1. پرش به گزارش
  2. پرش به منوی اصلی
  3. پرش به دیگر صفحات دویچه وله

بخشش نجفی و واکنش‌ها در شبکه‌های اجتماعی

۱۳۹۸ مرداد ۲۴, پنجشنبه

خبر کوتاه بود: «خانواده میترا استاد محمدعلی نجفی را بخشید.» اما واکنش به آن و ظن به پشت پرده تبرئه زودهنگام شهردار سابق تهران از حکم قصاص هنوز ادامه دارد.

https://p.dw.com/p/3NyZc
محمدعلی نجفی، شهردار سابق تهران
محمدعلی نجفی، شهردار سابق تهرانعکس: picture-alliance/R. Fouladi

صبح چهارشنبه ۲۳ مرداد (۱۴ اوت) خبری کوتاه در صدر اخبار رسانه‌های ایران قرار گرفت که همچون خبر منتشره در هفتم خرداد ۹۸ توجه‌ها را به خود معطوف کرد: «نجفی از سوی خانواده میترا استاد بخشیده شد.»

میترا استاد، نامزد پنجمین دوره انتخابات شورای شهر اسلام‌شهر و همسر دوم محمدعلی نجفی، شهردار سابق تهران، در هفتم خرداد سال جاری بنا بر اقرار نجفی، با شلیک گلوله از سوی او کشته شد.

این قتل و نحوه پوشش خبری‌اش از آغاز تا انجام آن در افکار عمومی بحث‌ برانگیخت.

عده‌ای مانند احمد زیدآبادی، فعال نام‌آشنای اصلاح‌طلب، در مدح این بخشش دست به قلم برده و آن را ستوده‌اند. او در صفحه تلگرامی خود نوشته است: «بخشش دکتر محمدعلی نجفی از سوی خانواده روانشاد میترا استاد از هر جهت شایستۀ احترام و تقدیر است. خداوند به آنها اجر دهد که جان شخصیتی مشهور و باسابقه را نجات دادند.»

دکتر مهین برخورداری، مدرس دانشگاه و کارشناس علوم تربیتی نیز در صفحه خود در اینستاگرام در تقدیر از این تصمیم می‌گوید: «جامعه خشونت‌زده و عصبانی ما نیاز به مهربانی و عطوفت دارد.» او شکوه می‌کند که «اما حالا اینستاگرام و شبکه‌های مجازی پر از نقد بر عفو نجفی هستند‌. کاربرانی که در وضعیت‌های مشابه با مجازات اعدام مخالف بودند اکنون از این که نجفی را بر بالای دار نمی‌بینند اندوهگینند!»

به کانال دویچه وله فارسی در تلگرام بپیوندید

اما ظاهرا این خود بخشش نیست که محور بحث در شبکه‌ها شده بلکه بخشش "اغنیا" و قشری خاص است که کاربران را برانگیخته کرده است. نیما پوریعقوب، فعال حقوق بشری، در توییتی نوشته است، فقرا گرفتار "اعدام می‌شوند اما اغنیایی مانند محمد نجفی" از این حکم "می‌گریزند".

چند هفته بعد از قتل میترا استاد غلامحسین اسماعیلی، سخنگوی قوه قضائیه ایران، در هشتم مرداد خبر از صدور حکم "قصاص" برای او داد.

دادگاه قتل میترا استاد، همسر دوم نجفی را بر خلاف گفته‌های متهم "عمد" تشخیص داد و رهایی نجفی از حکم "قصاص" از آن پس به تصمیم اولیای دم واگذار شد.

روزنامه "شرق" یک روز پیش از صدور حکم بدوی محمدعلی نجفی متن گفت‌وگو با وکلای خانواده میترا استاد را منتشر کرد که در آن به احتمال مصالحه خانواده میترا استاد با محمدعلی نجفی اشاره شده بود. 

مسعود افرازه و محمود حاجیلویی، وکلای نجفی، به این روزنامه گفته بودند: «وظیفه خویش می‌دانیم بعد از صدور رأی، به شرط تعدیل فضای روحی و روانی حاکم بر خانواده استاد و در اولین فراغت حاصله، به این مهم اهتمام بورزیم. چنانچه مصالحه یا گذشت صورت پذیرد، قطعا جایگاه معنوی خانواده استاد رفیع‌تر از قبل خواهد شد.» 

بالاخره این مصالحه انجام شد و ۴۶ روز بعد از قتل استاد برادرش مسعود در صفحه خود در اینستاگرام از بخشش نجفی خبر داد.

او نوشت: «آقای محمدعلی نجفی را بخشیدیم و از خون عزیزمان گذشتیم و خرسندیم که هیچ معامله‌ای با خون آن بزرگوار نکردیم.»

مسعود استاد ابراز امیدواری کرده که نجفی "در این چند صباح باقیمانده به دور از سیاست به تزکیه نفس بپردازد". او همچنین تأکید کرده است: «اما در مورد خودم که روزی سردار گمنام و روزی سردار سپاه نام گرفتم می‌گویم که الان نه شغلی دارم و نه رسمی که از کسی گرفته باشم... تا درجه دکتری تخصصی هوا و فضا در معتبرترین دانشگاه‌های کشور و بدون رانت تحصیل کردم... و الان نیز فقط مدرس دانشگاه هستم.»

پیش از این شایعه شده بود که خانواده استاد در ازای دریافت ۱۰ میلیارد تومان حاضر به گذشت شده است. اما مسعود استاد این اتهام را رد و تهدید کرده بود که از منتشرکنندگان چنین اخباری شکایت خواهد کرد.

با این همه هنوز هم می‌توان رد پای گمانه‌هایی مانند "ارتباط" احتمالی میترا استاد با وزارت اطلاعات" و این پرسش که "قاتل واقعی او کیست" را در شبکه‌های اجتماعی یافت.

کاربران و واکنش‌هایشان

کاربری که خود را "آشنا" می‌نامد در توییتی نوشته است: «نمیدونم چرا حس می‌کنم خود نجفی ماشه این اسلحه رو نکشیده و واقعا حذف فیزیکی میترا استاد برون‌سپاری شده؟!»

نفیسه، یک کاربر دیگر، با انتشار عکس خندان نجفی در توییتی نوشته است: «آزاد شدم خوشحالم ننه ـ ایشاالله قتل عمد قسمت همه.»

کاربرانی هم هستند که بنا بر گزارش سایت روزنامه "سازندگی" "گذشتن از خون جگرگوشه" را "بزرگ" و شایان تحسین خوانده‌اند.

دویچه وله فارسی را در اینستاگرام دنبال کنید

"یک سناریوی سیاسی"

اما سیل واکنش‌های منفی پایین نمی‌گیرد و بسیاری مانند کاربری در توییتر سرتاپای این سناریو را به زیر سئوال برده‌اند: «یک سناریوی سیاسی؛ از احوالپرسی و چای نوشیدن تا رضایت اولیای دم.»

کاربری نوشته است: «از همتون ممنونیم که یه مدت حواسمون رو به نجفی و ماجراش پرت کردین.» یکی دیگر هم نوشته است: «از اول، از خنده، از تعارف، از خم شدن معلوم بود بخشش ته این ماجراست.»

کاربری در ستایش این بخشش می‌نویسد: «خوبیش اینه فرهنگ بخشش تو جامعه جا میفته و الگو میشه.» و دیگری می‌نویسد: «چه زود بخشید.» به نظر می‌رسد که داستان این پرونده تمام و نجفی از قصاص رها شد اما حدس و گمان بر سر چرایی و چگونگی این پرونده همچنان ادامه دارد.