آشکار شدن شکاف عمیق در ساختار قدرت ترکیه
۱۳۹۲ دی ۸, یکشنبهرجب طیب اردوغان، نخستوزیر ترکیه، که حالا با روشن شدن ابعاد جدیدی از پرونده فساد مالی اعضای کابینه و بستگانش پایههای دولتاش را لرزان میبیند، روز شنبه (۷دی/ ۲۸دسامبر) از فتحالله گولن، متحد پیشین خود که ساکن آمریکا است به شدت انتقاد کرد و بحران جاری در ترکیه را نتیجه "توطئه خارجیها" و "یک کمپین عظیم بینالمللی" علیه دولت خود خواند.
به گزارش خبرگزاری اسوشیتدپرس، اردوغان در جمع هواداران خود در استانبول تاکید کرد که از سمت خود استعفا نخواهد داد و برای اولین بار با اشاره مستقیم به فتحالله گولن، اعلام کرد که حامیان او با نفوذ در پلیس و قوه قضائیه ترکیه پرونده فساد اقتصادی را برای مخدوش کردن چهره او و دولتاش طراحی کردهاند.
با این حال تحلیلگران به بروز شواهدی از شکننده بودن اتحاد موقت دولت اسلامگرای اردوغان با ارتش سکولار ترکیه اشاره میکنند؛ ارتشی که طی ۱۱سال حکومت حزب "عدالت و توسعه" (حزب اردوغان)، همواره با دیده تردید به اردوغان و دولتاش نگریسته است.
بیشتر بخوانید: نقش سه ایرانی در دور زدن تحریمها و "فساد مالی ترکیه"
با آشکار شدن جزئیات پرونده فساد مالی دولت اردوغان، حالا شکاف موجود در هیات حاکمه ترکیه بیش از پیش هویدا شده است؛ شکافی که تا کنون در راهروهای قدرت در ترکیه تلاش زیادی برای پنهان نگه داشتن آن انجام شده بود. برخی از تحلیلگران میگویند ارتش به جنبش "خدمت" فتحالله گولن و هوادارانش هم بیاعتماد است و با وجود اختلافات و تردیدهای فاحش، دولت اردوغان را گزینه بهتری میداند.
هشدار نسبت به اقدامات اقتدارگرایانه دولت ترکیه
رجب طیب اردوغان تا کنون بارها تاکید کرده که این "نیروهای خارجی" هستند که قصد دارند با بهراه انداختن بحران، ترکیه را بیثابت کنند و پرونده فساد مالی را هم ساخته دست آنها خوانده است. با این حال بخشی از مردم ترکیه با بیاعتمادی پیگیر نزاع قدرت در این کشور است و بسیاری از شهروندان این کشور نیز با حضور در خیابانها رسما خواستار کنارهگیری اردوغان از قدرت شدهاند.
مقامات اروپایی از دولت ترکیه خواستهاند که امکان تحقیق آزادانه در پرونده فساد مالی را فراهم کند. گفته میشود دولت اردوغان سخت در تلاش است تا بررسیها را متوقف کند. مولود چاوشاوغلو، مسئول جدید دولت برای ارتباط با اتحادیه اروپا اعلام کرده که تحولات جاری مربوط به امور داخلی ترکیه است. او همچنین گفت: «به دوستان اروپایی خود توصیه میکنیم که در هنگام اظهارنظر پیرامون مسائل داخلی ترکیه محتاطانه عمل کنند.»
در پی افزایش انتقادهای بینالمللی از دولت ترکیه، فرانک والتر اشتاینمایر، وزیر امور خارجه آلمان، هم از مقامات ترکیه خواسته است که امکان بررسی رسوایی فساد مالی را فراهم کنند.
به گزارش خبرگزاری آلمان، اشتاینمایر گفت: «صرفنظر از اینکه چه کسانی با اتهام فساد مالی مواجهاند، ما به قدرت نظام حکومتی ترکیه اعتماد داریم و میدانیم که میتواند ابهامات موجود را برطرف کند.» او تاکید کرد که ترکیه «لنگرگاه ثبات در خاورمیانه» است و جهان به برقراری ثبات در این کشور نیاز دارد.
در پی اعتراضات مردمی علیه دولت اردوغان در شهرهای مختلف ترکیه و سرکوب معترضان توسط نیروهای پلیس، گروهی از ترکهای ساکن آلمان هم روز شنبه در برلین به خیابانها آمدند و به انتقاد از شیوه غیردموکراتیک حکومت رجب طیب اردوغان پرداختند. ترکها بزرگترین اقلیت قومی ساکن آلماناند.
جم ازدمیر، رئیس ترکتبار حزب سبزهای آلمان، هم نسبت به وقایع جاری در ترکیه به شدت ابراز نگرانی کرد و گفت: «رجب طیب اردوغان در حال پیادهسازی مدلی شبیه مدل حکومتداری پوتین در روسیه است و این چیزی نیست جز اقتدارگرایی و فساد اقتصادی.»