ارعاب، بازداشت و خطر اعدام در کردستان

آقای خوشحالی، مطلع شدیم که آقای آکو کردنسب از همکاران هفته‌نامه کرفتو را دیروز بازداشت کردند، شما شاهد بازداشت ایشان بودید؟

بهزاد خوشحالی: آقای کردنسب، مسؤول بخشهای خبر هفته‌نامه ساعت ۱۱ صبح دیروز به وسیله اداره کل اطلاعات استان کردستان در محل هفته‌نامه بازداشت شدند. من آنجا نبودم، اما امروز ساعت یازده و نیم جهت تفهیم اتهام به شعبه ۴ بازپرسی دادگاه سنندج منتقل شدند.

و چه اتهامی به ایشان زده شده است؟

بهزاد خوشحالی: اتهام ایشان مشخص نشد، چون زمانی که ما رسیدیم به دفتر شعبه ۴، ایشان تفهیم اتهام شده بودند و در حال انتقال مجدد به بازداشتگاه اداره کل اطلاعات بودند. اما احتمال می‌رود که با توجه به گزارش اخیری که ایشان از وضعیت اداری و اجرایی مناطق کردنشین تهیه کردند، این بازداشت صورت گرفته باشد. ایشان در بهمن ماه گذشته هم حین تهیه خبر از انتخابات شوراهای سنندج به مدت ۶ روز بازداشت شدند و همان ۶ روز هم در اختیار اداره اطلاعات استان کردستان بودند.

می‌توانید برای آن گروه از شنوندگان ما که هفته‌نامه کرفتو را نمی‌شناسند بگویید که این هفته‌نامه چه نشریه‌ای است؟

بهزاد خوشحالی: هفته‌نامه کرفتو هفته‌نامه‌ای فرهنگی-اجتماعی-اقتصادی است که سرپرستی آن را خانم لیلا مدنی بر عهده دارند. گستره توزیع آن در استانهای کردنشین غرب کشور، اذربایجان غربی‌ کردستان، ایلام و کرمانشاه است. حدود ۴ سال از اغاز انتشار اولین شماره ان می‌گذرد. تا به الان هم ۵۵ شماره از ان چاپ و منتشر شده است. دفتر هفته‌نامه هم در شهرستان سنندج است. من خودم از شماره ۳۹ افتخار حضور در این هفته‌نامه را به عنوان عضو شورای سردبیری داشتم و هفته‌نامه هم از شماره ۳۹ به بعد روندی انتقادی به خود گرفته است که شامل بررسی و نقد عملکرد دولت در مناطق کردنشین و اوضاع اجتماعی، اقتصادی و بعضا سیاسی هم هست. کارویژه هفته‌نامه کرفتو از شماره ۳۹ به بعد نقد عملکرد دولت در مناطق کردنشین بوده است، اشاره به مدیریت‌های ناکارآمد، سلیقه‌ای و سیاسی، سرمایه‌گذاری فاقد اثربخشی، سرمایه‌گذاریهای ناقص، بی‌توجهی به فرهنگ بومی، تلاش برای القائات فرهنگی به ویژه از شبکه‌های فرهنگی رادیو و تلویزیون و آمارسنجی سیر قهقرایی شاخصهای اقتصادی که کردستان را معمولا به رتبه‌های آخر استانهای کشور تنزل داده است. به عنوان نمونه از کارهایی که انجام شده، ارزش‌یابی سرمایه‌گذاریهاست که کردستان رتبه آخر را دارد. در زمینه استفاده از صندوق ارزی باز هم رتبه آخر را داریم. در بیکاری ما رتبه بیست و سوم هستیم. و در اکثر شاخصها ما مشکلات بسیاری را داریم. در زمینه ناکارآمدی اداری و تبعیض هم در گزارشهایی که بوسیله بخش خبر تهیه شده به اخراجهای بدون ضابطه کارکنان، سرقت میراث فرهنگی از کردستان، زمین‌خواری، تبعیض اداری و انتصاب مدیران غیربومی اشاره شده است.

اشاره کردید که اقای آکو کردنسب باری دیگر هم پیش از این بازداشت شده بودند. با توجه به خط مشی انتقادی‌ای که هفته‌نامه کرفتو پس از مدتی داشته، می‌شود حدس زد که اغلب با موارد مشابه بازداشت یا فشارهای دیگر بر همکاران مواجه بوده است.

بهزاد خوشحالی: بله. از شماره ۳۹ به بعد به هر حال ما بخاطر آمارسنجی خاصی که به عنوان اولین هفته‌نامه محلی در کشور انجام دادیم و پرده از یک سری آمارها برداشتیم، در ابتدا با انتقاد بسیاری مواجه شدیم. در ادامه هم دوستان عزیز ما، هم صاحب امتیاز و مدیر مسؤول، خانم لیلا مدنی، و هم شورای سردبیری به دفعات توسط نهادهای نظامی و انتظامی و امنیتی تهدید شدند، تهدیدهای تلفنی،‌ حضوری، مکاتباتی که شامل نامه‌هایی است که به دفتر هفته‌نامه ارسال می‌شود و این گونه موارد را ما به طور کلی داشته‌ایم. البته طبیعی است. چون مواجه شدن با این موضوع، روبرو شدن با ساختار سیاسی، ساختار اداری و ساختاری که به هر حال دولت حاکم کرده در کردستان این هزینه‌ها را هم می‌طلبد. انتظار هست که شاید در روزها یا ماههای آینده هم به هر حال اعضای شورای سردبیری یا خود هفته‌نامه دچار مشکلاتی شوند و هر زمان هم بیم آن است که هفته‌نامه در خطر تعطیلی یا تعطیلی موقت قرار بگیرد.

