اووه تلکامپ، برنده جایزه کتاب آلمان
۱۳۸۷ مهر ۲۳, سهشنبهشامگاه دوشنبه (۱۳ اکتبر) ، جایزه امسال کتاب آلمان اهدا شد. ۶ نویسنده آلمانی نامزد دریافت این جایزه ۲۵ هزار یورو بودند که جایزه در نهایت به اووه تلکامپ (Uwe Tellkamp) نویسنده اهل شهر درسدن، به خاطر رمان "برج" تعلق گرفت.
در نخستین ساعات دوشنبه شب مراسمی به مناسبت اهدای جایزه کتاب آلمان در شهرداری فرانکفورت، معروف به رومر (Römer) ، برگزار شد. گوتفرید هونهفلدر، رئیس انجمن ناشران کتاب آلمان، نام برنده سال ۲۰۰۸ را اعلام کرد. وی گفت: «انجمن ناشران کتاب آلمان، جایزه کتاب سال ۲۰۰۸ آلمان را به اووه تلکامپ برای کتاب "برج" (Der Turm) تقدیم میکند.»
اووه تلکامپ نویسنده رمانی است که در حدود هزار صفحه به هفت سال آخر حکومت جمهوری دمکراتیک آلمان میپردازد. گوتفرید هونهفلدر گفت: «رمان بزرگ "برج" اثر اووه تلکامپ، که راجع به سالهای آستانه وحدت دو آلمان است، با مجموعهای از صحنهها، تصاویر و شکلهای زبانی، دورنمای جامعهای را نشان میدهد که به پایان خود نزدیک میشود. تلکامپ با به تصویر کشیدن خانوادهای اهل درسدن، داستان سازگاری و ناسازگاری در نظامی در حال فروپاشی را شرح میدهد.»
به نظر میرسید که اووه تلکامپ، از انتخاب خود غافلگیر شده است. وی، همچون کسی که گویی تا کنون نقدی بر کتابش یا گمانهزنیای در مورد برنده شدناش نخوانده، کمی ناشیانه آغاز به سخن کرد. وی گفت: «و حال لحظه حساس رسیده و من نطقی آماده نکردهام. چه بگویم؟ تشکر میکنم. امیدوارم کسی را فراموش نکنم. همسرم را میبوسم، و پسرم را. از انتشارات زورکامپ تشکر میکنم. بهخصوص از کسانی تشکر میکنم که با ایمان به کار ادبی، تنها رمان نمینویسند، بلکه شعر هم میسرایند. در نهایت شعر است که میماند و رمانها گذرا هستند.»
البته منتقدان در این مورد با یکدیگر همنظرند که رمان "برج" گذرا نخواهد بود. اووه تلکامپ، که جایزه ادبی "اینگهبورگ باخمان" را نیز دریافت داشته است، با "برج" ، رمانی در مورد دوره اتحاد آلمان آفریده است، رمانی که مدتها انتظارش را میکشیدند. تلکامپ در رمان خود در باره طبقهای نوشته است که اجازه موجودیت در جمهوری دمکراتیک آلمان را نداشته است، یعنی در باره طبقه فرهنگساز آن جامعه. او توانسته رمانی خلق کند که به لحاظ پرداخت به جزئیات و پهنه حماسهایاش چندان متناسب با روح زمان نیست. به گفته گوتفرید هونهفلدر، خوانندگان میتوانند با این رمان شیوه حرف زدن و روحیه مردم در جمهوری دمکراتیک آلمان را در آستانهی اتحاد دو آلمان دریابند.
امسال جایزه کتاب آلمان برای چهارمین بار بود که اعطا میشد. اگر چه این جایزه عمر زیادی ندارد، اما تبدیل به یکی از مهمترین جوایز ادبی این کشور شده است. به هر حال اووه تلکامپ میتواند مطمئن باشد که رمان ۹۷۳ صفحهایاش (برج) در خارج از آلمان هم ترجمه خواهد شد و صدها هزار جلد از آن به فروش خواهد رفت. اووه تلکامپ در عین غافلگیر شدن از دریافت جایزه، همبستگی خود را با دیگر نویسندگان نشان داد. وی گفت: «میخواهم از شما خواهش کنم که به کتابهای دیگر هم التفات داشته باشید و همه توجهتان را معطوف به یک کتاب نکنید. من دوست دارم از همکاران عزیزم خواهش کنم که روی صحنه بیایند، چون برای من تنها ایستادن در اینجا ناخوشایند است.»