد. نایب رئیس مجلس شورای اسلامی در مجموع از آن استقبال می‌کند و یکی از اعضای کمیسیون امنیت ملی مجلس نیز گرچه این کانال را برای شروع بد نمی‌داند، اما از "هماهنگی‌هایی بین آمریکا و اروپایی‌ها" خبر می‌دهد.
علی مطهری، نایب رئیس دوم مجلس، روز یکشنبه ۱۴ بهمن (سوم فوریه) اینس‌تکس را "گام اول" عنوان کرد و با اشاره به اینکه "قضاوت نهایی زمانی است که ما اجرای آن را نظاره کنیم" گفت: «اروپا باید به همه تعهدات خود طبق بیانیه ماه مه ۲۰۱۸ وزیران خارجه ایران و سه کشور اروپایی عمل کند.»
مطهری در عین حال در جلسه علنی مجلس ایران افزود: «این که در خبرها آمده بود یکی از وزیران اجرای این ساز و کار را مشروط به پیوستن ایران به معاهده بین‌المللی اف‌ای‌تی‌اف دانسته است نوعی دخالت در امور داخلی ایران است و وزارت خارجه باید عکس‌العمل مناسب نشان دهد چرا که این دو موضوع را نباید به یکدیگر پیوند داد.»
پیش‌تر هم گفته شده بود که کشورهای اروپایی شرط ضروری اجرایی شدن کانال ویژه مالی خود برای معاملات غیردلاری با ایران را تصویب لوایح مقابله با پولشویی و تأمین مالی تروریسم موسوم به لوایح چهارگانه می‌دانند. برخی اعضای دولت و نمایندگان مجلس ایران نیز تأکید کرده بودند که عمل کردن به خواست‌های گروه ویژه اقدام مالی (FATF) نه تنها انتظار اروپا از جمهوری اسلامی، بلکه همچنین درخواست کشورهایی مانند چین و روسیه است.
علی مطهری از سوی دیگر گفت: «البته این ساز و کار از نظر استقلال اروپا در مقابل آمریکا و از نظر تلاش برای شکستن دلار برای آمریکا نافع است.»
"هماهنگی" اروپا و آمریکا
هم‌زمان محمدجواد جمالی نوبندگانی، عضو هیأت رئیسه کمیسیون امنیت ملی مجلس شورای اسلامی نیز منوط کردن اجرای "ابزار حمایت از مبادلات تجاری" اروپا با ایران به پیوستن جمهوری اسلامی به FATF "از سوی وزرای خارجه اروپایی" را "یک نوع گروکشی" خواند.
به کانال دویچه وله فارسی در تلگرام بپیوندید
عضو هیأت رئیسه کمیسیون امنیت ملی مجلس سپس با اشاره به اینکه اتحادیه اروپا "آنچنان که باید و شاید به تعهدات خود نسبت به جمهوری اسلامی عمل نکرده" گفت: «اروپایی‌ها صرفا در موضع اعلام سیاسی و تایید شفاهی برجام باقی ماندند و از آن فراتر نرفتند و تا مدتی نیز انتقاداتی را علیه آمریکایی‌ها مطرح می‌کردند اما اکنون به نظر می‌رسد که هماهنگی‌هایی بین آمریکا و اروپایی‌ها ایجاد شده است.»
"سناریوهایی شبیه به رخداد هلند"
جمالی نوبندگانی در بخش دیگری از سخنان امروز خود با اشاره به اینکه فرانسه همچنین با مطرح کردن مسایل موشکی و دفاعی ایران "نقش پلیس بد" را ایفا می‌کند، گفت: «احتمال می‌دهم بعضی از کشورها مانند آلمان و انگلیس نیز پشت این قضیه قرار بگیرند یا سناریوهایی شبیه به آنچه در هلند رخ داده برای فرار رو به جلو ترتیب دهند.»
اشاره این عضو هیأت رئیسه کمیسیون امنیت ملی مجلس به اتهام دست داشتن جمهوری اسلامی در ترور مخالفان خود در هلند است که باعث اخراج دو دیپلمات ایرانی از خاک این کشور شد. علاوه بر این، آلبانی نیز سفیر و یک دیپلمات دیگر ایرانی را با اتهامی مشابه از خاک خود اخراج کرد. اسدالله اسدی، از کارکنان سفارت ایران در اتریش نیز پس از بازداشت در آلمان به بلژیک منتقل شد و هنوز در بازداشت به سر می‌برد. این دیپلمات ایرانی متهم به برنامه‌ریزی برای بمب‌گذاری در نشست سازمان مجاهدین خلق در پاریس است.
