استعفا یا اخراج؛ چرا همکاری با ترامپ خوش‌عاقبت نبود؟
۱۳۹۸ شهریور ۲۰, چهارشنبه
موضوع اختلاف نظر بین دونالد ترامپ و مشاور امنیت ملی او، جان بولتون، مدت‌ها پیش در رسانه‌های آمریکا بازتاب یافته بود. به‌رغم آن اخراج یا کناره‌گیری جان بولتون از مقام مشاور امنیت ملی کاخ سفید، برای بسیاری از تحلیلگران غافلگیرکننده بوده است. ظرف ساعات گذشته، تحلیل‌های متفاوتی پیرامون برکناری یا اخراج بولتون منتشر شده است. این گزارش نگاهی دارد به علل این جابه‌جایی در کادر پرسنلی دولت آمریکا از منظر تحلیلگران.
رونالد نلز، مفسر و تحلیلگر "اشپیگل" در واشنگتن در گزارشی پیرامون علل برکناری جان بولتون به پدیده اخراج‌های و جابه‌جایی‌های گسترده در دولت ترامپ پرداخته و به طعنه گفته است که در آمریکا حساب و کتاب اخراج‌ها و جابه‌جایی از دست همه در رفته است و کمتر کسی بر آن است تا این موارد را بشمارد.
دست‌کم جابه‌جایی‌ها در پست "مشاور امنیت ملی کاخ سفید" پرشمار بوده است. جان بولتون سومین مشاور امنیت ملی دولت ترامپ است که پس از ۱۹ ماه ناگزیر به رفتن شده است. ترامپ اعلام کرده است که ظرف روزهای آینده، فرد جدیدی را به جای بولتون معرفی خواهد کرد.
به کانال دویچه وله فارسی در تلگرام بپیوندید
درباره جابه‌جایی اخیر در پست "مشاور امنیت ملی کاخ سفید" دو روایت متفاوت وجود دارد. جان بولتون می‌گوید او خواستار کناره‌گیری بوده و ترامپ از اخراج و برکناری او سخن گفته است.
رئيس جمهوری آمریکا، طبق معمول، خبر برکناری جان بولتون را با انتشار یک پست توییتری اعلام کرده است.
چهار علت برکناری یا کناره‌گیری بولتون
مفسران و تحلیلگران ظرف ساعات گذشته دو دسته گزارش منتشر کرده‌اند. عده‌ای به علل این جابه‌جایی در کاخ سفید اشاره کرده‌اند و دسته دیگر به پیامدهای احتمالی این جابه‌جایی بر روی سیاست خارجی آمریکا.
رونالد نلز، مفسر و تحلیلگر "اشپیگل" چهار علت اصلی برای این تحول سیاسی در کادر دولت ترامپ برمی‌شمارد. این در حالی است که تحلیگران دیگر و از جمله استفن کولینسون، مفسر و تحلیلگر شبکه خبری سی‌ان‌ان آمریکا از واشنگتن نیز به این علت‌ها اشاره کرده است.
افزون بر آن، گفته شده است که کاهش محبوبیت ترامپ در آمریکا نیز از جمله مواردی بوده که رئيس جمهوری آمریکا را به فکر چاره‌جویی درباره انتخابات سال آینده ریاست جمهوری در آمریکا انداخته است.
شماری از تحلیلگران تاکید کرده‌اند که ترامپ برای پیروزی در انتخابات سال آینده دست‌کم به یک موفقیت بزرگ در سیاست خارجی نیاز دارد.
مناقشه با ایران
جان بولتون درباره توافق هسته‌ای و رویکرد آمریکا در قبال ایران سیاست روشنی را دنبال می‌کرد. مشاور سابق امنیت ملی کاخ سفید حتی از "تغییر رژیم" در ایران نیز سخن گفته بود و خواستار در پیش‌گرفتن سیاستی تهاجمی در برابر حکومت ایران بود.
مفسران اختلاف نظر بر سر رویکرد آمریکا در قبال ایران را از جمله علت‌های این جابه‌جایی در دولت آمریکا می‌دانند.
گفته می‌شود، جان بولتون پس از سرنگونی پهپاد آمریکا توسط ایران و همچنین پس از حمله به نفتکش‌ها در خلیج فارس، خواستار حمله به ایران شده بود.
این در حالی است که ترامپ ده دقیقه پیش از انجام حمله به سه نقطه در ایران، دستور توقف آن را صادر می‌کند. در پی کناره‌گیری یا اخراج بولتون از کاخ سفید، بسیاری از تحلیلگران از احتمال تغییر سیاست آمریکا در قبال ایران سخن گفته و حتی احتمال دیدار ترامپ و روحانی در حاشیه مجمع عمومی سازمان ملل متحد را منتفی نمی‌دانند.
این در حالی است که مایک پمپئو، وزیر امور خارجه آمریکا روز سه‌شنبه دهم سپتامبر رسما اعلام کرده بود که جابه‌جایی در کادر سیاسی دولت ترامپ به معنای تغییر سیاست خارجی این کشور و فاصله گرفتن آمریکا از سیاست اعمال فشار حداکثری بر ایران نیست.
