"اختلالات خیلی مشهود" در اینستاگرام و پیامد آن برای کاربران
۱۴۰۱ شهریور ۴, جمعه
رضا الفت نسب، عضو هیئت مدیره اتحادیه کسب و کارهای مجازی می‌گوید، در اینستاگرام "خیلی مشهود" اختلالاتی به وجود آمده است. الفت‌‌نسب در مصاحبه با سایت‌های داخلی، متضرران اصلی این اختلالات را کسب و کارهای آنلاین به ویژه "کسب و کارهای خرد" می‌داند که "شاید تنها راه معاششان همین اینستاگرامی باشد که در آن ترافیک زیادی را ایجاد کرده‌اند."
عضو هیئت مدیره اتحادیه کسب و کارهای مجازی با استناد به آمار سال گذشته مرکز آمار ایران شمار کاربرانی را که "به نحوی کسب و کارشان با اینستاگرام مرتبط شده، حدود ۱۱ میلیون نفر" اعلام کرده است.
مردادماه امسال شبکه اینترنت در ایران با اختلالات گسترده‌ای روبرو بود. برخی کاربران تلگرام و توییتر در این ماه گزارش دادند که برای ورود به تلگرام و توییتر با مشکل عدم دریافت کد فعال‌سازی مواجه شده‌اند و اینستاگرام هم چندین روز با اختلالاتی روبرو بود. روز ۲۶ مردادماه شرکت ارتباطات زیرساخت در اطلاعیه‌ای از رفع اختلالات خبر داد.
بیشتر بخوانید:مسدود شدن کد ورود به توییتر و تلگرام در ایران
عضو هیات مدیره اتحادیه کسب و کارهای مجازی با اشاره به اختلالاتی که در شبکه اینستاگرام وجود دارد، گفت: «آقایان این را قبول نمی‌کنند». او عدم اعلام صریح موضع در این باره توسط دولت را یکی از مشکلات اصلی دانست: « چه در زمان طرح صیانت و چه در مقطع کنونی که با اختلالاتی مواجه هستیم، نه رئیس جمهور و نه وزیر به موضع و تصمیم خود اشاره نمی‌کنند.»
رضا الفت نسب استقبال بالای صاحبان کسب و کارهای خرد از اینستاگرام را به دلیل حجم بالای کاربرانی می‌داند که در این شبکه حضور دارند. دلیل آن هم به گفته این کارشناس، "سیاست‌های اشتباه در سال‌های گذشته" بوده است. الفت نسب تأکید کرد: «تمام شبکه‌های اجتماعی را فیلتر کردند و فقط همین اینستاگرام مانده است که در همین هم دارند اختلال ایجاد می‌کنند.»
استقبال کاربران و صاحبان کسب و کارهای آنلاین از اینستاگرام، تلگرام و واتساپ
گزارش سالانه نوین هاب (پلتفرم جامع مدیریت شبکه های اجتماعی) نشان می‌دهد که اینستاگرام، تلگرام و واتساپ در یک سال اخیر به محبوب‌ترین شبکه‌های اجتماعی در ایران تبدیل شده‌اند.
تقریبا ۵ سال از زمانی که تلگرام از جمله با هدف کاهش کاربران و کشاندن کاربران به پیام‌رسان‌های داخلی به دستور مقامات قضایی در ایران فیلتر شد، می‌گذرد. اما با وجود این، به گزارش نوین هاب، تگلرام همچنان دومین پیام‌رسان محبوب پس از واتساپ در ایران است.
بر پایه این گزارش، اینستاگرام با ۴۸ میلیون کاربر محبوب‌ترین آنها در میان ایرانی‌هاست. از شیوع کرونا در دوسال گذشته به عنوان عاملی یاد می‌شود که باعث افزایش شمار کسب و کارها در اینستاگرام شده است.
