بازدید از موزه تاریخ با ماشین جستجوگر گوگل
۱۳۹۱ آذر ۱۱, شنبه"عدد یک و صد صفر جلوی آن"، برگردان واژهی "گوگول" (Googol) است که نام ماشین جستجوگر گوگل (Google) از آن برگرفته شده. هدف بانیان گوگل، "سازماندهی انبوهی عظیم از اطلاعات موجود در دنیای مجازی و فراهم آوردن امکاناتی برای دسترسی همگانی به آنها" بود؛ هدفی که دامنهی آن هر روز گستردهتر میشود.
اکنون، تامین امکان دستیابی به آثار نادر و گرانبهای موزهها و نمایشگاههای تاریخی سراسر جهان، در دستور کار مدیران گوگل قرار دارد. با اجرای کامل این هدف، هر "میهمان دنیای دیجیتال" میتواند آثار هنری و اسناد باارزش تاریخی موزهها و گالریهای معتبر جهان را با کیفیت ممتاز و جزییات دقیق دربارهی رویدادهای گذشته روی صفحهی رایانهی خود بازدید کند. مارک یوشیتاک (Mark Yoshitake) مدیر تولید این پروژه، هدف از اجرای این طرح عظیم را "گسترش و حمایت از فرهنگ در دنیای وب" عنوان میکند.
یک ماسک ۹ هزار ساله، از جمله ۵۲۰ اثری است که موزهی اورشلیم، به عنوان مثال در اختیار "نهاد هنری گوگل" که در سال ۲۰۱۰ پایهگذاری شده، گذاشته است تا هنردوستانی که به اینترنت دسترسی دارند، بدون پرداخت هزینه و زحمت سفر به اسراییل بتوانند از دیدن آن بهره گیرند.
تاریخ "زنده" در موزهی گوگل
گوگل تا کنون ۶۰ نمایشگاه دایمی تاریخی در دنیای مجازی برپا کرده است. تاریخ معاصر قرن بیستم، یکی از موضوعهای محوری این نمایشگاههاست. نویسندگان و طراحان این پروژه گوگل، از جمله به رویدادهای تاریخی جنگ اسپانیا، پیادهشدن نیروهای متفقین در سال ۱۹۴۴ در نرماندی، برچیدهشدن بساط تبعیض نژادی در آفریقای جنوبی، فروپاشی دیوار برلین و... پرداختهاند. نمایش دورههای تاریک تاریخ این قرن نیز از نظر دور نمانده است: نمایشگاه قربانیان هولوکاست در این مجموعه، جای ویژهای دارد.
مارک یوشیتاک در وبلاگ صفحهی رسمی "نهاد هنری گوگل" در این باره مینویسد: «بخش بزرگی از آثار بهجا مانده از فاجعهی هولوکاست در این نمایشگاه، بسیار تکاندهنده است و برخی دیگر، اصولا برای نخستین بار به نمایش درمیآیند.»
این نمایشگاه، مجموعهای از عکسها، اسناد و ویدئوهایی را در بر میگیرد که "موزهی دولتی برلین"، "خانهی آنه فرانک" در آمستردام و "موزهی یادبود" در اورشلیم گردآوری کرده و در اختیار "نهاد هنری گوگل" گذاشتهاند؛ مجموعهای ممتاز با بهترین کیفیت که با ترفندهای فنی و بزرگ و کوچک کردن عکسها و شنیدن صداها و دیدن فیلمها، تاریخ را برای بازدیدکننده زنده میکند.
جلب یا دفع بازدیدکننده
مجموعهی فراهمشده در "موزهی تاریخ" گوگل، تا کنون به ۲۰ زبان جهان ترجمه و تنظیم شده است. متنها و فرمانهای فنی به زبان انگلیسی ست. برخی از متون و فیلمهای نمایشگاهها نیز به زبان آلمانی تهیه شده ست. کل مجموعه بر حسب واژهی مورد جستجو (به عنوان مثال اعدام) فهرستبندی میشود. نتایج این گونه جستجوها را میتوان از نظر زمانی هم محدود کرد.
مدیران موزهها و نمایشگاههایی که با "نهاد هنری گوگل" همکاری میکنند، این جدیدترین ابتکار آن را شایستهی تحسین میدانند. رونالد لئوپولد، مدیر "خانهی آنه فرانک"، ضمن اشاره به این که "هر کس امکان بازدید از همهی موزههای جهان را ندارد"، میگوید: «اجرای این طرح به سود همهست.»
برخی از منقدان، به مدیران گوگل خرده میگیرند که فراهمآوردن امکان دسترسی کاربران به گنجینههای تاریخی ـ هنری بشریت در دنیای مجازی، از شمار علاقمندان به بازدید موزهها میکاهد و در نهایت موجودیت این نهاد فرهنگی و نمایشگاههای مشابه را زیر سوال میبرد.
برخی دیگر بر این باورند که نمایشگاههای مجازی گوگل علاقهی بازدیدکنندگان به دیدن "اصل" این آثار و اسناد را بر میانگیزد و باعث جلب بیشتر علاقمندان میشود..