آزادی پناهی در پی انتقادهای بین‌المللی
۱۳۸۹ خرداد ۴, سه‌شنبه
جعفر پناهی، کارگردان سینمای ایران، روز سه شنبه، ۴ خرداد (۲۵ مه) با پرداخت ۲۰۰ میلیون تومان وثیقه به طور موقت آزاد شد. طاهره سعیدی همسر پناهی به خبرگزاری فرانسه گفته است که سینماگر نامی از زندان مستقيما راهی بيمارستان شده تا زیر مراقبت پزشکی قرار گيرد.
گفته می‌شود که پناهی پس از يک هفته اعتصاب غذای خشک، روحیه بسيار خوبی دارد، اما به دليل بيماری اسپاسم در قفسه سينه، ديسک کمر و مشکلات جسمی ناشی از زندان، به استراحت و درمان نیاز دارد.
خبرگزاری دانشجویی ایران (ایسنا) به نقل از پایگاه اطلاع‌رسانی دادسرای عمومی و انقلاب تهران گزارش داد که آزادی جعفر پناهی به دستور بازپرس و با تائید دادستان صورت گرفته است. دادسرای انقلاب اعلام کرده که پرونده‌اتهامی جعفر پناهی با صدور کیفرخواست به دادگاه انقلاب اسلامی تهران ارسال خواهد شد.
بازداشت در شرایط پرابهام
جعفر پناهی ۱۰ اسفند سال گذشته (اول مارس ۲۰۱۰) به همراه ۱۷ نفر از دوستان و بستگان، از جمله همسر و دخترش، در منزل خود در تهران بازداشت شد. بیشتر افراد بازداشت‌شده روزهای بعد آزاد شدند، اما فیلمساز ۴۹ ساله نزدیک سه ماه در زندان اوین باقی ماند.
اتهام پناهی هنوز به طور رسمی مشخص نشده و مقامات رسمی تنها چند روز بعد درباره آن اظهارنظر کردند. برخی از منابع در ایران گفته‌اند که پناهی قصد داشته "درباره اعتراضات پس از انتخابات ایران" فیلمی تهیه کند و در شب دستگیری در مرحله تدارک این فیلم بوده است.
آقای پناهی پس از نزدیک به ۸۰ روز بازداشت، در اعتراض به شرایط سخت زندان از روز یکشنبه ۲۶ اردیبهشت (۱۶ مه) دست به اعتصاب غذا زد. او در نامه‌ای اعلام کرد که به خاطر "بدرفتاری مأموران در زندان و تهدیدها و اتهام‌های واهی" دست به اعتصاب غذا می‌زند و تنها به شرط "دیدار با خانواده، حق داشتن وکیل و آزادی بدون قید و شرط" اعتصاب خود را خواهد شکست.
آقای پناهی ۴ روز پس از اعتصاب غذا، امکان یافت که در حضور عباس جعفری دولت‌آبادی، دادستان تهران، با خانواده و وکیل خود دیدار کند. دادستان تهران در گفت‌و‌گو با خبرگزاری دانشجویان (ایسنا) گفت که در بازدید از زندان اوین، با درخواست آقای پناهی مبنی بر آزادی قبل از محاکمه موافقت شده است. او همچنین گفت که پرونده آقای پناهی با تکمیل تحقیقات و با صدور کیفرخواست برای رسیدگی به دادگاه انقلاب اسلامی ارسال خواهد شد.
اعتراض‌های بین‌المللی
بازداشت جعفر پناهی با اعتراض گسترده محافل بین‌المللی روبرو شد. عده بیشماری از روشنفکران ایرانی و هنرمندان جهانی خواستار آزادی فوری آقای پناهی شدند.
شیرین عبادی، حقوقدان ایرانی و برنده جایزه صلح نوبل، روز پنجشنبه (۲۰ مه) در مراسم دریافت "جایزه ویژه دموکراسی" در شهر بن (آلمان) این جایزه را به جعفر پناهی و محمد نوری‌زاد، فیلمساز و روزنامه‌نگار دیگر ایرانی که همچنان در زندان است، تقدیم کرد.
در جشنواره سینمایی کن امسال (۱۲ تا ۲۳ مه) نیز نام جعفر پناهی بر سر زبان‌ها بود. او در شرایطی که در زندان اوین محبوس بود، به عنوان عضو هیئت داوران جشنواره انتخاب شده بود.
عباس کیارستمی در مصاحبه مطبوعاتی خود در جریان فستیوال، با تأثر از اعتصاب غذای جعفر پناهی در زندان اوین خبر داد. کیارستمی در جلسه مطبوعاتی به ادامه بازداشت آقای پناهی اعتراض کرد و گفت: «ما نمی‌توانیم نسبت به موضوعی که اهمیتش در این لحظه نه فقط برای من، بلکه برای همه ما شاید بیشتر از سینماست بی‌تفاوت باشیم، جایی که خود سینما زیر سؤال رفته است.»
روز چهارشنبه (۲۹ اردیبهشت) کمپین حمایت از جعفر پناهی با حضور چند سینماگر ایرانی و خارجی طی کنفرانسی خبری در کنار تالار اصلی جشنواره کن برگزار شد. در این کنفرانس خبری که به همت سازمان فرهنگ فرانسه، وابسته به وزارت امور خارجه این کشور برگزار شد، بهمن قبادی، محسن مخملباف، ژولیت بینوش و شماری از شخصیت‌های سرشناس فرهنگی حضور داشتند.
جعفر پناهی در انتخابات ریاست جمهوری سال گذشته آشکارا از میرحسین موسوی حمایت می‌کرد و پس از انتخابات در تجمع‌های اعتراضی شرکت کرده بود.
جعفر پناهی با فیلم‌هایی مانند بادکنک سفید، دایره، طلای سرخ و آفساید از اعتبار بین‌المللی بالایی برخوردار است. فیلم "بادکنک سفید" در سال ۱۹۹۵ جایزه "دوربین طلایی" را از جشنواره سینمایی کن برنده شد. فیلم آفساید در سال ۲۰۰۶ جایزه "خرس نقره‌ای" را برای بهترین کارگردانی در جشنواره برلین از آن خود ساخت. فیلم "دایره" در سال ۲۰۰۰ بهترین فیلم جشنواره سینمایی ونیز شناخته شد.