۸ و ۹ مه، گرامیداشت یاد قربانیان جنگ جهانی دوم، روز تفاهم و صلح و آشتی

در طول جنگ جهانی دوم مجموعا ۵۵ میلیون انسان جان خود را از دست دادند. بیش از نیمی از آنان غیرنظامی بودند. میلیونها انسانی که یا براثر بمباران هوایی شهرهای بزرگ زیر آوار مدفون شدند، یا از گرسنگی و سوءتغذیه مردند و یا در ارودگاه‌های مرگ کشته شدند.

هنوزهم بسیاری مفقودالاثر به شمار می‌آیند. مردگانی که یا در گورهای دسته جمعی بی نام و نشان، در گودال هایی که با شتاب حفاری شده‌اند، مدفونند و یا در اعماق دریا، در میان قایق‌ها، به خواب رفته‌اند. نه کسی آنان را به یاد می‌‌‌آورد نه از سرنوشت شان آگاه است. اما هنوزهم هستند کسانی که با سماجت در برابر فراموشی، این گورها را می‌جویند، هویت قربانیان را شناسایی می‌کنند و با احترام آنان را به خاک می‌سپارند.

در ۸ مای ۱۹۴۵ سرانجام آلمان معاهده تسلیم بی قید و شرط خود را در برابر نیروهای متفق شوروی، آمریکا، فرانسه و بریتانیا، به امضا رساند. از آن زمان تاکنون این روز در اروپا سمبل پایان دوران فاشیسم، کشتار میلیونی انسان‌ها، پایان جنایت نازی‌ها و همچنین سمبل روز رهایی از رژیم نازی است.

آنه فرانک یکی از مشهورترین قربانیان جنگ جهانی دوم است. دفترچه خاطرات او در بیداری وجدان جهانی نسبت به تعقیب و آزار یهودیان اروپا تاثیر بسزایی داشته و یکی از پرخواننده ترین آثاری است که درباره این دوران نوشته شده است. در سال ۱۹۴۴ او به همراه خانواده‌اش در مخفیگاه شان در آمستردام دستگیر و به اردوگاه آشویتس و سپس به اردوگاه برگن بلزن منتقل شدند. آنه فرانک در سال ۱۹۴۵ در همین ارودگاه درگذشت.

هسته اصلی گروه "رز سفید"، مشهورترین گروه مقاومت در برابر حکومت رایش سوم، یک خواهر و برادر به نام‌های سوفی و هانس شل، کریستف پروبست، ویلی گراف، الکساندر شمورل و پرفسور کورت هوبرت بودند. این گروه در فاصله سال‌های ۱۹۴۲ تا ۱۹۴۳ موفق به پخش شش اعلامیه شد که در آن مردم را دعوت به مقاومت در برابر رژیم نازی می‌کرد. شهامت آنان در مبارزه علیه رژیم نازی آلمان به بهای از دست دادن جانشان تمام شد.

در روز ۸ مه سال ۲۰۱۹ در بسیاری از کشورهای اروپایی مراسم جشن روز رهایی یا جشن پایان جنگ جهانی دوم برگزار شد. در فرانسه روز رهایی تعطیل رسمی است. در مراسم سال گذشته امانوئل مکرون رییس جمهور فرانسه با گذاشتن یک تاج گل روی آرامگاه سرباز گمنام (واقع در طاق پیروزی) یاد قربانیان جنگ جهانی دوم را گرامی داشت.

در آلمان با آنکه روز رهایی از استبداد نازی‌ها روز تعطیل عمومی محسوب نمی‌شود، اما مراسم و برنامه‌های مختلف و متناسبی با این روز برگزار می‌گردد. بسیاری از آلمانی‌ها در این روز از پایان جنگ و قربانیان بی‌شمار آن یاد می‌کنند. برای نسل قدیمی روز ۸ مه نه روز رهایی که روز شکست آلمان محسوب می شود.

جنگ جهانی دوم در اتحاد جماهیر شوروی پیشین حدود ۲۷ میلیون قربانی به جا گذاشته و هر خانواده یک یا چند تن از عزیزانش را در این جنگ از دست داده است. از اینرو گرامیداشت روز پیروزی نزد روس‌ها یک رویداد مهم است و با آنکه یک نسل آن را پشت سر گذاشته، اما هنوزهم مرسوم مانده است. به مناسبت چنین جشن‌هایی غواصان در آب‌های سرد خلیج آمور پرچم روسیه را به اهتزاز درمی‌آورند.