آیا در ماههای اخیر این فشارها نسبت به گذشته افزایش بیشتری پیدا کرده است؟

بهزاد خوشحالی: بله من خودم احساس می‌کنم که با توجه به رویدادهای اخیری که در مناطق کردنشین ااتفاق افتاده است و دارد می‌افتد، از جمله موج تشدید فشارهای امنیتی در کردستان، همچنین بازداشتها و محکومیتهایی که اتفاق افتاده، از جمله صدور حکم اعدام آقایان عدنان حسن‌پور و هیوا بوتیمار به هر حال این التهاب روانی به تمام فضاهای سیاسی جامعه – چه فضایی که فضای دولتی و خود نظام است و چه در میان مردم – شرایطی ایجاد شده که هر لحظه امکان دارد تهدیدها که بصورت بالقوه ایجاد شده شکل عملی بیابد و بصورت بالفعل منجر به پرداخت یک سری هزینه‌هایی از طرف افراد، گروهها، افراد و رسانه‌ها هم بشود.

کانون نویسندگان کرد هم بیانیه‌ای داده در ارتباط با فشار بر مطبوعات در کردستان، شما سخنگوی این کانون هستید، می‌توانید به اختصار مضمون این بیانیه را به آگاهی شنوندگان ما برسانید؟

بهزاد خوشحالی: بله. آقایان عدنان حسن‌پور و هیوا بوتیمار – به ترتیب آقای حسن‌پور روزنامه‌نگار و عضو شورای نویسندگان هفته‌نامه توقیف‌شده آسو بودند که در مریوان بازداشت شدند، پس از گذراندن دوره ۵ ماهه بازداشت موقت حکم اعدام ایشان صادر شد. آقای بوتیمار هم از فعالان مدنی هستند که ایشان هم پس از یک دوره بازداشت موقت با همین وضعیت مواجه شدند و حکم اعدام هم برای ایشان صادر شد. بخاطر همین مسأله کانون نویسندگان کرد در تاریخ ۲۸ تیر ماه در بیانیه‌ای با انتقاد از وضعیت موجود مناطق کردنشنین و آن التهاب روانی‌ای که بر اثر تشدید فشارهای امنیتی در منطقه بوجود آمده است خواهان پایان دادن به شرایط کنونی، لغو حکم اعدام آقایان عدنان حسن‌پور و هیوا بوتیمار و پایان دادن به دوران بازداشت و زندان آقایان کبودند و آقای قوامی به عنوان روزنامه‌نگار و مسوول سازمان دفاع از حقوق بشر کردستان و همچنین بازداشتهای سیاسی اخیر شده است. در موارد دیگری هم به هر حال ما خواستار پایان دادن به حکم اعدام در سراسر ایران شدیم از طریق تجدید نظر در قانون و تغییر قانون که انشاالله این سرآغازی بشود برای مقاومت در برابر صدور احکام اعدام در دادگاههای سراسر کشور و تلاش شود که با مقاومتهای انجام شده، سرانجام حکم اعدام در ایران به مانند بسیاری از کشورهای جهان به طور کلی لغو شود.

امروز هم ۱۲ نفر را در ایران اعدام کردند. شما به عنوان نماینده کانون نویسندگان کرد چه چشم‌اندازی را می‌بینید؟

بهزاد خوشحالی: همچنان که عرض کردم التهاب روانی ایجاد شده که به هر حال به علت تشدید فشار امنیتی در منطقه به وجود آمده است، ممکن است کم کم رو به مسیری برود که فضای احساسی و فضای هیجانی بر منطقه غالب شود و به هر حال زمانی است که شاید نتوانیم به وسیله ابزارهای عقلایی مانع از شکل‌گیری برخی رویدادها‌ برخی روبروشدنها و احیانا اقداماتی بشویم که ممکن است آینده منطقه را به وضعیتی چالش‌انگیز تبدیل کند. در مرحله کنونی مردم کردستان به دلیل صدور احکام اعدام برای آقایان حسن‌پور و بوتیمار بسیار بسیار نگران هستند و بسیار بسیار ناراحت هستند. صحبتهایی در محافل به گوش می‌رسد، مسائلی هست که فضاهایی را به یاد ما می‌آورد که در سالهای اخیر هم در کردستان بوده، در اوایل انقلاب که هر لحظه امکان تبدیل شدن موضوع به یک هیجان عمومی هست که این هیجان ممکن است هزینه‌هایی را هم به دنبال داشته باشد، که امیدوارم این هزینه‌ها سنگین نباشد. اما در هر حال من از تریبون شما اجازه می‌خواهم که باز هم از مردم خوب کردستان در مناطق کردنشین بخواهم که آرامش خود را حفظ کنند، به تحریکها و تهییجهایی که احیانا از طریق کانالهایی در واقع القاء می‌شود، توجه نکنند. ما دقیقا حس می‌کنیم که شاید طرحهایی در داخل وجود دارد که می‌خواهند بعضی از بحرانهایی را که در مرکز یا مناطقی از کشور وجود دارد، اختلافاتی که بین جناحها هست، به نوعی به مناطقی از حاشیه‌های کشور، از جمله مناطق کردنشین منتقل شود و به هرحال این احتمال هست که ما در مقطعی مجبور بشویم تاوان برخی ندانم‌کاریها را در سطوح مختلفی از سیستم اجرایی کشور پس بدهیم که فکر کنم این به نفع هیچ کس نخواهد بود.