بازار برده‌فروشی و شکنجه مهاجران؛ جهنمی به نام لیبی

انتشار تصاویری از بازار برده‌فروشی در لیبی جهان را در شوک فرو برد. دولت واحد لیبی که از حمایت جامعه بین‌الملل برخوردار است، پس از انتشار این تصاویر از تشکیل یک کمیته تحقیق خبر داد. دولت لیبی همزمان اعلام کرد که این کشور پس از سقوط معمر قذافی روزبه‌روز بیشتر در آشوب فرو می‌رود و لیبی منبع مهاجرت غیرقانونی به اروپا نیست، بلکه خود این کشور نیز قربانی این وضعیت است.

بردگانی که در این بازار معامله می‌شدند، پناهجویان آفریقایی بودند. انتشار تصاویر برده‌فروشی اعتراضاتی را در برخی از شهرهای اروپایی و آفریقایی علیه وضعیت اسفبار پناهجویان در کمپ‌های پناهندگی در لیبی رقم زد. گروهی از جوانان مراکشی و آفریقایی (عکس) در مقابل سفارت لیبی در این کشور تجمع کردند و خواستار حفظ کرامت انسانی و ایجاد شرایطی مناسب در کمپ‌های پناهجویی و نیز پایان دادن به برده‌فروشی در لیبی شدند.

بسیاری از پناهجویان در راه رسیدن به اروپا تجربیات دهشتناکی را پشت سر می‌گذارند تا جایی که زنگ خطر برای سازمان ملل متحد به صدا درآمده است. این سازمان به همراه اتحادیه اروپا و چند کشور آفریقایی قصد دارند تا پایان سال جاری میلادی (۲۰۱۷) ۱۵ هزار پناهجو را به کشورهایشان باز گردانند. این پناهجویان غالبا اهل نیجریه، گامبیا و گینه هستند. به گفته سازمان ملل مشارکت در این طرح اختیاری است.

سازمان ملل پیشتر نیز وضعیت اقامتگاه‌های پناهجویی در لیبی را اسفبار توصیف کرده بود. بر اساس برآوردها حدود ۴۰۰ هزار تا یک میلیون مهاجر در وضعیتی نامناسب به سر می‌برند و امیدوارند که بتوانند در اولین فرصت ممکن خود را به اروپا برسانند. به گفته مقامات لیبی در حال حاضر حدود ۲۰ هزار نفر در کمپ‌های پناهجویی این کشور اقامت دارند.

دولت واحد لیبی با اتحادیه اروپا قراردادی را برای جلوگیری از ورود پناهندگان از طریق دریای مدیترانه به خاک اروپا با کمک گارد ساحلی لیبی امضا کرده است. برای این منظور مهاجران در آینده در "اقامتگاه‌هایی با شرایط مناسب" اسکان داده خواهند شد. تصویری که مشاهده می‌کنید یکی از همین اقامتگاه‌هاست که در نزدیکی شهر مصراته قرار دارد. این اقامتگاه پیشتر یک زندان بوده است.

پناهجویانی که ماه‌های طولانی در بازداشتگاه‌ها و اردوگاه‌های لیبی به سر برده‌اند در وضعیت جسمی نامناسبی قرار دارند و بر بدنشان آثار شکنجه و آزار جسمی مشاهده شده است. "سازمان بین‌المللی مهاجرت" چندی پیش اعلام کرد شمار کسانی که در پنج ماه اول امسال خود را از طریق دریای مدیترانه به ایتالیا رسانده‌اند بیش از ۴۱ هزار نفر، و ۱۰ هزار نفر بیشتر از تعداد کل پناهجویان در سال گذشته بوده است.

این جوان نیز در یکی از کمپ‌های پناهجویی در ۵۰ کیلومتری مصراته زندگی می‌کند. خیلی از مهاجران برای یافتن کار به لیبی مهاجرت می‌کنند. گروهی دیگر نیز می‌خواهند از طریق این کشور مسیر مرگبار دریای مدیترانه را طی کرده و خودشان را به اروپا برسانند. تاکنون چندین هزار نفر جان خود را در این دریا از دست داده‌اند، اما با این حال بسیاری از جوانان آفریقایی همچنان منتظر نخستین فرصت برای فرار هستند.

گارد ساحلی لیبی در این بین شمار زیادی از این مهاجران جوان را متوقف کرده و به خشکی بازگردانده است. این مهاجران در اقامتگاهی در ۴۵ کیلومتری شهر ساحلی طرابلس اسکان داده می‌شوند. سازمان‌های مدافع حقوق بشر از منتقدان سرسخت قراردادی هستند که میان اتحادیه اروپا و لیبی بسته شده است. هدف اصلی و نهایی این قرارداد مسدود کردن مسیر دریای مدیترانه است.

سران اتحادیه اروپا و آفریقا به تازگی در نشستی در کشور ساحل عاج توافق کردند تا با حمایت سازمان ملل و اتحادیه اروپا، یک کمیسیون آفریقایی برای بررسی پدیده‌های نقض حقوق بشر در آفریقا نظیر برده‌فروشی تشکیل شود.