اعتراض در مجلس به گزارش مرگ ستار بهشتی
۱۳۹۱ دی ۱۷, یکشنبهگزارش مرگ ستار بهشتی، کارگر وبلاگنویس که در آبانماه سال جاری (۱۳۹۱) در بازداشتگاه پلیس جمهوری اسلامی جان خود را از دست داد، اعتراض عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس شورای اسلامی را برانگیخت. حسین نقوی حسینی، سخنگوی این کمیسیون، گزارش یادشده را پیش از ظهر یکشنبه (۶ ژانویه/ ۱۷ دی) در صحن علنی مجلس برخواند.
محمد حسن آصفری، عضو هیئت رئیسهی کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس شورای اسلامی، در اعتراض به این گزارش اعلام کرد که قرار بوده گزارش پس از تنظیم نهایی در کمیسیون یادشده مطرح شود؛ امری که اما به وقوع نپیوسته است.
وی خطاب به علی لاریجانی، رئیس مجلس شورای اسلامی، گفت: «این گزارش را فقط یک نفر نوشته است و مورد تأیید تمام اعضای کمیسیون امنیت ملی نیست و ما از محتوای آن بیخبر بودیم.» حسن آصفری افزود: «دو هفته پیش این گزارش را در کمیسیون [امنیت ملی و سیاست خارجی] خواندند اما قرار شد تمام واقعیتها در گزارش بیاید. به همین دلیل گزارش برای اصلاح به دست یکی از نمایندگان داده شد [...] اما آقایان دیگر گزارش را به داخل کمیسیون امنیت ملی نیاوردند و گزارش را یک نفر نوشته و امروز صبح خواندند.»
گزارش یادشده، به گفتهی علی لاریجانی، به امضای علاءالدین بروجردی، رئیس کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس شورای اسلامی، رسیده است.
عدم اعلام علت قطعی مرگ
گزارش روز یکشنبه مراحل "فنی" دستگیری و همچنین ساعات بازداشت ستار بهشتی را با جزئیات شرح داده، اما در مورد دلایل مرگ این وبلاگنویس ۳۵ ساله به تنظیم یک پاراگراف اکتفا کرده است: «در حال حاضر با توجه به بررسیهای انجام شده و با اطلاعات موجود، تعیین علت قطعی فوت از لحاظ پزشکی مقدور نبوده، اما نظر به اینکه در معاینه جسد و بررسیهای تکمیلی هیچگونه دلایل و شواهدی از بیماری منجر به فوت احراز نگردیده است، محتملترین علت منجر به فوت میتواند پدیده شوک باشد که در صورت احراز ایراد ضرب یا ضربات به نقاط حساس بدن یا فشارهای شدید روانی، این عوامل میتواند عامل شوک مذکور باشد.»
عباس جعفری دولتآبادی، دادستان عمومی و انقلاب تهران، حدود دو هفته پیش از این (۴ دی/۲۴ دسامبر) به خبرنگاران گفته بود که کمیسیونی ۱۱ نفره متشکل از پزشکان گوناگون مرگ ستار بهشتی را بررسی کردهاند. به گفتهی دولتآبادی، مرگ این وبلاگنویس "نمیتواند براثر ضربه به سر بوده باشد و احتمال شوک بسیار قوی" موجب مرگ وی شده است.
در گزارش مجلس به عاملی که "شوک مذکور" را به وجود آورده اشارهای نشده، اما در بخشی از گزارش آمده است: «با عنایت به اقرار صریح متهم متوفی به ارتکاب بزه انتسابی، تفهیم اتهام و صدور قرار تأمین، موجبی برای اعمال فشارهای فیزیکی و روانی خودسرانه به متهم وجود نداشته و فاقد مجوز قانونی بوده است.»
این بخش از گزارش در عین حال روشن نمیکند که آیا "عدم اقرار صریح" یک متهم به بزه انتسابی، این مجوز را در اختیار ضابطان قرار میدهد که "فشارهای فیزیکی و روانی خودسرانه" به متهم وارد کنند یا خیر.
ستار بهشتی به گواهی پزشکان مشکل قلبی نداشته است؛ روی نقاط مختلف جسد او اما آثار کبودی مشاهده شده بود. برخی از منتقدان معتقدند که فشارهای شدید جسمی یا روحی در زمان بازداشت میتوانند علل بروز "شوکی" باشند که گزارش روز یکشنبه و عباس جعفری دولت آبادی از آن یاد کردهاند.
حذف یک پاراگراف از متن گزارش
روزنامه "بهار" چاپ تهران، در شماره روز یکشنبهی خود از قرائت گزارشی در صحن علنی مجلس خبر داده که یک پاراگراف از آن حذف شده است. به نوشتهی این روزنامه، مهدی دواتگری، عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس شورای اسلامی، نماینده ویژه مجلس در پرونده فوت ستار بهشتی بوده که چهاردهم آذرماه گزارش خود را به هیئت رئیسهی مجلس داده است.
او به روزنامهی "بهار" گفته بود: «دلیل مرگ ستار بهشتی به خاطر کبودیهای روی تن او نیست و باید منتظر بررسیهای بیشتر پزشکی قانونی ماند.»
این روزنامه علت تأخیر یک ماهه (از تحویل گزارش در روز ۱۴ آذر تا قرائت آن در صحن علنی در روز هفدهم دی) در خواندن گزارش یادشده را فرستادن آن به کمیسیون امنیت ملی "بازنگری دوباره" عنوان میکند.
در این میان از قرار یک پاراگراف از گزارش تنظیمشده حذف میشود. این ویرایش ظاهرا توسط جواد جهانگیرزاده، عضو هیئت رئیسه مجلس، و در غیاب دواتگری، تدوینکنندهی گزارش، صورت گرفته است.
جهانگیرزاده به روزنامه "بهار" گفته است: «حذف این پاراگراف به دلیل وجود موضوعی خاص نبوده است و تنها به این خاطر یک پاراگراف را حذف کردهاند که حجم گزارش خیلی زیاد بوده است.»
"عدم وجود حکم قضایی برای بازداشت"
موضوع "عدم وجود حکم بازداشت" در هنگام دستگیری ستار بهشتی از موضوعات دیگری بود که علی مطهری به آن اشاره کرد. پایگاه اینترنتی "خبرآنلاین" نیز به نقل از علی مطهری نوشت: «در ملاقاتی که خانواده مرحوم ستار بهشتی با من داشتند مادر و خواهر ایشان گفتند زمانی که آمدند ستار را دستگیر کنند، هیچگونه حکم قضایی وجود نداشت و وقتی حکم قضایی خواستیم اسلحه خود را بیرون آوردند و وارد منزل شدند.»
این بخش از سخنان علی مطهری با گزارش روز یکشنبهی کمیسیون امنیت ملی مجلس شورای اسلامی در تناقض است. در این گزارش تصریح شده که مأموران با نیابت قضایی به دستگیری ستار بهشتی رفتهاند.
ستار بهشتی، وبلاگنویس ساکن رباط کریم تهران، نهم آبان در خانهاش بازداشت شد و پنج روز بعد در بازداشتگاه پلیس "فضای تولید و تبادل اطلاعات نیروی انتظامی" جمهوری اسلامی (فتا) درگذشت.
پس از انعکاس این خبر در فضای مجازی و اعتراضهای گستردهی داخلی و خارجی به طرز برخورد با وی، رئیس پلیس فتا از سمت خود برکنار شد. سه تن از مأموران دستاندرکار در پروندهی او نیز در بازداشت به سر میبرند.