اسکاتلند رسماً خواستار برگزاری رفراندوم شد
۱۳۹۶ فروردین ۱۱, جمعه
دولت محلی اسکاتلند با ارسال نامه‌ای به دولت بریتانیا رسماً خواست خود را برای برگزاری رفراندوم اعلام کرد. این رفراندوم پیرامون استقلال اسکاتلند از بریتانیا خواهد بود.
اسکاتلند در سال ۲۰۱۴ نیز رفراندوم مشابه‌ای را برگزار کرد که در آن‌زمان اکثر شهروندان اسکاتلندی رای به ماندن در بریتانیا دادند.
در نامه دولت اسکاتلند آمده است: «مردم اسکاتلند باید این حق را داشته باشند که درباره آینده خود تصمیم بگیرند.» نیکولا استروجن، وزیر اول اسکاتلند پیشتر در این باره با ترزا می، نخست‌وزیر بریتانیا گفت‌وگو کرده بود.
تصویب پارلمان بریتانیا
پارلمان محلی اسکاتلند در ادینبورگ در روز سه‌شنبه (۲۸ مارس) رای به برگزاری رفراندوم دیگری در این منطقه از بریتانیا داد.
استروجن مایل است که رفراندوم جدید در پاییز ۲۰۱۶ یا در بهار ۲۰۱۹ برگزار شود. رفراندوم نخست در سال ۲۰۱۴ تحت شرایط دیگری برگزار شد که در آن ۵۵ درصد شهروندان اسکاتلند رای به عدم جدایی از بریتانیا دادند. در ۲۰۱۴ دیوید کامرون نخست‌وزیر بریتانیا بود. او همواره بر ماندن بریتانیا در اتحادیه اروپا تاکید می‌کرد.
بیشتر بخوانید: ترس از برگزاری رفراندوم دراسکاتلند به سقوط ارزش پوند منجر شد
اما پارلمان بریتانیا همانند دفعه پیشین باید نخست با برگزاری رفراندوم در اسکاتلند موافقت کند. تنها در این صورت نتیجه رفراندوم در اسکاتلند قانونی و لازم‌الاجرا خواهد بود.
در رفراندومی که برای خروج بریتانیا از اتحادیه اروپا (برگزیت) در ژوئن ۲۰۱۶ برگزار شد، اکثریت شهروندان اسکاتلند رای به ماندن در اتحادیه اروپا دادند. دولت اسکاتلند مایل است که به عضویت خود در اتحادیه اروپا ادامه دهد، اما تنها راه دستیابی به این خواست برگزاری رفراندوم و استقلال از بریتانیاست.
راه ناهموار جدایی بریتانیا از اتحادیه اروپا
دونالد توسک، رئیس شورای اتحادیه اروپا خروج بریتانیا از اتحادیه اروپا را هم‌چون "طلاقی" در یک خانواده خواند و ابراز امیدواری کرد که این آخرین "جدایی"ای باشد که او در نزدیکی سیاسی‌اش تجربه می‌کند.
توسک درباره پیچدگی روند خروج بریتانیا از اتحادیه اروپا (برگزیت) گفت: «برگزیت روندی دشوار و اختلاف‌برانگیز خواهد بود.» توسک تصریح کرد که اتحادیه اروپا در پی مجازات بریتانیا نیست، زیرا که "برگزیت فی‌نفسه خود یک مجازات است."
به گفته این سیاستمدار اروپایی در چهل زندگی مشترک میان اتحادیه اروپا و بریتانیا پیوندهای عمیقی بوجود آمده است که این جدایی را بسیار مشکل و پیچیده می‌کند. او افزود که حتی در گام‌های نخست نیز ما شاهد بروز اختلافات هستیم.
دو روز پس از ارائه رسمی درخواست بریتانیا برای خروج از اتحادیه اروپا توسک اعلام کرد که ۲۷ کشور عضو اتحادیه اروپا در صدد دستیابی به موضعی مشترک در قبال بریتانیا هستند.
