انتقاد از ترکیب حقوقدانان پیشنهادی برای شورای نگهبان
۱۳۹۸ تیر ۲۱, جمعه
دوره شش ساله عضویت سه حقوقدان شورای نگهبان (محسن اسماعیلی، نجات‌الله ابراهیمیان و سام سوادکوهی) به زودی خاتمه می‌یابد و نمایندگان مجلس شورای اسلامی باید از میان پنج گزینه پیشنهادی رئیس قوه قضائیه جانشین آنها را انتخاب کنند.
ابراهیم رئیسی دو روز پیش (چهارشنبه ۱۹ تیر) در نامه‌ای به رئیس مجلس، علی لاریجانی، فهرست حقوقدانان پیشنهادی خود را اعلام کرد که شامل این افراد است: علی غلامی، هادی طحان نظیف، محمد دهقان، محمد حسن صادقی مقدم و عبدالحمید رئیسی.
محمود صادقی، نماینده اصلاح‌طلب تهران و عضو فراکسیون امید مجلس روز جمعه در یک پیام توئیتری نوشت: «نگاهی به ترکیب افراد معرفیشده از سوی رئیس محترم قوه قضائیه به مجلس به عنوان حقوقدان شورای نگهبان، به‌وضوح نشان از غلبه رویکرد سیاسی خاصی دارد.»
به گفته امیرحسین قاضی‌زاده هاشمی، عضو هیئت رئیسه مجلس مهلت قانونی فعالیت سه نفر از شش حقوقدان شورای نگهبان ۲۶ تیر ماه به پایان می‌رسد. او پس از معرفی گزینه‌های پیشنهادی رئیس قوه قضائیه برای جانشینی این افراد به خبرگزاری تسنیم گفت که رای‌گیری برای انتخاب آنها هفته آینده یا حداکثر دو هفته دیگر برگزار خواهد شد.
محمد دهقان، نماینده کنونی چناران در مجلس و دبیرکل جمعیت رهپویان انقلاب اسلامی است و در صورت انتخاب شدن برای عضویت در شورای نگهبان باید از نمایندگی مجلس استعفا دهد.
دهقان از چهره‌های تندرو اصولگرایان شناخته می‌شود که به خاطر موضع‌گیری‌های انتقادی علیه دولت و اصلاح‌طلبان شهرت دارد. او مدتی معاون سیاسی سازمان بسیج دانشجویی بود.
حامیان انتخاباتی رئیسی، معتمدان جنتی
جمعیت رهپویان در انتخابات ریاست جمهوری سال ۱۳۹۶ ابتدا از گروه‌های حامی محمدباقر قالیباف بود و در نهایت از نامزدی ابراهیم رئیسی حمایت کرد.
علی غلامی، یکی دیگر از افراد پیشنهادی رئیس قوه قضائیه نیز از حقوقدانانی بود که در سال ۹۶ با انتشار بیانیه‌ای پشتیبانی خود از ابراهیم رئیسی را اعلام کردند.
هادی طحان نظیف، دیگر فرد معرفیشده از سوی رئیسی نیز عضو سازمان بسیج حقوقدانان است و از سال ۱۳۸۸ وظیفه دبیری جلسات شورای نگهبان را بر عهده گرفته و با احمد جنتی، دبیر این شورا همکاری نزدیکی دارد.
گزینه چهارم، محمدحسن صادقی مقدم، از شش سال پیش مشاور عالی جنتی است و از او ستایش‌های اغراق‌آمیزی کرده است. صادقی‌مقدم در دولت اول محمود احمدی‌نژاد در معاونت برنامه‌ریزی و نظارت راهبردی ریاست‌جمهوری کار می‌کرد.
عبدالحمید رئیسی، پنجمین فردی که رئیس قوه قضائیه به مجلس معرفی کرده به نسبت چهار گزینه دیگر کمتر سیاسی و جناحی شناخته می‌شود و قاضی دادگستری است.
گرچه حقوقدانان شورای نگهبان به طور معمول از جناح اصولگرایان معرفی و انتخاب می‌شوند، از آنها انتظار می‌رود که در تصمیم‌گیری‌های خود بی‌طرفی را رعایت کنند.
نگرانی از جناحی و سیاسی‌تر شدن شورا
محمود صادقی با توجه به وجود چهره‌های فعال اصولگرا در جمع حقوقدانان پیشنهادی، در مورد برخورد جناحی آنها در شورای نگهبان ابراز نگرانی کرده است.
عضو فراکسیون امید در واکنش به افراد پیشنهاد شده از طرف ابراهیم رئیسی در پیام توئیتری خود نوشت: «این اقدام هم به اعتماد درحال بازسازی قوه قضائیه آسیب می‌زند هم به جایگاه شورای نگهبان که باید از لحاظ جناحی بی‌طرف باشد.»
دویچه وله فارسی را در اینستاگرام دنبال کنید
اصلاح‌طلبان به خصوص به خاطر نزدیک بودن انتخابات دوره بعدی مجلس به ترکیب اعضای شورای نگهبان که وظیفه نظارت بر انتخابات و بررسی صلاحیت داوطلبان نامزدی در رقابت‌های انتخاباتی را بر عهده دارند حساس هستند.
حساسیت اصلاح‌طلبان و حامیان دولت به معرفی فعالان سیاسی اصولگرا برای عضویت در شورای نگهبان، با رضایت نسبی آنها از عملکرد محسن اسماعیلی و نجات‌الله ابراهیمیان در شش سال گذشته بی‌ارتباط نیست.
خبرگزاری دولتی ایرنا روز پنجشنبه در گزارشی اسماعیلی را فردی "باسابقه و مورد اعتماد" و ابراهیمان را کسی معرفی کرد که "مدتی مواضع اصلاح‌طلبانه جالبی" در شورای نگهبان داشته است.
به کانال دویچه وله فارسی در تلگرام بپیوندید
اعضای شورای نگهبان شامل شش "فقیه" و شش حقوقدان هستند؛ فقهای این شورا را رهبر جمهوری اسلامی منصوب می‌کند و حقوقدانان را رئیس منصوب رهبر در قوه قضائیه به مجلس پیشنهاد می‌کند.
یکی از وظایف شورای نگهبان بررسی مغایرت یا عدم مغایرت مصوبات مجلس با قانون اساسی و قوانین شرعی است که با رای اکثریت اعضای این شورا اعلام می‌شود.