بنزین کمتر، ترافیک بیشتر؟
۱۳۸۶ آبان ۳۰, چهارشنبه
شواهد نشان می‌دهد این بررسی‌های کارشناسانه تا کنون هیچ تاثیری در بهبود اوضاع نداشته است. روز ۲۹ آبان اعلام شد، به رغم سهمیه‌بندی بنزین، حجم ترافیک تهران به نسبت ماه مشابه سال پیش ده درصد افزایش داشته است. این در حالی است که ادعا می‌شود، مصرف بنزین با اجرای طرح سهمیه بندی ۲۰ درصد کاهش داشته است.
در روزهای گذشته هوای تهران در اکثر منطقه‌ها «ناسالم» و در برخی منطقه‌ها حتا «خیلی ناسالم» اعلام شده بود. شامگاه گذشته بارش نخستین باران پاییزی راه تنفس شهر را اندکی گشود اما راه‌های رفتن را بیش از پیش بست. مثل همیشه بارش باران بلافاصله به آبگرفتگی‌های وسیعی انجامید که راه رفتن سواره و پیاده را مسدود کرد.
شهردار تهران دوازدهم آبان ماه اعلام کرد، در دو سال گذشته هزار نقطه‌ی در معرض آبگرفتگی در تهران شناسایی شده که در حال حاضر به ۲۰۰ نقطه کاهش یافته‌اند. او ابراز امیدواری می‌کند تا زمستان سال آینده این مشکل به کلی رفع شود. محمد باقر قالیباف البته می‌افزاید برای جمع آوری و هدایت آبهای سطحی تهران به یک شبکه‌ی ۵۰۰ کیلومتری نیاز است که طی دو سال گذشته ۱۰۰ کیلومتر آن احداث شده است.
ظاهرا از ۸۰۰ نقطه‌ای که مشکل آبگرفتگی آنها رفع شده، هیچ یک در نقاط پر رفت و آمد مرکز شهر قرار ندارند. بارش باران مثل سال‌های پیش، رفت و آمد در مسیرهای اصلی را مختل کرد و حتا اتوبوس‌های تندروی شرق به غرب را هم تقریبا از حرکت واداشت. آب آلوده به دوده و فاضلاب، مسافران منتظر تاکسی را به میان خیابان‌هایی می‌کشاند که بدون باران نیز هر روز شلوغ‌تر می‌شوند.
گرچه آمار رسمی از کاهش ۲۰ درصدی مصرف بنزین، بعد از اجرای طرح سهمیه بندی خبر می‌دهد، تجربه‌ی گذشتن از خیابان‌های شهر چیز دیگری است. روز گذشته آنچه شهروندان با تعجب شاهد آن هستند رسما تایید شد: به رغم سهمیه بندی بنزین، حجم ترافیک در ماه‌های شهریور، مهر و ابان به نسبت ماه‌های مشابه در سال گذشته افزایش داشته است.
نعمت اللهی، مدیرکل نظارت و کنترل ترافیک تهران در این مورد گفت:«تعداد نقاط درگیر ترافیک سنگین در نیمه اول آبان نسبت به نیمه دوم مهر در ساعات اوج ترافیک عصرگاهی، ۱۵ درصد افزایش یافته است.»
سهمیه‌بندی بنزین تنها در یکی دو هفته‌ی اول باعث کاهش ترافیک و افزایش استفاده از سرویس‌های حمل و نقل عمومی شد. جعفر ربیعی مدیر، عامل مترو اخیرا اظهار داشته: «سهمیه‌بندی بنزین در میزان جابه‌جایی مسافر مترو تأثیر معناداری نداشته است.»
جا به جایی مسافران در بخش اتوبوسرانی نیز که در روزهای نخست پس از سهمیه بندی افزایش یافته بود اکنون به حال عادی برگشته. ظاهرا انتظار کاهش ترافیک با سهمیه بندی بنزین از ابتدا بیهوده بوده است. مجریان این طرح معتقدند سهمیه‌ی اختصاص یافته بنزین برای ۹۰ درصد خودروداران کافی است.
محمد رضا هاشمی، رئیس پلیس راهنمایی و رانندگی تهران نیز در گفت‌وگویی که امروز در روزنامه همشهری منتشر شده می‌گوید: «متاسفانه آنهایی که به دنبال مصرف بیشتر بنزین هستند راه‌های غیرقانونی آن را پیدا کرده‌اند.»
به این ترتیب سهمیه‌بندی بنزین، صرف نظر از مشکلاتی که برای شهروندان به همراه آورده، هر استفاده‌ای که داشته باشد، گره‌ی بسته‌ی ترافیک را نمی‌گشاید.
به گفته‌ی جعفر تشکری هاشمی، معاون حمل و نقل و ترافیک شهرداری در تهران روزانه ۱۵ میلیون سفر شهری انجام می‌شود. این در حالی است که سهم مترو از این جابه جایی یک و نیم میلیون و سهم اتوبوسرانی ۵ / ۴میلیون سفر بیشتر نیست.
مدیریت شهری در ایران متولیان متعددی دارد که گاه مانند شهرداری تهران و دولت در تعارض و تقابل با یکدیگر قرار می‌گیرند. با این همه تقریبا همه‌ی مسئولان معترف‌اند که حل مشکلات کلان‌شهرها محتاج مدیریت واحد و برنامه‌ریزی‌های بلند مدت است.
بهزاد کشمیری‌پور، گزارشگر دویچه وله در تهران