"به من نگویید دوشیزه!"

لفظ "مادموازل (دوشیزه)" در فرانسه همچنان یکی از واژه‌های متداول در فرهنگ لغات مردم به ویژه ‌اداره‌های دولتی این کشور است. زنان فرانسوی هنوز هم هنگامی که برای کارهای اداری‌شان مجبور به پر کردن فرم‌های مربوطه در سازمان و شرکت‌ها هستند، بایستی به طور دقیق اطلاع دهند که آیا "مادام" (متأهل) هستند یا "مادموازل" (مجرد)؟

هر کس این پرسش را چندان جدی نگیرد یا اشتباها گزینه نادرست را علامت بزند، ممکن است بعدها به دلیل "در اختیار گذاشتن اطلاعات نادرست" تبعات منفی این بی‌دقتی را متحمل شود و به این ترتیب فرم یا قرارداد مربوطه فسخ شود.

در سال ۲۰۰۷ برای نخستین بار شکایتی به اداره مبارزه با تبعیض جنسیتی فرانسه ارسال شد. در آن زمان رییس یک اداره از زنی که خواستار تغییر نام دوشیزه (مادموازل) به بانو (مادام) در مدارک مربوط به خودروی او شده بود، درخواست پرداخت ۱۴۵ یورو کرده بود. این امر موجب شد که آن زن به دلیل "تبعیض جنسیتی" از اداره مربوطه شکایت کند.

در فرانسه هیچ مبنای حقوقی روشنی برای این تمایز وجود ندارد. فعالان حقوق زنان در این کشور می‌گویند، بیش از ۴۰ سال است که طی بخشنامه‌های دولتی به سازمان‌های ذیربط ابلاغ شده که نبایستی مانعی بر سر راه زنانی که مایل به استفاده از لفظ "بانو" هستند، وجود داشته باشد. اما با این حال بسیاری از زنان فرانسوی برای احقاق این حق خود همچنان با مشکل روبرو هستند.

مخالفان بر این باورند که در لفظ "دوشیزه" نگاهی جنسیتی و تبعیض‌آمیز به زنان نهفته است. به نوشته‌ی روزنامه "دیلی میل" چاپ لندن، کمیسیون اروپا از سال ۲۰۰۹ لحاظ کردن تمایز میان "تجرد" و "تأهل" را از نظر سیاسی نادرست خوانده و در همین راستا دستورات اداری مشخصی را در نظر گرفته است.

در نامه‌های اعتراضی فعالان حقوق زنان در فرانسه‌، در چارچوب کارزاری که برای حذف واژه "دوشیزه" به جریان افتاده است، آمده که این لفظ متعلق به دورانی است که زنان طی ازدواج از اقتدار پدر خارج شده و زیر اقتدار شوهر در می‌‌آمدند. در این نامه‌ها که خطاب به اعضای دولت و نمایندگان مجلس نوشته شده است، مخالفان لفظ "زن مجرد" را به نشانه‌ی "در دسترس بودن زن" دانسته‌اند.

در آلمان استفاده از لفظ دوشیزه (فرولاین) از سال ۱۹۷۲ به بعد تابو محسوب می‌شود و دختران پس از رسیدن به سن قانونی با لفظ "بانو" در فرم‌ها یا نامه‌های اداری مورد خطاب قرار می‌گیرند.


SN/AA