اهدای جایزه نوبل صلح به ناراضی زندانی

این دوره از مراسم اعطای جایزه نوبل صلح در اسلو در فضایی غم‌انگیز برگزار شد: نه لیو شیائوبو که در چین زندانی است، توانست در این مراسم شرکت کند و نه همسرش که به حبس خانگی گرفتار شده است. دولت چین به دوستان و هواداران برنده جایزه نیز اجازه نداد که برای شرکت در مراسم از چین خارج شوند.

سخنرانی ویژه جایزه نوبل که معمولا توسط برنده جایزه ایراد می‌شود، از زبان توربیورن یاگلند، مدیر کمیته نوبل در نروژ انجام شد و جایزه و مدرک مربوط به آن روی یک صندلی خالی قرار گرفت که قرار بود مبارز چینی روی آن بنشیند.

آقای یاگلند در سخنرانی خود از جمهوری خلق چین خواست که هرچه زودتر لیو شیائوبو را از زندان آزاد کند. او گفت: «لیو شیائوبو هیچ خطایی مرتکب نشده و تنها از حقوق شهروندی خود استفاده کرده است.» او افزود که جمهوری خلق چین با نزدیک یک و نیم میلیارد جمعیت، اگر به سوی دموکراسی پیشرفت کند، خدمت بزرگی به بشریت خواهد کرد.

باراک اوباما، رئیس جمهوری ایالات متحده آمریکا، در پیامی گفت: « لیو شیائوبو خیلی بیشتر از من برای دریافت این جایزه شایستگی داشت.» آقای اوباما که سال گذشته جایزه نوبل صلح را دریافت کرد، از دولت چین خواست که هرچه زودتر نویسنده و روشنفکر ناراضی را آزاد کند.

به مناسبت اعطای جایزه نوبل صلح به لیو شیائوبو، اتحادیه اروپا و بسیاری از سازمان‌های بین المللی مدافع حقوق بشر، آزادی نویسنده و روشنفکر ناراضی چینی و همچنین گشایش سیاسی در چین را خواستار شدند.

دولت چین نسبت به اعطای جایزه نوبل صلح به لیو شیائوبو واکنشی خشم‌آگین نشان داد.

وزارت خارجه چین در بیانیه‌ای این جایزه را محکوم کرد و آن را "تئاتر سیاسی" و برآمده از "روحیه جنگ سرد" دانست.

دولت چین از سویی از کشورهای دیگر خواست که در مراسم شرکت نکنند. زیر فشار چین، حدود ۲۰ کشور، از جمله جمهوری اسلامی ایران، در مراسم جایزه نوبل شرکت نکردند. چین از سوی دیگر از تمام امکانات خود استفاده کرد تا خبر اعطای جایزه صلح به ناراضی چینی در داخل کشور انعکاس زیادی نداشته باشد.

پیوند صلح با موازین حقوق بشر

لیو شیائوبو از رهبران اصلی تظاهرات خونین روز چهارم ژوئن سال ۱۹۸۹ در میدان "تیان‌آنمن" است که در سرکوب آن، گروه بیشماری از دانشجویان جان باختند. مبارز ۵۴ ساله، سال گذشته به اتهام "ترغیب مردم به براندازی" به ۱۱ سال زندان محکوم شد. لیو شیائوبو، در بیانیه‌ای خواستار اصلاحات سیاسی گسترده در چین شده بود.

کمیته نروژی جایزه نوبل صلح با تحسین "مبارزات درازمدت صلح‌آمیز" لیو شیائوبو، تاکید او بر ارتباط نزدیک حقوق بشر و آرمان صلح را نیز ستوده است.

مبلغ جایزه نوبل صلح به ارزش ۱۰ میلیون کرون سوئد (حدود یک و نیم میلیون دلار) در یک حساب بانکی در سوئد محفوظ می‌ماند تا زمانی که لیو شیائوبو، مبارز صلح دوست چینی بتواند آن را شخصا دریافت کند. لیو شیائوبو در پیامی گفته است که مایل است جایزه را به "ارواح گمشده"ی قربانیان جنبش چهارم ژوئن سال ۱۹۸۹ تقدیم کند.

AA/MDM