مرکز پژوهشی "بتا" (بررسی و تحلیل اطلاعات و داد‌ه‌ها)، در آخرین گزارش خود در مورد تحلیل شبکه‌های اجتماعی در سال ۱۴۰۰ یکـی از دلایل افزایـش میـزان اسـتفاده از فضای این شبکه‌های اجتماعی بـرای کاربـران را "سـهولت کسـب و کار در آن و کاهـش هزینه‌هـای سـربار همچـون اجـاره مغـازه" دانسته است.
"بلاتکلیفی" کاربران و صاحبان کسب و کارهای اینترنتی
عضو هیات مدیره اتحادیه کسب و کارهای مجازی در کنار سکوت مسئولان، مشکل دیگری را که صاحبان کسب و کارهای اینترنتی با آن روبرو هستند این گونه توضیح می‌دهد: « در قانون چیزی پیش‌بینی نشده که اگر اختلالی در اینترنت به وجود بیاید و کسب و کارها ضرر کنند، چه کسی باید پاسخگو باشد.»
الفت نسب با اشاره به "بلاتکلیفی" در این حوزه، همچنین انتقاد کرده است: « هر روز افراد مختلف ابراز نگرانی می‌کنند و سوال می‌پرسند که آیا طرح صیانت کلید خورده است؟ وقتی در این مورد سکوت می‌کنند و چیزی نمی‌گویند و در کنارش اختلالاتی را هم اعمال می‌کنند، چنین شائبه‌هایی هم به جود می‌آید.»
بسیاری از کاربران و کارشناسان اختلالات اخیر را ناشی از اجرای طرح جدید صیانت و محدودسازی کاربران می‌دانند که به نگرانی‌هایی در مورد قطعی ناگهانی اینترنت در ایران دامن زده است.
"قانون یا طرح صیانت وجود ندارد"
این در حالی است که عیسی زارع پور دوم شهریورماه در مصاحبه با خبرگزاری‌های داحلی تأکید کرد، در ایران "چیزی به عنوان قانون یا طرح صیانت نداریم". وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات در ادامه توضیح داد: «بحث هایی در مجلس هست و هنور تبدیل به قانون نشده و تا چیزی قانون نشود مکلف به اجرا نیستیم.»
بیشتر بخوانید: وزیر ارتباطات: داریم مردم را از فیلترشکن‌ها بی‌نیاز می‌کنیم
او همچنین درباره اختلالات اخیر پیش‌آمده در اینستاگرام گفت: «خطوطی که ترافیک اینستاگرام روی آنها بود چند ساعت دچار قطعی شده بودند و آن هم حل شد و الآن هیچ مسأله ای نداریم.» او اختلالا پیش آمده را "مقطعی" و "طبیعت شبکه" خواند.
وزیر ارتباطات در ادامه تأکید کرد: «ما مکلفیم یک شبکه پرسرعت، با کیفیت و امن برای آحاد مردم ایجاد کنیم و داریم برای آن تلاش می کنیم. حادثه مثل همه جای دنیا پیش می آید.»
طرح "صیانت" برای محدودسازی جریان آزاد اطلاعات و کاربران
نخستین بار تیرماه ۱۴۰۰ "طرح صیانت از حقوق کاربران در فضای مجازی و ساماندهی پیام‌رسان‌های اجتماعی" مطرح شد. این طرح که موجـب محدودیـت کسـب و کارهای اینترنتـی، نقـض حقـوق شـهروندی و حریم خصوصی می‌شـود، با واکنش بی‌سابقه کاربران، کارشناسان و حتی برخی محافظه‌کاران روبرو شد.
در نهایت اسفند ماه گذشته هیات رئیسه مجلس شورای اسلامی ایران تصمیم کمیسیون مشترک مجلس در تصویب طرح "صیانت" برای محدودسازی اینترنت را باطل کرد.
ظاهرا قرار است اکنون تکلیف این طرح خارج از مجلس مشخص شود. رئیس مجلس از شورای عالی فضای مجازی خواسته است در تدوین سیاست‌های کلان فضای مجازی مشارکت کند.