مذاکره صلح با طالبان
اخبار منتشر شده در رسانه‌های آمریکا حکایت از آن داشتند که اختلاف نظر بین ترامپ و بولتون بر سر مذاکرات صلح با طالبان عملا باعث خاتمه همکاری این دو سیاستمدار شده است.
جان بولتون از همان ابتدا به مذاکرات صلح نمایندگان آمریکا به رهبری زلمای خلیل‌زاد با نمایندگان طالبان افغانستان در دوحه، پایتخت قطر با دیده تردید می‌نگریست.
قرار دیدار ترامپ با نمایندگان طالبان در کمپ دیوید که برای روز یکشنبه هشتم سپتامبر پیش‌بینی شده بود، اختلاف نظر بین آن‌ها را به اوج رسانده است.
ترامپ گرچه قرار این دیدار را لغو می‌کند، اما نمی‌تواند مانع از جنجال خبری برخاسته از آن در رسانه‌های آمریکا شود. گفته می‌شود که ترامپ زیر فشار جان بولتون قرار دیدار را لغو کرده است.
دیداری که قرار بوده سه روز پیش از سالروز حملات تروریستی یازدهم سپتامبر در خاک آمریکا برگزار شود.
توافق با کره شمالی
بولتون و ترامپ بر سر سیاست آمریکا در قبال مناقشه هسته‌ای با کره شمالی نیز اختلاف نظر داشتند. به باور بولتون، دیدار ترامپ با کیم جونگ اون در منطقه مرزی کره شمالی یک خطای سیاسی بوده است.
رئیس جمهوری آمریکا در اوایل تابستان سال جاری (۳۰ ژوئن) با کیم جونگ اون در خاک کره شمالی دیداری کوتاه داشته است.
افزون بر آن، رویکرد ترامپ نسبت به آزمایش‌های موشکی کره شمالی نیز از نگاه جان بولتون خطا بوده است. ترامپ اعلام کرده بود که این آزمایش‌ها نقض قطعنامه‌های شورای امنیت نبوده و تاثیری بر مذاکرات او با رهبر کره شمالی ندارد.
جنگ قدرت در ونزوئلا
در مورد رویکرد آمریکا در قبال بحران سیاسی و جنگ قدرت در ونزوئلا نیز دو سیاستمدار اختلاف نظر داشته‌اند. مفسران و تحلیلگران بین‌المللی و از جمله مفسر یاد شده "اشپیگل" بر این باور است که سیاست آمریکا در قبال بحران ونزوئلا از سوی جان بولتون طراحی و هدایت شده است.
گفته می‌شود که بولتون به ترامپ تضمین داده بود که با دنبال کردن چنین سیاستی، سقوط دولت نیکلاس مادورو در ونزوئلا ظرف مدت کوتاهی به وقوع خواهد پیوست.
تداوم جنگ قدرت در ونزوئلا و ادامه حیات سیاسی دولت مادورو نیز به اختلافات بین بولتون و ترامپ دامن زده است.
کاهش محبوبیت ترامپ
مفسر سی‌ان‌ان از جمله به دیگر عرصه‌های سیاست خارجی آمریکا در دوره فعالیت بولتون در مقام مشاور امنیت ملی کاخ سفید اشاره می‌کند.
به باور کولینسون، سیاست آمریکا در برابر چین نیز ناموفق بوده و نه تنها این سیاست باعث تضعیف چین نشده است، بلکه این کشور به رشد خود ادامه داده است.
مفسر سی‌ان‌ان سیاست خارجی دولت ترامپ را در مجموع ناموفق ارزیابی می‌کند. به باور او، این سیاست خارجی باعث تشدید فعالیت‌های ایران در عرصه هسته‌ای شده، آمریکا را حتی گامی به کسب توافق با کره شمالی نزدیک نکرده، امنیت بیشتر افغانستان را در پی نداشته و مادورو نیز همچنان در ونزوئلا در راس قدرت باقی مانده است.
کولینسون به آخرین نظرسنجی‌های فرستنده سی‌ان‌ان آمریکا درباره محبوبیت ترامپ اشاره کرده و معتقد است که ترامپ برای پیروزی در دور آینده انتخابات این کشور نیاز به موفقیت در عرصه سیاست خارجی دارد.
بر اساس این نظرسنجی‌ها میزان محبوبیت ترامپ در آمریکا به زیر ۴۰ درصد کاهش یافته است.
ترامپ در پست توییتری خود به اختلاف‌نظرهای موجود در دولت خود با بولتون نیز اشاره کرده است. اشاره ترامپ به اختلاف نظر بین مایک پمپئو، وزیر امور خارجه خود و همچنین استیو منوچین، وزیر خزانه‌داری آمریکا با جان بولتون بوده است.
مفسر سی‌ان‌ان به خشنودی پمپئو و منوچین در کنفرانس مطبوعاتی روز سه‌شنبه دهم سپتامبر خود اشاره کرده و نوشته است که این دو به دشواری توانسته بودند خوشنودی خود را از اعلام موضوع خاتمه خدمت بولتون پنهان کنند.