به علت ناکارآمدی صنایع نفت، ایران میلیاردها دلار ضرر می‌کند
۱۳۹۵ بهمن ۲۵, دوشنبه
خبرگزاری ایسنا با انتشار مقاله‌ای تحت عنوان "بیش ا ز ۳۰۰ میلیارد دلار زیر زمین ایران دفن است" به ناکارآمدی صنایع نفت و گاز ایران پرداخته است. در این مقاله به ظرفیت بازیافت نفت از حوزه‌های دشوار نفتی و همچنین میادین مشترک نفت و گاز اشاره شده است.
در این گزارش ضمن پرداختن به عدم بهره‌برداری صحیح از میادین نفتی کشور، مطرح شده است که هرچه امر بهره‌برداری از چنین میادینی به تاخیر بیافتد، برداشت نفت از آن‌ها دشوارتر می‌شود. نویسنده بهره‌برداری از چنین میادینی را چالشی برای صنایع نفت و گاز کشور ارزیابی می‌کند و می‌نویسد: «هرچه به قدمت میادین نفتی اضافه می‌شود برداشت نفت از این میادین را با چالش بیشتری مواجه می‌کند، چالشی که اگر برطرف نشود، میلیاردها دلار سرمایه در زیر زمین کشور یا با خاک یکسان شده یا نصیب کشورهای همسایه می‌شود.»
ازدیاد برداشت
برای استخراج نفت از حوزه‌ها و میادین دشوار از راهکارهایی که "ازدیاد برداشت" را ممکن می‌سازند، استفاده می‌شود. از این رو، دولت جمهوری اسلامی نیز در سال ۱۳۹۱ خواستار استفاده از این شیوه‌‌ها شد. اما این برنامه تا امروز اجرا نشده و زیان ناشی از آن سال به سال افزایش یافته است.
بیشتر بخوانید: زنگنه: سال آینده درآمد نفتی ایران به ۵۰ میلیارد دلار می‌رسد
بر اساس ارزیابی‌های صورت گرفته حدود ۸۳۰ میلیارد بشکه نفت در ایران کشف شده است. حتی اگر جمهوری اسلامی بتواند یک درصد ضریب بازیافت نفت را افزایش دهد، قادر خواهد بود ۸ میلیارد و ۳۰۰ میلیون بشکه نفت بیشتر برداشت کند. این در حالیست که کشورهای همسایه‌ی ایران در اثر ازدیاد برداشت از ایران پیشی گرفته‌اند. اهمیت این موضوع در مورد میادین مشترک دوچندان می‌شود.
به عنوان نمونه عراق با استفاده از چنین شیوه‌هایی توانسته ظرفیت تولید نفت خود را افزایش دهد. پیش‌بینی می‌شود که توان تولید نفت خام عراق به زودی به ۶ میلیون بشکه در روز برسد. ظرفیت بهره‌برداری از برخی میادین نفتی کشور بسیار نازل است. به عنوان نمونه، ضریب برداشت از میدان نفتی آزادگان با ۳۴ میلیارد بشکه نفت کشف‌شده در آن، تنها ۷ درصد است. این به این معنی است که اگر جمهوری اسلامی نتواند میزان بهره‌برداری از این میدان نفتی بزرگ را افزایش دهد، ۹۳ درصد نفت موجود در این میدان از دست خواهد رفت یا استخراج آن چنان پرهزینه خواهد شد که بهره‌برداری از آن دیگر مقرون به صرفه نباشد.
۳۵۰ میلیارد دلار زیان اقتصادی
بر اساس ارزیابی وزیر نفت ایران افزایش یک درصدی ضریب بازیافت نفت درآمدی معادل ۳۵۰ میلیارد دلار به همراه خواهد داشت. به عبارت دیگر، گذشت هر سال به معنای تلف شدن بخشی از این درآمد است. در میادین مشترک، همسایگان ایران با بالا بردن توان بازیافت نفت خود، عملا به هزینه ایران، نفت استخراج می‌کنند.
بیشتر بخوانید: امضای سند همکاری ایران و توتال برای فعالیت در آزادگان جنوبی
جمهوری اسلامی برای بالا بردن ظرفیت بازیافت نفت در برخی از میادین، از جمله در میدان آزادگان و یادآوران، به سرمایه‌گذاری خارجی و فن‌آوری نوین نیاز دارد. بر اساس ارزیابی‌ها، در صورتی که سرمایه و دانش مورد نیاز فراهم شود، ضریب بازیافت از این دو میدان از ۷ درصد در شرایط کنونی به ۲۰ درصد افزایش می‌یابد. افزایش ضریب بازیافت و ازدیاد برداشت بنا به اعتراف وزیر نفت جمهوری اسلامی تنها در سطح شعار باقی مانده و اجرایی نشده است.