توسک پس از رایزنی با آلمان، فرانسه و دیگر کشورهای عضو طرحی را برای مذاکرات سیاسی با بریتانیا تهیه کرده است. قرار است که کارشناسان و هیئت مذاکره کننده یک ماه خطوط کلی این طرح را تدقیق کنند. در ۲۹ آوریل قرار است که طرح نهایی در نشست سران اتحادیه اروپا به تصویب رسد.
بیشتر بخوانید: مرکل مذاکرات موازی بر سر آینده روابط اروپا و بریتانیا را رد کرد
پیش از نشست سران اتحادیه اروپا قرار است که توسک با ترزا می، نخست‌وزیر بریتانیا نیز دیدار و گفت‌وگو کند. توسک اما تصریح کرد که خروج بریتانیا آن‌گونه که ترزا می تصور می‌کند "آسان و آرام" نخواهد بود. رئیس شورای اتحادیه اروپا گفت: «مواضع مطروحه در طرح اولیه قرار نیست که تضعیف شوند.»
مراحل تدریجی برگزیت
اتحادیه اروپا تصور روشنی از برگزیت دارد. نخست باید شرایط خروج تعریف و تدقیق شوند. تنها پس از مشخص کردن این شرایط، اتحادیه اروپا آماده گفت‌وگو با لندن درباره مناسبات آتی است.
توسک گفت: «بر خلاف تصور برخی سیاستمداران بریتانیایی مذاکرات به صورت موازی درباره همه موضوعات صورت نخواهد گرفت.» بنا به ارزیابی دیپلمات‌های اروپایی چگونگی شرایط خروج بریتانیا از اتحادیه اروپا بر کیفیت مناسبات آتی این اتحادیه با بریتانیا تاثیر مستقیم خواهد نهاد.
۳ موضوع محوری اتحادیه اروپا
در مرحله اول اتحادیه اروپا خواهان دستیابی به ۳ هدف است: نخست امنیت حقوقی برابر برای تمام شهروندان اتحادیه اروپا که در بریتانیا زندگی می‌کنند و بلعکس. دوم بریتانیا باید به تمام تعهدات مالی خود در قبال اتحادیه اروپا تا پایان روند خروج پایبند باشد. سوم اینکه بریتانیا از ایجاد موانع تردد در مرز میان جمهوری ایرلند و ایرلند شمالی خودداری کند.
در مرحله دوم چارچوب مناسبات میان اتحادیه اروپا و بریتانیا مشخص خواهد شد. این مرحله می‌تواند در پاییز ۲۰۱۷ آغاز شود. بر اساس ماده ۵۰ پیمان‌نامه‌های اتحادیه اروپا، ایجاد منطقه تجاری آزاد میان بریتانیا و سایر کشور عضو اتحادیه ممنوع است.
اما اتحادیه اروپا در پی تنظیم شالوده‌ای برای روابط اقتصادی منصفانه میان طرفین است. هدف از تعیین روابط اقتصادی منصفانه جلوگیری از ایجاد منطقه شغلی و مالیاتی ارزان در بریتانیاست.
تا رسیدن سطح مذاکرات اتحادیه اروپا با بریتانیا به عنوان "کشوری ثالت" دوره‌ای به مثابه "دوران گذار" در نظر گرفته شده است. پس از پایان دوران گذار نحوه مذاکره با بریتانیا مانند سایر کشورهای جهان خواهد بود. یعنی تلقی بریتانیا به عنوان "کشوری ثالت" به این معناست که این کشور دارای هیچ‌گونه امتیاز ویژه‌ای نیست.
بیشتر بخوانید: دیوان عالی بریتانیا: خروج از اتحادیه اروپا منوط به رأی پارلمان است
اتحادیه اروپا مایل است که بریتانیا در دوران گذار به لحاظ حقوقی خود را مقید به رعایت احکام دیوان عالی اروپا بداند. دوران گذار می‌تواند حدود ۳ تا ۵ سال به طول کشد.
توسک درباره تلاش‌هایی که در بریتانیا برای "معامله میان امنیت و تجارت" صورت می‌گیرد گفت: «به نظر من یک سوء‌تفاهم وجود دارد. در طرح اولیه تصریح شده که اتحادیه اروپا خود را آماده شکست مذاکرات نیز کرده است. در این صورت ما با جدایی سختی روبرو خواهیم شد.»