آیا رابطه‌ای بین جرم و کشوری که مجرم از آن آمده وجود دارد؟
۱۳۹۷ فروردین ۲, پنجشنبه
خبری ناگوار مدتهاست که شهروندان آلمان را به خود مشغول کرده است: قتل دختری آلمانی که دانشجوی رشته پزشکی بود به دست یک پناهجوی افغان. مهاجم مردی جوان بود که در اکتبر سال ۲۰۱۶ در فرایبورگ گلوی یک دختر دانشجوی ۱۹ ساله را تا سرحد بیهوشی فشرد و سپس چندبار به او تجاوز کرد.
حسین ک. پناهجوی جوان افغان، سپس پیکر نیمه‌جان این دختر دانشجو را به رودخانه "درایزام" در فرایبورگ افکند و این دختر در نهایت غرق شد و جانش را از دست داد. طبق ارزیابی پزشک قانونی مرگ این دختر دانشجو دست‌کم یک ساعت طول کشید. از این رو دادگاه در حکم خود علیه حسین ک. از "سنگینی ویژه‌ی جرم" سخن گفت.
بیشتر بخوانید: پناهجوی متهم به قتل دختری در فرایبورگ به حبس ابد محکوم شد
حسین ک. در دادگاه اعلام کرد که ناگهانی و بدون برنامه‌ریزی قبلی مرتکب این جرم شده است. او همچنین گفت هنگامی که به این دختر حمله کرده، مست و نشئه بوده است. دادگاه فرایبوگ حسین ک. را به جرم تجاوز و قتل این دختر ۱۹ ساله به حبس ابد محکوم کرد. حضاری که در صحن دادگاه بودند، پس از اعلام رأی با کف زدن خرسندی خود را از حکم دادگاه نشان دادند.
رسانه‌های آلمان پیش‌تر گزارش‌های گوناگونی در باره سابقه این پناهجو منتشر کرده بودند. طبق این گزارش‌ها حسین ک. در سال ۲۰۱۳ میلادی در جزیره کرفو در یونان نیز به خاطر آزار جنسی خشونت‌آمیز علیه زنی جوان به ده سال حبس محکوم شده بود.
واکنش رسانه‌ها
گرچه حکم صادره‌شده از سوی دادگاه فرایبورگ هنوز رسمی نیست و حسین ک. و وکلای او یک هفته فرصت دارند تا درخواست تجدیدنظر کنند، اما در صورت بسته شدن این پرونده نیز بحث در باره بزهکاران خارجی در آلمان ادامه خواهد یافت.
بیشتر بخوانید: سیاست جدید دولت آلمان در قبال پناهجویان و مسائل امنیتی
رسانه‌ها و شبکه‌های اجتماعی در آلمان به شدت نسبت به این حادثه واکنش نشان داده‌اند و در این کشور ترس از خارجی‌ها به شدت بالا گرفته است. همدردی شهروندان آلمانی از جمله با نهادن گل و شمع در محل کشته شدن ماریا لادنبورگر، دانشجوی پزشکی، اوج گرفت.
اما آنچه در رسانه‌ها و شبکه‌های اجتماعی آلمان کمتر بازتاب یافت، تجمع افغان‌ها پس از این حادثه در مرکز شهر فرایبورگ بود که ابراز تاسف کردند و مراتب همدردی خود را با بازماندگان ماریا، دختر دانشجوی قربانی، اعلام کردند.
بیشتر بخوانید: به کانال دویچه وله فارسی در تلگرام بپیوندید
یک زوج پناهجو در این مراسم به خبرنگاران گفته بودند: «ما با این اقدام می‌خواهیم توضیح دهیم که همه پناهجوها مجرم نیستند.» سخنان این زوج به گونه‌ای بود که گویی آنها باید به خاطر اقدام این مهاجم افغان پوزش بخواهند.
سازمان‌های مدافع پناهجویان در فرایبورگ مجبور شدند پس از این حادثه سایت‌های اینترنتی خود را ببندند، زیرا حمله به این سازمان‌ها، همراه با توهین و فحاشی و دشمنی به شدت اوج گرفته بود.
کشور مبدأ تا چه حد در جرم خارجی‌ها موثر است؟
دوریس لیبشر، یکی از حقوق‌دانان دانشگاه هومبولت برلین، در باره بزهکاران خارجی در آلمان می‌گوید: «ما در حال حاضر متمرکز روی مهاجمان غیرآلمانی هستیم. اما آنچه معمولا نمی‌بینیم این است که نظر ما تاثیراتی منفی روی شهروندان خارجی‌ای می‌گذارد که بدون دلیل متهم می‌شوند.»
دوریس لیبشر که تحقیقات‌اش در باره نژادگرایی و مبارزه با تبعیض است، می‌گوید: «اتهام‌های نژادپرستانه و غیرانسانی در سال‌های اخیر، بار دیگر مد شده و در این میان اقلیت‌ها هستند که از این حوادث رنج می‌برند.»
دانیلا هونولد، جرم شناس آلمانی که در دانشگاه پلیس این کشور در باره مجرم‌ها تحقیق می‌کند، بر این نظر است که بحث در باره ربط دادن جرم به کشور مبدأ مجرم راه به جایی نخواهد برد. او می‌گوید: «از دیدگاه جرم‌شناسی، کشور مبدأ مجرم هیچ ربطی به جرمی که او مرتکب شده ندارد و این ارتباط نمی‌تواند عمل مجرمانه او را توضیح بدهد.»
بیشتر بخوانید: بیش از ۲۲۰۰ حمله به پناهجویان ساکن آلمان طی یک سال
این جرم‌شناس دانشگاه پلیس آلمان می‌گوید تمرکز روی کشور مبدأ سبب می‌شود که فاکتورهای بسیار مهم دیگری که در ارتکاب این جرم موثر بوده، کم رنگ شود و مورد توجه قرار نگیرد؛ فاکتورهایی چون تاثیر مواد مخدر در ارتکاب جرم، یا وجود شاهدها در محل ارتکاب جرم.
خانم دانیلا هونولد در ادامه می‌گوید که گاهی تمرکز روی کشور مبدأ حتی می‌تواند نتایج اشتباهی را به همراه آورد. او کشتن چندین خارجی در آلمان توسط راستگرایان افراطی گروه "ناسیونال سوسیالیست‌های زیرزمینی (NSU)" را به عنوان نمونه مطرح می‌کند.
دانیلا هونولد می‌گوید که در نمونه بالا پلیس آلمان به این جهت که بیشتر کشتگان این حوادث شهروندان ترکیه بودند، معیار را اختلافات خانوادگی و مبارزه باندهای قاچاق مواد مخدر ترکیه در آلمان گذاشت و به این ترتیب از جهت اصلی تحقیقات خارج شد.
افشای کشور مبدأ مجرمان خارجی
بحث در باره مجرمان خارجی در رسانه‌های آلمان با حوادث کریسمس سال ۲۰۱۵ میلادی در شهر کلن آلمان به شدت اوج گرفت. در این شب بسیاری از مردان جوانی که بیشترشان شهروندان کشورهای شمال آفریقا بودند، به آزار و اذیت زنانی پرداختند که در نزدیکی ایستگاه اصلی قطار این کشور تجمع کرده بودند.
تا آن زمان رسانه‌ها کشور مبدأ خارجیان مجرم را تنها در شرایط خاص اعلام می‌کردند. پس از این حوادث اما راه برای معرفی کشوری که مجرم از آنجا به آلمان آمده است نیز باز شد.