اتهام ترور مخالفان یا تلاش برای چنین اقداماتی در کشورهایی نظیر هلند، دانمارک، فرانسه و آلبانی باعث شد که اتحادیه اروپا بخشی از وزارت اطلاعات ایران و دو ایرانی از جمله اسدالله اسدی را در فهرست تحریم‌های خود قرار دهد و جمهوری اسلامی را در جریان راه‌اندازی کانال ویژه مالی تحت فشار قرار دهد.
اینس‌تکس "شفافیت لازم را ندارد"
محمدجواد جمالی نوبندگانی در بخش دیگری از سخنان خود در عین اشاره به اینکه "ابزار حمایت از مبادلات تجاری" اروپا با ایران موسوم به اینس‌تکس "برای شروع بد نیست"، اما گفت که این ساز و کار "شفافیت لازم را ندارد".
این نماینده منتسب به جبهه پایداری افزود: «من امیدوارم کلماتی که در این متن مبنی بر تجارت مشروع آمده معنای عملی آن نفت در برابر غذا و دارو نباشد. این سیستمی که پول ایران به بانک‌های اروپایی فرستاده شود و از اروپایی‌ها غذا و دارویی را وارد کنیم، پسندیده نیست.»
جمالی نوبندگانی ادامه داد: «فکر می‌کنم اروپایی‌ها عامدانه ایجاد این کانال مالی را به تاخیر انداخته‌اند و تا اینجای کار از تجارت با ایران دفاعی نکرده و تقریبا به نظر می‌رسد که همین سیستم نیز به تایید آمریکا برسد.»
عضو هیأت رئیسه کمیسیون امنیت ملی مجلس تأکید کرد: «انتظار ما این است که اروپایی‌ها از ایران نفت بخرند و پول نفت را وارد کشور کنیم و بر اساس نیازمان از دیگر کشورها واردات داشته باشیم. نمی‌خواهیم به شکلی توافق شود که همان حالت اعلام نشده نفت در مقابل غذا و دارو باشد که این شرایط خطرناک است.»
اما به نظر نمی‌رسد که انتظار این نماینده مجلس به‌خصوص وارد کردن پول نفت به ایران برآورده شود، زیرا دست‌کم هنوز قرار نیست این کانال ویژه شامل مبادلات مالی ناشی از فروش نفت شود. از طرف دیگر اطلاعات تاکنونی نشان می‌دهد که از پول حاصل از فروش کالاهای ایرانی برای پرداخت کالاهای خریداری‌شده از شرکت‌های اروپایی استفاده خواهد شد و قراری مبنی بر انتقال این پول به ایران نیست.
"گروکشی" یا الزامی گریزناپذیر؟
محمدجواد جمالی نوبندگانی در مورد روابط جمهوری اسلامی با کشورهای غیراروپایی در چارچوب اینس‌تکس نیز گفت که «گویا این کانال فعلا برای اروپایی‌ها است مگر اینکه غیر اروپایی‌ها تقاضای ورود به این قضیه را داشته باشند.»
این عضو هیأت رئیسه کمیسیون امنیت ملی همچنین در رابطه با مشتریان نفت ایران، با اشاره به اینکه "کشورهای ژاپن و کره جنوبی با اولین تشر آمریکایی‌ها خرید نفت از ایران را قطع می‌کنند" یادآور شد: «چین، هند و روسیه نیز شرایط خاصی در قبال FATF دارند.». او در نهایت گفت: «منوط کردن اجرای اینس‌تکس به FATF از سوی وزرای خارجه اروپایی نیز یک نوع گروکشی بود.»
جمالی نوبندگانی در حالی منوط کردن اجرای اینس‌تکس به FATF را "گروکشی" خوانده است که برخی از نمایندگان مجلس یا اعضا و حامیان دولت روحانی بارها گفته‌اند که در صورت عدم تصویب لوایح مورد نظر گروه ویژه اقدام مالی، جمهوری اسلامی نه تنها با کشورهای عضو اتحادیه اروپا، بلکه همچنین با کشورهایی نظیر روسیه و چین نیز دچار مشکلات جدی خواهد شد.