طرح آلمان؛ مشارکت غیرنظامی در امنیت کشتیرانی در تنگه هرمز

دولت آلمان پس از آنکه به پیشنهاد پیوستن به نیروهای نظامی آمریکا برای حفاظت از تردد کشتی‌ها در آبهای خلیج فارس پاسخ منفی داد، خود با یک طرح جدید وارد صحنه شده است. روز دوشنبه ۱۴ مرداد (۵ اوت) یعنی هم‌زمان  با خبر پیوستن بریتانیا به طرح نظامی آمریکا برای برقراری کنترل امنیت کشتیرانی در تنگه هرمز، هایکو ماس، وزیر خارجه آلمان از «یک ماموریت اروپایی» در این منطقه سخن گفت؛ ماموریتی متفاوت با آنچه آمریکا و بریتانیا در پی آن هستند.

طرح آلمان این است که «اتحادیه اروپا نهایتا اطلاعاتی درباره میزان خطراتی که برای تردد کشتی‌ها وجود دارد را جمع‌‌آوری کند و به کشتی‌های تجاری ارائه دهد.» به نظر وزیر خارجه آلمان، این کار می‌تواند «تا حدودی باعث بازدارندگی طرف مقابل شود اما در صورت حمله نظامی، پاسخ متقابل داده نخواهد شد.»

آلمان در حال حاضر می‌خواهد برآورد کند که کشورهای اتحادیه اروپا تا چه اندازه از چنین ماموریتی حمایت می‌کنند. وزارت خارجه آلمان از شروع گفت‌وگوهایی در همین باره با فرانسه در هفته جاری خبر داده با این توضیح که رسیدن به توافق بر سر چنین اقدامی زمان خواهد برد.

این طرح در حالی از سوی وزیر خارجه آلمان پیشنهاد شده که در روزهای اخیر بخشی از سیاستمداران آلمان از احزاب مختلف خواهان شرکت در ماموریت تامین امنیت کشتیرانی در آب‌های خلیج فارس و تنگه هرمز شده بودند. از نظر این سیاستمداران، نشستن و نظاره کردن بر آنچه در آبهای خلیج فارس می‌گذرد هم اعتبار آلمان را خدشه‌دار می‌کند و هم به گفته رودریش کیس‌وتر، عضو حزب دمکرات مسیحی «به ایران مجال بیشتری برای افزایش استراتژی تحریک آمیز خود بر ضد آمریکا می‌دهد.»

نیروی دریایی آلمان ضعیف‌تر از همیشه

 برخی دیگر از سیاستمداران خواهان حفظ فاصله آلمان با سیاست‌های آمریکا هستند. در مجموع احزاب مختلف آلمان، از جمله حزب سبزها، سوسیال دمکرات، لیبرال‌ها و حتی حزب راستگرای "آلترناتیو برای آلمان" نظر منفی نسبت به طرح «ماموریت اروپایی» ندارند. حتی پتر بایر، هماهنگ کننده مناسبات سیاسی آلمان با آمریکا خواستار تشکیل یک ائتلاف اروپایی برای تامین امنیت کشتیرانی در خلیج فارس شده و گفته است که آلمان می‌تواند فرماندهی این ائتلاف را برعهده گیرد.

ولی مسئله اینجاست که وظایف و نحوه عمل «ماموریت نظارت اتحادیه اروپا» هنوز به شکل دقیق روشن نیست. ماموریت اتحادیه اروپا در مبارزه با دزدان دریایی در شاخ آفریقا در سال‌های اخیر حمایت از این مبارزه با استفاده از هواپیماهای تجسسی از نوع "P-3C Orion" بوده است. 

طرح شرکت یا عدم شرکت آلمان در تامین امنیت تردد کشتیرانی در خلیج فارس همراه با آمریکا یک بار دیگر ضعف‌های ارتش آلمان را نمایان کرد. هانس پتر بارتلز، نماینده پارلمان در وزارت دفاع آلمان به گروه «فونکه مدین» گفته است که این امر فرای توان نظامی آلمان است و «نیروی دریایی آلمان هرگز این قدر ضعیف نبوده است.» او گفته است « نیروی دریایی آلمان باید ۱۵ ناو می‌داشت که در حال حاضر بسیار از این رقم فاصله دارد.» او هفته گذشته گفته بود که هفت ناو جنگی آلمان از رده خارج شده‌اند.

برای راه افتادن «ماموریت نظارتی اروپا» باید همه کشورهای عضو اتحادیه با آن موافق باشند و به آن رای دهند.