ایران در یک "دوره ۳۰ ساله خشکسالی" قرار دارد
۱۴۰۱ اردیبهشت ۱۶, جمعه
معاون وزیر صنعت و رئیس سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات معدنی با اشاره به افزایش شدید ریزگردها و غبار در استان‌های مختلف ایران خشکسالی طولانی مدت را یکی از علت‌های اصلی این وضعیت عنوان کرد.
به گزارش خبرگزاری ایرنا، علیرضا شهیدی در میزگردی که جمعه ۱۶ اردیبهشت برگزار شد گفت برخلاف برخی ادعاها درباره منشاء خارجی گرد و غبار، منشاء ۷۰ درصد این پدیده داخلی است.
او درباره پیشینه تغییرات آب و هوایی در ایران گفت: «شاید بهتر این است که گفته شود تغییرات کنونی یکی دو دهه است که آغاز شده است. ایران وارد یک دوره خشکسالی ۳۰ ساله شده که می‌شود گفت از حدود ۲۰ سال پیش شروع شده و اکنون آثار این دوره خشکسالی را مشاهده می‌کنیم.»
به گفته شهیدی ایران همچنان در دوره خشکسالی قرار دارد و پیامدهای آن روز به روز آشکارتر می‌شود که عوامل دیگر نظیر افزایش مدام تراز منفی آبخوان‌ها هم در آن تاثیر دارد.
آیا ایران دچار ورشکستگی آبی شده؟
محمد میرزاوند، استاد میهمان دانشگاه تهران و معاون شاخه ایرانی انجمن بین‌المللی هیدروژئولوژی به تازگی در گفت‌وگو با خبرگزاری آناتولی نظر برخی کارشناسان درباره رسیدن ایران به مرحله "ورشکستگی آبی" را تائید کرد و استفاده بی‌رویه از منابع آبی زیرزمینی و تجدیدپذیر را یکی از علت‌های اصلی این وضعیت دانست.
دویچه وله فارسی را در اینستاگرام دنبال کنید
رئیس سازمان زمین‌شناسی استفاده از این اصطلاح را نادرست خوانده و می‌گوید: «ما هنوز با مدیریت درست منابع آبی - چه سطحی و چه زیرزمینی- می‌توانیم این دوره خشک را پشت سربگذاریم، هرچند پیش‌بینی‌ها نشان می‌دهد تا سال ۲۰۳۰ ایران جزو یکی از کشورهای پرتنش آبی خواهد بود.»
بر پایه معیارهای بین‌المللی کشوری که در آن بیش از ۴۰ درصد منابع تجدیدپذیر آب مصرف شود دچار تنش آبی می‌شود. این میزان در اغلب مناطق ایران به حدود صد درصد می‌رسد.
در ایران از منابع غیرتجدیدپذیر، مانند برخی منابع زیرزمینی هم به شکل بی‌رویه بهره‌برداری می‌شود که یکی از پیامدهای آن فرونشست زمین است. استفاده بیش از حد از آب‌های زیرزمینی می‌تواند احیای آنها را ناممکن کند.
خطر فرونشست زمین در ۵۰۰ دشت ایران
ایران یکی از کشورهایی است که از سال‌ها پیش در بخش‌های وسیعی با پدیده فرونشست زمین روبروست. سازمان زمین‌شناسی ایران سال گذشته اعلام کرد از ۶۰۹ دشت این کشور، حدود ۵۰۰ دشت با پدیده فرونشست زمین روبرو هستند و در برخی مناطق فرونشست زمین به داخل شهرها نیز کشیده شده است.
وب‌سایت تجارت‌نیوز مهر ماه سال پیش به نقل از علی بیت‌اللهی، مدير مركز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی نوشته بود ایران از نظر فرونشست زمین رتبه چهارم را در میان کشورهای جهان دارد و این پدیده تقریبا در تمام دشت‌ها قابل مشاهده است.
خطر فرونشست زمین فقط متوجه دشت‌های ایران نیست و وقوع این پدیده در کلانشهرها نیز از مدتی پیش نگران‌کننده شده است. برخی کارشناسان هفته گذشته با هشدار نسبت به تخریب بافت تاریخی اصفهان به دلیل فرونشست زمین اعلام کردند این خطر متوجه برخی دیگر از استان‌ها از جمله تهران هم هست.
سازمان ملل متحد اول فروردین در گزارش سالانه خود درباره وضعیت آب در جهان از همه دولت‌ها خواست از ذخایر زیرزمینی آب بهتر حفاظت کنند و بر استفاده بهینه از آن نظارت بیشتری داشته باشند.
به کانال دویچه وله فارسی در تلگرام بپیوندید
آب‌های زیرزمینی منبع تامین بیش از نیمی از آب مصرفی شهروندان است و استفاده بی‌رویه از آن در بسیاری از کشورهای جهان دسترسی پایدار همگانی به آب شرب را با خطر جدی روبرو کرده است.
رئیس سازمان زمین‌شناسی می‌گوید تنش آبی هم اکنون نیز در برخی روستاها و شهرهای ایران رخ می‌دهد. یکی از علت‌های بروز این تنش‌ها مخالفت با پروژه‌های انتقال آب بین حوضه‌ای است که به باور شهیدی فقط برای مصرف آب آشامیدنی شاید توجیه داشته باشد.